Οσοι βρίσκονται στο κέντρο του πολιτικού χώρου, πρέπει να πουν ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που λένε τα ακροδεξιά κόμματα αντί να τα ακολουθούν στα τυφλά σε μια κατεύθυνση που κανένας δεν ξέρει πού μπορεί να μας οδηγήσει, διαμηνύει μέσω της συνέντευξής του στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Ο πρώην πρόεδρος της Κομισιόν δηλώνει έντονα ανήσυχος και προειδοποιεί για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η Ευρώπη: από την άνοδο της Ακροδεξιάς και τον τρόπο αντιμετώπισης της μετανάστευσης μέχρι την αδυναμία Γερμανίας και Γαλλίας να παίξουν ηγετικό ρόλο στην Ευρώπη και την έλλειψη κοινωνικής πολιτικής.
Μπορεί στις εκλογές στο Βρανδεμβούργο το SPD να αναδείχθηκε νικητής, όμως η Ακροδεξιά ενισχύθηκε. Πόσο επικίνδυνες είναι οι εξελίξεις για την Ευρώπη;
Δεν είναι τόσο σαφές ότι τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών θα προκαλέσουν παρόμοια φαινόμενα σε άλλες χώρες. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι υπάρχουν ήδη χώρες όπου συνέβη το αδιανόητο και θα δούμε στην Αυστρία ότι τα φαινόμενα θα αναπαραχθούν. Είμαι έντονα ανήσυχος για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί αυτό που υποστηρίζει η Ακροδεξιά είναι απολύτως απαράδεκτο από τη σκοπιά των ευρωπαϊκών αξιών. Δεύτερον, και δεν είναι ο μικρότερος κίνδυνος, μέσα στα κλασικά πολιτικά κόμματα ο αριθμός όσων επαναλαμβάνουν λίγο-πολύ αυτά που λέει η Ακροδεξιά αυξάνεται. Οσοι προσπαθούν να πουν στο ευρύ κοινό ότι η μετανάστευση πρέπει να αποφευχθεί, ότι υπάρχει μόνιμος κίνδυνος πυροβολισμών και επιθέσεων, ότι αυτοί που έρχονται, ανεξάρτητα από τους λόγους για τους οποίους έρχονται, επωφελούνται από το ασφαλιστικό μας σύστημα χωρίς να συνεισφέρουν στη γενική ευημερία θα αυξηθούν και τότε η ατμόσφαιρα θα αλλάξει θεμελιωδώς. Οσοι βρίσκονται στο κέντρο του πολιτικού χώρου πρέπει να πουν ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που λένε τα ακροδεξιά κόμματα αντί να τα ακολουθούν στα τυφλά σε μια κατεύθυνση που κανένας δεν ξέρει πού μπορεί να μας οδηγήσει. Οι αξίες που βρίσκονται στον πυρήνα της ΕΕ κινδυνεύουν. Το βλέπουμε με το κεκτημένο του Σένγκεν. Πηγαίνοντας από έκτακτα μέτρα σε έκτακτα μέτρα ο χώρος Σένγκεν, ένα σημαντικό ευρωπαϊκό κεκτημένο, και η φιλοσοφία του τελειώνουν σε κάποιον βαθμό. Πρέπει να αντισταθούμε. Είμαι έντονα ανήσυχος.
Ενδέχεται να δούμε αλλαγές στον τρόπο που λαμβάνονται οι αποφάσεις;
Δεν φαίνεται δυνατό να αλλάξουν οι νέοι κανόνες που θεσπίστηκαν για το μελλοντικό σύστημα ασύλου. Η Κομισιόν και άλλοι θα πρέπει να προσπαθήσουν να συγκεντρώσουν τους υπουργούς Εσωτερικών για να βάλουν μια τάξη στο νέο χάος που έχει δημιουργηθεί, όπου στην πραγματικότητα κάθε χώρα καθορίζει τους δικούς της κανόνες στη γωνιά της, κάτι που δεν πρέπει να γίνεται στην Ευρώπη. Είμαι έκπληκτος που χωρίς κανενός είδους μεγάλες πολιτικές συζητήσεις μεταξύ των κρατών-μελών, η εξαίρεση γίνεται σιγά σιγά κανόνας, και αυτό δεν πρέπει να γίνει στην Ευρώπη. Χρειαζόμαστε περισσότερη πολιτική ηγεσία.
Ζητάτε περισσότερη πολιτική ηγεσία, αλλά βλέπουμε ότι οι δύο «ηγέτες» της ΕΕ, η Γερμανία και η Γαλλία, έχουν αδύναμες κυβερνήσεις.
Αν και πολύ συχνά έδιναν τη λανθασμένη εντύπωση ότι είναι οι ηγέτες της ΕΕ, η ηγεσία στην Ευρώπη δεν εξαρτιόταν ποτέ μόνο από τη Γερμανία και τη Γαλλία. Ωστόσο, εάν η Γερμανία και η Γαλλία δεν λειτουργούν σωστά σε εγχώριο επίπεδο, δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως κινητήρια δύναμη για ολόκληρη την ΕΕ. Επειδή οι κυβερνήσεις αυτών των δύο χωρών είναι αδύναμες, δεν υπάρχει άγκυρα για τις άλλες χώρες, εάν θέλουν να προωθήσουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Ανησυχώ όταν βλέπω τις αδυναμίες τόσο της Γερμανίας όσο και της Γαλλίας. Η Γαλλία έχει νέα κυβέρνηση, αλλά δεν έχει διαβεβαιώσει ότι θα κινηθεί σε ήρεμα νερά τους επόμενους μήνες, και η γερμανική κυβέρνηση είναι αδύναμη λόγω των εσωτερικών διχασμών μεταξύ των εταίρων του συνασπισμού, δίνοντας την εντύπωση ότι η κυβέρνηση δεν έχει πραγματική πολιτική κατεύθυνση. Οι άλλες χώρες αναμένουν στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου να έχουν ενδείξεις ότι η γερμανική κυβέρνηση έχει ξεκάθαρη θέση, αλλά πολύ συχνά ο γερμανός εκπρόσωπος δηλώνει ότι η Γερμανία απέχει επειδή δεν υπήρξε συμφωνία στην κυβέρνηση. Αυτό συνέβαινε επίσης στην εποχή της Μέρκελ, αλλά λιγότερο συχνά, και δεν είναι καθησυχαστικό να γνωρίζουμε ότι η Γερμανία είναι τόσο αδύναμη που δεν μπορεί να αναλάβει τον ρόλο της στην Ευρώπη.
Εχουμε μια νέα Επιτροπή και έναν νέο θεσμικό κύκλο. Ποιες προκλήσεις βλέπετε και σε τι πρέπει να επικεντρωθούν;
Θα πρέπει να υπογραμμιστεί μια πολιτική φιλοδοξία που δεν αντιμετωπίζεται επαρκώς και η οποία είναι η κοινωνική πολιτική παντού στην Ευρώπη. Ξεχνάμε ότι η ΕΕ πρέπει επίσης να είναι μια κοινωνική ένωση. Πρέπει να σημειωθεί πρόοδος σε αυτόν τον τομέα. Επίσης, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών σε ορισμένα από τα κράτη-μέλη, διότι η κατάσταση επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα, επομένως η ηγεσία της Επιτροπής στο ζήτημα αυτό θα πρέπει να θεωρείται μείζον καθήκον για τη νέα Επιτροπή. Η μετανάστευση παραμένει ένα σημαντικό ζήτημα, όπως συζητούσαμε νωρίτερα, και είναι επίσης θέμα των ηγετών. Θα πρέπει να συζητηθεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Επίσης, όλες οι προτεραιότητες που είχαν τεθεί κατά την προηγούμενη θητεία της Φον ντερ Λάιεν εξακολουθούν να υφίστανται και πρέπει να αντιμετωπιστούν με ανανεωμένη ενέργεια.
Η έκθεση Ντράγκι ζητά τολμηρές αποφάσεις. Είναι κατάλληλη η στιγμή για να λάβουν τέτοιες αποφάσεις οι ευρωπαίοι ηγέτες;
Η στιγμή δεν είναι ποτέ η κατάλληλη για τη λήψη δραματικών αποφάσεων. Και είναι πάντα η σωστή στιγμή για να ληφθούν δραματικές αποφάσεις. Οταν πρότεινα τα ευρωομόλογα, βρέθηκα στο στόχαστρο σε Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία και αλλού. Τώρα είμαι χαρούμενος που ο Ντράγκι, ένας εξαιρετικός ευρωπαίος ηγέτης τόσο ως ιταλός πρωθυπουργός όσο και ως πρόεδρος της ΕΚΤ, προτείνει ακριβώς αυτό που είχα προτείνει μαζί με τον τότε ιταλό υπουργό Οικονομικών Τρεμόντι. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να ξεκινήσει αυτή η διαδικασία. Υπάρχουν όμως και άλλα στοιχεία στην έκθεση Ντράγκι που θα πρέπει να εξεταστούν. Εναπόκειται στην προεδρία του Συμβουλίου να ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ο Σαρλ Μισέλ αποχωρεί, ο Αντόνιο Κόστα δεν έχει ακόμη ξεκινήσει τη θητεία του. Ο «αστερισμός» στον οποίο βρισκόμαστε προς το παρόν δεν είναι ο καλύτερος για να σημειωθεί γρήγορη πρόοδος.