Οι τρεις τάσεις στο ΠΑΣΟΚ

Το ΠΑΣΟΚ είναι το νεοπαγές κόμμα της μεταπολίτευσης που, με ηγέτη τον Ανδρέα Παπανδρέου, ευαγγελίστηκε τον σοσιαλισμό. Είναι το κόμμα που συνδέθηκε με την εξομάλυνση της πολιτικής ζωής, με το ξεπέρασμα του εμφύλιου μίσους, με ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και, τα χρόνια του Κώστα Σημίτη, με τον ευρωπαϊσμό και τον μεταρρυθμιστικό εκσυγχρονισμό της χώρας. Αλλά είναι και το κόμμα που πρώτο καλλιέργησε τον εθνικολαϊκισμό, που επέτρεψε, ανέχθηκε και συχνά χρησιμοποίησε τον αυριανισμό για την πολιτική κυριαρχία, που έχοντας εκδημοκρατίσει και διευρύνει το πελατειακό κράτος συνέβαλε καθοριστικά στη χρεοκοπία της χώρας.

Επίσης, το ΠΑΣΟΚ είναι το κόμμα που, στη δύσκολη συγκυρία της χρεοκοπίας, έπαιξε καθοριστικό ρόλο για τη σωτηρία της χώρας. Ο Γιώργος Παπανδρέου, που κατάλαβε αργά ότι η χώρα πήγαινε στην άβυσσο, είναι ο άνθρωπος που υπέγραψε με τους εταίρους μνημόνιο σωτηρίας και έφερε επιτροπεία για την παρακολούθηση των υποχρεωτικών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα – και, έστω δειλά, προχώρησε σε αυτές, υφιστάμενος τη φθορά της επιλογής του. Κι όταν ο Γιώργος Παπανδρέου κατέρρευσε, εξαιτίας της αναποφασιστικότητας και των παλινωδιών του, ο Βαγγέλης Βενιζέλος που τον διαδέχτηκε επέλεξε το κόμμα να πιεί το πικρό ποτήρι και, μαζί με τη ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά, να συμβάλει στην υλοποίηση του δεύτερου μνημονίου – που θα μπορούσε να είναι το τέλος της περιπέτειας, αν ο Αλέξης Τσίπρας και ο ακροδεξιός εταίρος του δεν εξαπατούσαν τους πολίτες υποσχόμενοι ότι θα έσκιζαν τα μνημόνια.

Τα χρόνια των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, το ΠΑΣΟΚ, παρά την εκλογική συρρίκνωσή του, βρέθηκε καθαρά απέναντι στις πολιτικές που στην αρχή λίγο έλειψαν να καταστρέψουν τη χώρα και, στη συνέχεια, παρατηρούσαν την οικονομία να σέρνεται σε επίπεδο «στασιμοχρεοκοπίας» (κατά τη διατύπωση του Βαγγέλη Βενιζέλου) ενώ πολιτικά επιχείρησαν να χειραγωγήσουν τους θεσμούς και, μέσω της υπόθεσης Novartis, να εξουδετερώσουν τους ενοχλητικούς παίκτες (μεταξύ των οποίων, Βενιζέλος και Λοβέρδος).

Την Κυριακή το ΠΑΣΟΚ ψηφίζει για νέο πρόεδρο. Τα χρόνια που μεσολάβησαν, η αείμνηστη Φώφη Γεννηματά και ο Νίκος Ανδρουλάκης που τη διαδέχτηκε στηρίχτηκαν στο κόμμα των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης, που κυρίως το σηματοδοτούσε ο μύθος του Ανδρέα Παπανδρέου – και ένας ανακλαστικός αντιμητσοτακισμός. Τα ποσοστά έδειξαν ότι αυτό το ΠΑΣΟΚ δεν μπορούσε να πάει μακριά – ποτέ δεν σε πάει μακριά η νοσταλγία, η αδυναμία να διαβάσεις τις εξελίξεις του παρόντος.

Η στασιμότητα οδήγησε το κόμμα σε κρίση και σε εσωκομματικές εκλογές, μάλιστα σε μια φάση που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εξουδετερωμένος και, μοιραία, το κόμμα ανακτά ψηφοφόρους από την εξευτελισμένη ριζοσπαστική Αριστερά. Η προεκλογική εκστρατεία των έξι υποψηφίων υπήρξε άψογη. Και στην τελική ευθεία πηγαίνουν τρεις τάσεις. Η μία (εκπροσωπείται από τον Νίκο Ανδρουλάκη, αλλά εξυπηρετείται και από τον Παύλο Γερουλάνο και από τον Μιχάλη Κατρίνη) είναι η γραμμή που έχει χαραχτεί, ενδεχομένως με προσαρμογές: αντιμητσοτακισμός, διαμαρτυρία, νοσταλγία. Η δεύτερη (Χάρης Δούκας) επιδιώκει την ανασυριζοποίηση μεγάλου μέρους της λεγόμενης Κεντροαριστεράς.

Η τρίτη τάση (Αννα Διαμαντοπούλου αλλά και η Νάντια Γιαννακοπούλου) υπόσχεται ένα κόμμα δυναμικό, πολυτασικό, με πρόγραμμα που θα έχει στόχο τη διακυβέρνηση – είτε σε αυτοδύναμες είτε σε συμμαχικές κυβερνήσεις. Ενα κόμμα, δηλαδή, εξουσίας και όχι αποκλειστικά διαμαρτυρίας. Την Κυριακή θα ξέρουμε τι θα διαλέξουν όσοι ψηφίσουν.