Τηλεοπτική επιβολή ποινών στους ταραξίες στη Βρετανία

1117 συλλήψεις. 677 περιπτώσεις στις οποίες οι εισαγγελικές Αρχές απήγγειλαν κατηγορίες. Δεκάδες κατηγορούμενοι στους οποίους επιβλήθηκαν ποινές. Μία πρώτη στατιστική απεικόνιση της αστραπιαίας απάντησης της βρετανικής Δικαιοσύνης στα βίαια επεισόδια που ακολούθησαν τη σπαρακτική δολοφονία τριών παιδιών στην περιοχή Σάουθπορτ.

18 μήνες φυλάκιση σε 18χρονο που έριχνε τούβλα σε αστυνομικούς. 38 μήνες σε έναν 26χρονο για τη δημοσίευση μηνυμάτων στο Χ/Twitter με τα οποία καλούσε άλλους «να βάλουν φωτιά σε ξενοδοχεία που φιλοξενούν αιτούντες άσυλο». Τρία χρόνια σε 58χρονο που επιτέθηκε σε αστυνομικό επιχειρώντας να τον γρονθοκοπήσει. Ποινές φυλάκισης χωρίς αναστολή, παρά τις όποιες ελαφρυντικές περιστάσεις, όπως συστατικές επιστολές από εργοδότη ή επίδειξη ειλικρινούς μεταμέλειας, από τη στιγμή που διαπιστωνόταν παράλληλα ως επιβαρυντική περίσταση ο ρατσιστικός χαρακτήρας των επιθέσεων. Ποινές για δύο και τρία χρόνια, σε κάποιους περισσότερα, παρά το γεγονός ότι οι κατηγορούμενοι αυτομάτως είχαν επωφεληθεί μείωσης του 1/3 της ποινής που ειδάλλως θα επιβαλλόταν, έχοντας σε πολύ αρχικό στάδιο «ομολογήσει» την «ενοχή» τους. Μάλιστα, θα πρέπει να εκτίσουν το 1/2 των ανωτέρω ποινών πριν την υφ’ όρον απόλυσή τους. Γίνεται κατανοητό ότι η βρετανική Δικαιοσύνη είναι αμείλικτη με τους ταραξίες, συνδράμοντας έτσι αποφασιστικά στην καταστολή των κοινωνικών αναταραχών.

Περισσότερο προξενεί ωστόσο εντύπωση η στοχευμένη δημοσιότητα των σχετικών διαδικασιών, όπως και η πολυεπίπεδη και συγχρονισμένη απάντηση γενικότερα κρατικών και δικαστικών Αρχών. Ετσι, στις 8 Αυγούστου, κεντρικά τηλεοπτικά κανάλια συνδέθηκαν με το Crown Court του Λίβερπουλ για να μεταδώσουν ζωντανά τη διαδικασία επιβολής της ποινής (32 μηνών φυλάκισης) σε δύο κατηγορούμενους για επεισόδια στο Σάουθπορτ και το Λίβερπουλ, ενώ την αμέσως επόμενη ημέρα υπήρξε ζωντανή σύνδεση και πάλι, αυτή τη φορά από το Λιντς, όπου τρεις κατηγορούμενοι ήρθαν αντιμέτωποι με ποινές (20, 30 και 8 μηνών αντίστοιχα) ενώπιον του βρετανικού (τηλεοπτικού) κοινού. «Πάρτε τους κάτω» (στα κρατητήρια και από εκεί στο σωφρονιστικό κατάστημα), ήταν τα τελευταία λόγια του δικαστή στο Λιντς. Ο δικαστής στο Crown Court στο Λίβερπουλ περιέγραψε αντίστοιχα με λεπτομέρεια τις ακροδεξιές επιθέσεις σε όλη τη Βρετανία, εξηγώντας πως η απονομή της ποινικής δικαιοσύνης που αποσκοπεί στην τιμωρία των δραστών και εδράζεται στον αποτρεπτικό χαρακτήρα της ποινής επέβαλε σε αυτόν να λάβει υπόψη του το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο είχαν εκδηλωθεί αυτές και κατά συνέπεια να επιβάλει αυστηρότερες ποινές. Το βίντεο και στις δύο περιπτώσεις είναι διαθέσιμο στο YouTube.

Την ίδια στιγμή, ο λογαριασμός στο Ινσταγκραμ της Γενικής Εισαγγελίας μετέδιδε: «Εγκληματίες που συμμετείχαν στα βίαια επεισόδια ήρθαν αντιμέτωποι με ταχύτατες ποινικές διαδικασίες (…) ποινές επιβλήθηκαν μέσα σε λίγες μέρες μόνο από τη στιγμή που τέλεσαν τις πράξεις τους και θα περάσουν χρόνια στη φυλακή… Να σκέφτεστε πριν ενεργήσετε (την επόμενη φορά)». Ενώ αυτός του υπουργείου Εσωτερικών στο X/Twitter αναπαρήγε συνεχείς ενημερώσεις ως προς τις επιτευχθείσες καταδίκες.

Πρακτικές ξένες στην ελληνική ποινικοδικονομική θεωρία και πράξη και δικαιοκρατικά – σε έναν βαθμό – προβληματικές μεν, αποτελεσματικές δε, και στην προκειμένη περίπτωση αυτό που αποτελούσε προτεραιότητα ήταν να αντιμετωπιστούν με τρόπο γρήγορο και αποτελεσματικό οι κοινωνικές αναταραχές.

Ο Δημήτρης Γιαννουλόπουλος είναι καθηγητής Ποινικού Δικαίου και πρόεδρος του νομικού τμήματος στο Goldsmiths University of London, όπως και επισκέπτης καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο