Περίπου το 10% έως 30% των γυναικών θα εμφανίσουν κύστεις στις ωοθήκες τους.
Ενώ τις περισσότερες φορές οι κύστεις των ωοθηκών είναι απλά μικροί σάκοι γεμάτοι με υγρό, μπορούν σε μερικές περιπτώσεις να προκαλέσουν επώδυνα συμπτώματα δημιουργώντας ανησυχία.
Τι είναι οι κύστεις των ωοθηκών και γιατί εμφανίζονται;
Η κύστη είναι ένας σάκος με λεπτά τοιχώματα που περιέχει υγρό. Συγκεκριμένα μια κύστη ωοθηκών, συνήθως είναι μία καλοήθης μάζα στην ωοθήκη. Yπάρχουν διαφορετικοί τύποι, άλλοι απλοί και άλλοι σύνθετοι.
Τι συμπτώματα μπορούν να προκαλέσουν οι κύστες των ωοθηκών;
Πολλοί ασθενείς δεν θα αισθανθούν απολύτως τίποτα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μια κύστη μπορεί απλά να ανακαλυφθεί τυχαία σε μια εξέταση ρουτίνας όπως ένα κοιλιακό υπερηχογράφημα ή σε μια αξονική τομογραφία κάτω κοιλίας ή απλά στο υπερηχογράφημα του ετήσιου γυναικολογικού ελέγχου.
Στις περιπτώσεις που προκαλέσουν συμπτώματα, αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν φούσκωμα, πυελική πίεση η ακόμη και πυελικό πόνο. Επίσης, οι ασθενείς που έχουν κύστεις ωοθηκών συχνά αναφέρουν ότι ο πόνος γίνεται χειρότερος με την σεξουαλική επαφή.
Μερικές φορές οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν πιο σοβαρά συμπτώματα οπότε και χρήζουν επείγουσας ιατρικής περίθαλψης. Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση που υπάρχει ρήξη της κύστεως ή συστροφή της ωοθήκης. Αυτές οι καταστάσεις συνήθως παρουσιάζονται με έντονο και πολύ ξαφνικό οξύ πόνο στη λεκάνη, ο οποίος μερικές φορές συνοδεύεται από ναυτία και έμετο.
Οι διαφορετικοί τύποι κύστεων ωοθηκών
Λειτουργικές Κύστες: Κάθε μήνα, το σώμα μιας γυναίκας στρατολογεί από τα πολλαπλά ωοθυλάκια στην ωοθήκη ένα μόνο, το οποίο γίνεται το κυρίαρχο ωοθυλάκιο που μεγαλώνει, σπάει και απελευθερώνει ένα ωάριο στα μισά του κύκλου της γυναίκας. Εάν δεν σπάσει ή δεν σπάσει τελείως, μπορεί να γίνει αρκετά μεγάλο (μεγαλύτερο από τρία εκατοστά) και το ονομάζουμε λειτουργική κύστη. Πολλές γυναίκες βιώνουν τέτοιου είδους κύστεις κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής τους ζωής οι οποίες συνήθως επιλύονται μόνες τους.
Δερμοειδής κύστη: Είναι ο πιο κοινός όγκος των γεννητικών κυττάρων. Αυτός ο τύπος κύστης μπορεί να περιέχει μια ποικιλία οργάνων μέσα του, συμπεριλαμβανομένων μαλλιών, δέρματος, δοντιών και μικρών οστών.
Ενδομητριώματα: Ένας κοινός τύπος κύστης των ωοθηκών σε ασθενείς με ενδομητρίωση είναι τα ενδομητριώματα. Η ενδομητρίωση είναι μια πάθηση που εμφανίζεται όταν ο ιστός της εσωτερικής επένδυσης της μήτρας (ενδομητρικός ιστός) αναπτύσσετε έξω από τη μήτρα εσωτερικά στην κοιλιά ή την πύελο. Όταν αναπτύσσεται στις ωοθήκες προκαλεί τη δημιουργία σοκολατοειδών κύστεων τα ενδομητριώματα.
Αιμορραγική κύστη: Είναι μια λειτουργική κύστη που γεμάτη με αίμα. Μπορεί να είναι επώδυνη, αλλά τις περισσότερες φορές φεύγει με το πέρας του χρόνου. Βέβαια εάν σπάσει και συνεχίσει να αιμορραγεί, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.
Κυσταδενώματα: Είναι ένας άλλος πολύ κοινός καλοήθης (μη καρκινικός) όγκος των ωοθηκών που είναι απλός στην εμφάνιση αλλά μπορεί να γίνει πολύ μεγάλος σε μέγεθος. Αυτές αντιμετωπίζονται συχνά με χειρουργική επέμβαση.
Ποιά γυναίκα κινδυνεύει περισσότερο να εμφανίσει κύστεις ωοθηκών;
Γενικά, οι κύστεις των ωοθηκών επηρεάζουν κυρίως γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Οι δερμοειδείς κύστεις τείνουν να διαγιγνώσκονται μεταξύ των ηλικιών 10 έως 30 ετών. Επίσης, τα άτομα με ενδομητρίωση διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να σχηματίσουν κύστεις ωοθηκών (ενδομητριώματα).
Τι γίνεται με το PCOS σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) έχει ως ένα βαθμό λανθασμένη ονομασία επειδή όσοι πάσχουν από αυτό φαντάζονται ότι οι ωοθήκες τους είναι γεμάτες κύστεις ενώ στην πραγματικότητα είναι γεμάτες με πολλά ανώριμα ωοθηλάκια.Τα οποία υπερηχογραφικά φαίνονται σαν πολλές μικρές κύστεις. Το PCOS είναι ένα σύνδρομο που περιλαμβάνει, ακανόνιστη έμμηνο ρύση λόγω δυσλειτουργίας της ωορρηξίας, ανεβασμένα επίπεδα ανδρικών ορμονών και αντίσταση στην ινσουλίνη.
Πώς αντιμετωπίζονται οι κύστεις των ωοθηκών;
Συνήθως, οι λειτουργικές κύστεις των ωοθηκών είναι ασυμπτωματικές ενώ κάποιοι ασθενείς μπορεί να έχουν κάποια ενόχληση, αλλά συνήθως είναι ήπια. Είναι σπάνιο οι ασθενείς να χρειάζονται οποιοδήποτε είδος παρέμβασης για μικρές λειτουργικές κύστεις, επειδή τείνουν να υποχωρούν από μόνες τους κατά τη διάρκεια εβδομάδων ή μηνών. Η λήψη ορμονικών αντισυλληπτικών χαπιών μπορεί να βοηθήσει ορισμένες ασθενείς που εμφανίζουν επαναλαμβανόμενα λειτουργικές κύστεις.
Η θεραπεία για τις δερμοειδείς κύστεις είναι λίγο διαφορετική. Εάν είστε σε αναπαραγωγική ηλικία και έχετε δερμοειδή κύστη, συνήθως κάνουμε ετήσιους υπερήχους για να βεβαιωθούμε ότι δεν μεγαλώνουν. Εάν έχετε μια δερμοειδή κύστη η οποία δεν μεγαλώνει και δεν προκαλεί ενόχληση, μπορεί να μην χρειαστείτε ποτέ χειρουργική επέμβαση. Αλλά εάν έχετε μια δερμοειδή κύστη η οποία μεγαλώνει και αρχίζει να ξεπερνάει τα έξι εκατοστά κινδυνεύετε για συστροφή ωοθήκης όποτε θα πρέπει να δείτε έναν γιατρό για τα επόμενα βήματα, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν τη χειρουργική αφαίρεση.
Η θεραπεία για ένα ενδομητρίωμα εξαρτάται από τα συμπτώματα και τους στόχους. «Θα μπορούσε να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση για να βοηθήσει στον έλεγχο της ενδομητρίωσης ως ασθένεια, και μερικές φορές χειρουργική επέμβαση ειδικά για την αντιμετώπιση της ίδιας της κύστης» επισημαίνει ο Dr Μαρινάκης.
Οι δύο επείγουσες καταστάσεις που ανησυχούμε περισσότερο είναι η συστροφή των ωοθηκών και η ρήξη (σπάσιμο) κύστης. Και οι δύο περιπτώσεις παρουσιάζουν αιφνίδιο πυελικό πόνο. Εάν συμβεί συστροφή αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη διακοπή της παροχής αίματος στην ωοθήκη διάστημα με συνέπεια τη νέκρωση της ωοθήκης. Θα πρέπει να ξεστρέψουμε χειρουργικά (λαπαροσκοπικά) την ωοθήκη και να αφαιρέσουμε την κύστη της ωοθήκης.
Όταν μια κύστη ωοθήκης σπάσει, μπορεί να εμφανιστούν παρόμοια συμπτώματα με τη στρέψη, αλλά η θεραπεία είναι διαφορετική. Εφόσον δεν υπάρχει ένδειξη για ενεργή αιμορραγία οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να αντιμετωπιστούν με στενή ιατρική παρακολούθηση. Ο πόνος τους βελτιώνεται αρκετά γρήγορα μέσα σε λίγες ώρες.
Μπορεί μια κύστη ωοθηκών να είναι σημάδι καρκίνου;
Αν και η συντριπτική πλειονότητα των κυστικών μαζών των ωοθηκών στις γυναίκες πριν από την εμμηνόπαυση είναι καλοήθεις, πάντα αναζητούμε σημάδια που θα μπορούσαν να υποδεικνύουν καρκίνο. Για τις γυναίκες άνω των 45 ετών, ο κίνδυνος μιας ωοθηκικής κακοήθειας είναι περίπου 33%, επομένως αντιμετωπίζουμε αυτούς τους ασθενείς λίγο διαφορετικά από τους νεότερους ασθενείς, με πιο συχνή παρακολούθηση, ειδικές εξετάσειςαίματος και απεικονιστικές εξετάσεις μεγάλης ευκρίνειας.
Μπορούν οι κύστεις των ωοθηκών να επηρεάσουν τη γονιμότητα;
Οι περισσότερες κύστεις δεν επηρεάζουν τη γονιμότητα άμεσα. Οι λειτουργικές κύστεις μπορούν να επηρεάσουν την ομαλότητα του κύκλου και της ωορρηξιας. Η παρουσία των ενδομητριωμάτων μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα των ωαρίων. Οι δερμοειδείς κύστεις έχουν πολύ περιορισμένη επίδραση αν δεν μεγαλώνουν. Αν αυξάνονται σε όγκο μπορούν να περιορίσουν τον ωοθηκικό ιστό από τη μία και συνάμα να αυξήσουν τον κίνδυνο συστροφής της ωοθηκης.
Εάν κάποιος υποψιάζεται ότι μπορεί να έχει κύστη ωοθηκών, πότε πρέπει να αναζητήσει βοήθεια;
Θα πρέπει κάθε γυναίκα να κάνει τον ετήσιο γυναικολογικό έλεγχο κατά τον οποίο υπερηχογραφικά μπορούμε να διερευνήσουμε την ύπαρξη κύστεων των ωοθηκών και σε περίπτωση που υπάρχει να γίνει μια εκτίμηση του τύπου και της πρόγνωσης της κύστεως. Αν γνωρίζετε την ύπαρξη μιας κύστεως στις ωοθήκες σας και παρουσιάσετε έντονο και ξαφνικό πόνο θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με το γιατρό σας. </spanΓια περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με το ειδικό γυναικολόγο ενδοσκοπικό χειρουργό Dr Γεράσιμο Μαρινάκη.
To άρθρο Κύστεις των ωοθηκών: Πότε προκαλούν ανησυχία δημοσιεύτηκε στο NewsIT .