Οι απειλές και επιθέσεις των ανταρτών Χούθι κατά εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Αντεν, υποχρέωσαν τη διεθνή κοινότητα να προχωρήσει στην αποστολή πολεμικών πλοίων. Η ΕΕ αποφάσισε να προχωρήσει στην προστασία των διερχόμενων πλοίων, στέλνοντας πολεμικά σκάφη για να τα συνοδεύσουν παρέχοντας προστασία με την επιχείρηση «Ασπίδες». Από τις 19 Φεβρουαρίου οπότε και δόθηκε το πράσινο φως για αυτήν, διοικητής της ορίστηκε ο υποναύαρχος Βασίλης Γρυπάρης με έδρα του στρατηγείου του στη Λάρισα. «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» συνάντησαν τον έλληνα διοικητή στο περιθώριο του συνεδρίου της Capital Link σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας και ο ίδιος ανοικτά επικαλείται τη δυτική ρήση «follow the money» («Ακολούθησε το χρήμα») για να εξηγήσει την απουσία αρκετών ευρωπαϊκών χωρών από την επιχείρηση «Ασπίδες». «Με την αλλαγή δρομολογίων των πλοίων (γύρω από την Αφρική προς τη Δυτική Ευρώπη, αντί μέσω Σουέζ) έχουν ωφεληθεί κάποιοι άλλοι λιμένες στην Ευρώπη», τονίζει με έμφαση.
Αναμφίβολα πρόκειται για μια επιχείρηση στην πλέον επικίνδυνη θάλασσα του κόσμου, ποιες είναι οι δυσκολίες;
Οι μεγαλύτερες δυσκολίες προέρχονται πρώτα απ’ όλα από τον αριθμό των μέσων που διατίθενται για να κάνουμε την επιχείρηση. Τα όπλα τα οποία αποτελούν και τον κίνδυνο των Χούθι, μέχρι στιγμής βρίσκονται σε ένα επίπεδο που μπορούμε να κάνουμε διαχείριση και να τα αντιμετωπίσουμε και για αυτό όχι μόνο εμείς που έχουμε τη στρατιωτική εκπαίδευση και τα πολεμικά συστήματα αλλά μπορούν να το κάνουν και ιδιωτικές εταιρείες, υπό συνθήκες. Αρκεί να μπουν στο maritime security center horn north Africa. Στην ιστοσελίδα που αποτελεί τη μοναδική πύλη διεπαφής με τη ναυτιλιακή κοινότητα και από την οποία όλοι όσοι θέλουν να περάσουν από την περιοχή του υψηλού κινδύνου μπορούν να λάβουν κρίσιμη ενημέρωση για το πώς να διέλθουν ασφαλώς.
Για να αντιληφθείτε ότι είναι διαχειρίσιμο αυτό το πράγμα, πλοία τα οποία έχουν λάβει υπόψη τους τις παραινέσεις μας έχουν ποσοστό, πιθανότητα να πληγούν (από τους Χούθι) κάτω του 5%. Ενώ πλοία τα οποία δεν ασπάζονται τις συμβουλές μας έχουν πιθανότητα να πληγούν άνω του 85%. Επομένως η απόφαση είναι δική τους.
Οταν ξεκινούσε ακόμα αυτή η επιχείρηση είχατε ζητήσει επιπλέον πλοία από τις χώρες μέλη της ΕΕ. Γιατί πιστεύετε πως δεν υπάρχει η συμμετοχή που θα θέλατε;
Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι το κόστος των παρεχόμενων μέσων πέφτει στις χώρες που τα διαθέτουν. Αρα καταλαβαίνετε ότι το να διαθέσεις ένα πλοίο σε μια απομακρυσμένη περιοχή του κόσμου και μάλιστα με υψηλό δείκτη κινδύνου έχει ένα μεγάλο κόστος και οικονομικό αλλά ενδεχομένως και πολιτικό. Το οποίο βέβαια πολιτικό κόστος δεν είναι η δική μου θέση για να το «ζυγίσω», αλλά το οικονομικό είναι σαφώς ένας ανασταλτικός παράγοντας. Επίσης επειδή είναι μια κινητική επιχείρηση, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βάλλονται όπλα. Τα όπλα είναι πανάκριβα και επίσης λείπουν από το απόθεμα των δυνατοτήτων της ΕΕ, αν λάβουμε υπόψη μας και τον άλλο πόλεμο που λαμβάνει χώρα στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ. Αρα πρέπει διπλά να το σκεφτεί κάποιος πριν στείλει δυνάμεις εκεί. Από εκεί και μετά είναι τα συμφέροντα των χωρών τα οποία στο τέλος βοηθούν τη λήψη απόφασης.
Οταν χώρες όπως η Ελλάδα παρέχουν πλοία, πώς γίνεται άλλες χώρες της ΕΕ με μεγαλύτερες οικονομικές δυνατότητες να μην έχουν στείλει πλοία;
Μπορεί να μην τους συμφέρει και αυτό είναι συνήθως το ζήτημα. Νομίζω ότι η παλιά κλασική ρήση «follow the money» ισχύει και εδώ. Με την αλλαγή δρομολογίων των πλοίων (σ.σ. γύρω από την Αφρική προς τη Δυτική Ευρώπη αντί μέσω Σουέζ) έχουν ωφεληθεί κάποιοι άλλοι λιμένες στην Ευρώπη, οπότε αυτό θα πρέπει να το λάβετε υπόψη σας για να απαντήσετε ίσως και μόνος σας στο γιατί μερικές χώρες δεν συμμετέχουν στον βαθμό που θα μπορούσαν.
Πώς θεωρείτε πως μπορεί να τελειώσει η επικίνδυνη αυτή κατάσταση;
Δεν μπορεί να τελειώσει μόνο με στρατιωτικά μέσα. Αυτό είναι δεδομένο. Θα πρέπει να τελειώσει με πολιτικά εργαλεία. Επίσης η δήλωση των Χούθι είναι ότι θα σταματήσουν να πλήττουν τα πλοία εφόσον υπάρξει ειρήνευση στη Γάζα και υποτίθεται ότι αυτοί εκπροσωπούν τα συμφέροντα του παλαιστινιακού λαού και μάλιστα έχουν επηρεάσει γενικά τον αραβικό κόσμο στην περιοχή ότι είναι οι προστάτες των Παλαιστινίων.
Αυτό τους δίνει αναγνωρισιμότητα την οποία επιζητούν, γιατί οι Χούθι σταδιακά θέλουν να είναι ο επίσημος εκπρόσωπος της Υεμένης στην περιοχή. Αρα με αυτές τις δύο θέσεις καταλαβαίνεται ότι θα συνεχίσουν οι Χούθι. Πέραν τούτου και να σταματήσει ο πόλεμος στη Γάζα, η δική μου εκτίμηση είναι ότι εφόσον βρήκαν έναν μηχανισμό που μπορεί ανά πάσα στιγμή να πιέσει την παγκόσμια κοινότητα, όταν θα το θεωρήσουν βολικό θα το κάνουν και σε δεύτερο χρόνο. Αρα θα πρέπει χρησιμοποιώντας κατάλληλα τα πολιτικά εργαλεία να πειστούν ότι έχουν περισσότερα οφέλη να συνεργαστούν με την ΕΕ και να σταματήσουν να χρησιμοποιούν αυτές τις μεθόδους.
Επίσης η μορφή της επιχείρησης που διευθύνω βοηθάει προς αυτή την κατεύθυνση γιατί η επιχείρηση «Ασπίδες» έχει έναν τελείως αμυντικό χαρακτήρα. Ποτέ στόχος μου δεν είναι οι Χούθι. Δεν επιτρέπεται να πλήττω στόχους στο έδαφος της Υεμένης και όλες οι επιθέσεις που αποκρούουμε είναι στον βαθμό που είναι αναγκαίο και γίνονται πάντα σε αναλογικό βαθμό και επίσης μόνο στον διεθνή εναέριο χώρο και στα διεθνή ύδατα.
Αρα παράλληλα ο ίδιος αλλά και μέσω της ΕΕ έχουμε φροντίσει να ενημερώσουμε όλες τις χώρες της περιοχής ποιος είναι ο ρόλος της επιχείρησης «Ασπίδες». Αυτό νομίζω ότι μέχρι στιγμής έχει βοηθήσει να γίνει προς όλες τις κατευθύνσεις και ειδικότερα σε αυτή την περιοχή κατανοητό ότι η επιχείρηση «Ασπίδες» έχει τελείως αμυντικό χαρακτήρα και συνηγορεί στο να κατευναστεί η ένταση που έχει δημιουργηθεί στην περιοχή.
Τι σημαίνει για έναν έλληνα αξιωματικό αυτή η θέση;
Σαφώς είναι μέγιστη τιμή. Να σκεφτούμε ότι πριν από εμένα δεν υπήρξε άλλος αξιωματικός σε μια τόσο μεγάλη επιχειρησιακή θέση. Επίσης η θέση μου είναι υψηλή, είναι στο στρατηγικό επίπεδο. Ο προϊστάμενός μου, η προϊσταμένη μου στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η επικεφαλής της PSC (Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας). Επομένως αντιλαμβάνεστε με τα ελληνικά δεδομένα είναι σαν εγώ να δίνω λόγο κατευθείαν στον πρόεδρο του ΚΥΣΕΑ ή ακόμα και πιο πάνω. Οπότε, ως Ελλάδα, σαφώς είναι τιμή το ότι εκπροσωπούμε τη σημαία μας και η ΕΕ αποδέχεται και την ποιότητα των έργων μας.