Αργησε να γίνει αντιληπτό, αλλά τώρα ξέρουμε ότι όταν η Ανγκελα Μέρκελ άνοιξε τις πόρτες της χώρας της στους μετανάστες το 2015, δισεκατομμύρια άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες χώρες πήραν το μήνυμα ότι με κάποιες θυσίες, όπως η ταλαιπωρία του ταξιδιού, θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν μια καλύτεροι ζωή για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Τώρα έχουμε την κυβίστηση της Γερμανίας επειδή πολλοί Γερμανοί έχουν πάρει το μήνυμα ότι μόνο η Ακροδεξιά μπορεί να σταματήσει την ασυγκράτητη ροή των ξένων.
Αποφάσεις, εφαρμογές, νόμοι, κ.ά., λειτουργούν και ως μηνύματα, πολλές φορές άσχετα με τα επιδιωκόμενα. Η κ. Μέρκελ δεν ήθελε εκατοντάδες χιλιάδες ξένους να έρθουν στη χώρα της, ήθελε να βοηθήσει ένα σχετικά μικρά αριθμό ταλαιπωρημένων ανθρώπων.
Γιατί σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις του κόσμου δεν συμβιβάζονται με τους εκάστοτε τρομοκράτες οι οποίοι εκβιάζουν με διάφορους τρόπους; Επειδή ξέρουν ότι αν υποχωρήσουν θα αυξήσουν τον εκβιασμό και την τρομοκρατία μακροπρόθεσμα.
Τι μήνυμα παίρνουν οι νεαροί που αθλούνται στο κέντρο της Αθήνας με τα μολότοφ τους τα Σαββατοκύριακα; Οτι η πιθανότητα να προσαχθούν στο τμήμα είναι μικρή, μικρή και η πιθανότητα να συλληφθούν, μικρή να δικαστούν, μικρή να καταδικαστούν και μικρή να μην πάρουν αναβολή! Αρα σχεδόν μηδέν είναι η πιθανότητα να υπάρχει τίμημα για αυτό το άθλημα.
Τι μήνυμα δίνεται στους αλκοολικούς όταν ακούν ότι αυτός που θερίζει γυναικόπαιδα με το αυτοκίνητό του έχει τα τελευταία χρόνια αρκετές φορές εντοπιστεί να οδηγεί πιωμένος; Δύο είναι τα μηνύματα: Οτι υπάρχει πιθανότητα να κάνει ατύχημα (μα αυτό ήδη το ξέρει!) και ότι τελικά δεν θα χάσει το δικαίωμα να οδηγεί. Γιατί να μην απολαύσει το αλκοόλ;
Εγώ προσωπικά έχω πάρει το μήνυμα ότι ως πολίτης αυτής της χώρας έχω το δικαίωμα – την ευχέρεια, αν θέλετε – να σπάω κατά διαστήματα βιτρίνες στο κέντρο της Αθήνας χωρίς να διαταράσσεται η καθημερινότητά μου, αλλά να μην εξασκώ αυτό το δικαίωμα μόνο κατά τη διάρκεια «της καταδίκης μου με αναστολή» για αυτήν την πράξη μου.
Πήρα και ένα μήνυμα από την ελληνική δικαιοσύνη σχετικά με το δυαράκι που κληρονόμησα από τους γονείς μου. Οταν κάναμε αγωγή κατά του τελευταίου κακοπληρωτή ενοικιαστή μας, μας έδωσαν δικάσιμο για έπειτα από οκτώ μήνες. Ολο αυτό το διάστημα δεν πλήρωσε τίποτα. Ενιωσα απροστάτευτος αλλά και ταπείνωση. Εξέλαβα το μήνυμα «μην το ξαναδώσεις για ενοικίαση»!
Τι μήνυμα παίρνει κάποιος που ακούει ότι χρειάζονται νέες φυλακές επειδή αφήνονται ελεύθεροι πολλοί κατάδικοι λόγω στενότητας χώρου; (Οι κατάδικοι παίρνουν το μήνυμα ότι τα πράγματα είναι «χαλαρά»). Ο «μέσος» πολίτης παίρνει το μήνυμα ότι πορευόμαστε προς ένα αστυνομικό, αυταρχικό, καταπιεστικό, εκφοβιστικό κράτος όπου κάποιοι (κακοί) με καταστολή θέλουν να περιορίσουν τα βασικά δικαιώματα των πολιτών. Οι πολιτικοί παίρνουν το μήνυμα ότι τα μέτρα – π.χ., το να σπάσεις αβγά για την ομελέτα – έχουν πολιτικό κόστος. Το γενικό μήνυμα που εγώ συνέχεια παίρνω είναι ότι πολύ δύσκολα αντιμετωπίζονται αυτά τα μηνύματα όπως και πολύ δύσκολα αλλάζει η χώρα.
Ο Ηρακλής Μήλλας είναι πολιτικός επιστήμονας, πολιτικός μηχανικός και μεταφραστής