O Παναθηναϊκός υποδέχεται αύριο την ΑΕΚ στο γήπεδο της Λεωφόρου για τη δωδέκατη αγωνιστική του πρωταθλήματος και οι δύο ομάδες κουβαλάνε την υποχρέωση της νίκης. Ο ΠΑΟ έχει χάσει ήδη αρκετούς βαθμούς από αυτούς που δύσκολα θα χάσουν ο Ολυμπιακός και ο ΠΑΟΚ, τους οποίους έχει βρεθεί να κυνηγάει: αν ηττηθεί, για να διεκδικήσει το πρωτάθλημα θα πρέπει να συμβούν πολλά απίθανα. Η ΑΕΚ έχει καλύτερη βαθμολογική θέση (είναι μόλις τρεις βαθμούς από την κορυφή…) αλλά έχει ηττηθεί και στα δύο ντέρμπι που έχει δώσει μέχρι τώρα (το ένα εντός έδρας με τον ΠΑΟΚ και το άλλο εκτός έδρας με τον Ολυμπιακό) και αν χάσει και το τρίτο η μουρμούρα των οπαδών της θα είναι δύσκολα διαχειρίσιμη. Το όλο γίνεται λίγο πιο δραματικό καθώς οι δύο αντίπαλοί τους πρωτοπόροι έχουν δύσκολα παιχνίδια: ο Ολυμπιακός ταξιδεύει στο Αγρίνιο για να αντιμετωπίσει τον Παναιτωλικό κι ενώ έχει δώσει ένα σκληρό ματς στο Τσάμπιονς Λιγκ με τη Ρεάλ Μαδρίτης, ενώ ο ΠΑΟΚ πάει να παίξει στη Λιβαδειά με τον τέταρτο αυτή τη στιγμή Λεβαδειακό. Το πρόγραμμα μοιάζει για όποιον καταφέρει να κερδίσει το ντέρμπι της Λεωφόρου μια ευκαιρία για να πλησιάσει την κορυφή. Το ενδιαφέρον της ιστορίας είναι ότι η ΑΕΚ του Νίκολιτς μοιάζει να ξέρει να κερδίζει μόνο με 1-0.
Καπέλο
Είναι κακό να παίζεις για το 1-0; Υπάρχει ένας βετεράνος σήμερα προπονητής, ο Iταλός Φάμπιο Καπέλο, που είχε κάποτε κάνει αυτές τις νίκες επιστήμη. Τη σεζόν 1993-94 η Μίλαν υπό τις οδηγίες του είχε κατακτήσει σχετικά εύκολα το ιταλικό πρωτάθλημα κάνοντας δέκα νίκες με 1-0 και μόνιμο σκόρερ τον Ντανιέλε Μασάρο, που δεν ήταν κάποιος σούπερ σταρ, αλλά ένας γρήγορος επιθετικός ικανότατος στις αντεπιθέσεις. Θυμάμαι τότε ένας ιταλός δημοσιογράφος, ο Ιβάν Τζατζαρόνι, αργότερα διευθυντής της «Gazzetta dello Sport» είχε ρωτήσει τον Καπέλο γιατί η Μίλαν κερδίζει τόσο συχνά με 1-0. Ο προπονητής απάντησε αφοπλιστικά «γιατί μπορεί». Και πρόσθεσε πως «όταν μια ομάδα κάνει αυτό που μπορεί γιατί το ξέρει, της αρκεί για να κερδίζει – το πώς και πόσο είναι υποσημείωση». Οκτώ χρόνια αργότερα, ως προπονητής της Γιουβέντους, ο Καπέλο είχε πετύχει πέντε νίκες στη σειρά με 1-0 στο Τσάμπιονς Λιγκ. Σε μια τηλεοπτική εκπομπή θυμήθηκαν την παλιά του εκείνη απάντηση και τον ρώτησαν αν η Γιουβέντους ξέρει να κάνει και κάτι άλλο εκτός από το να κερδίζει με 1-0. Ο Καπέλο είχε απαντήσει ότι «το 1-0 δεν είναι σκορ, είναι εργαλείο». Είχε μάλιστα προσθέσει ότι «είναι το αποτέλεσμα που δείχνει περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο τη σημασία της ύπαρξης ενός προπονητή σε μια ομάδα». Μου είχε αρέσει η απάντηση και είχα υιοθετήσει την έκφραση: το 1-0 είναι πραγματικά προπονητικό εργαλείο. Μαρτυρά ότι ο προπονητής έκανε μια καλή προετοιμασία του ματς και χάρη σε αυτή ήρθε αυτό το αποτέλεσμα. Χωρίς προπονητική προετοιμασία δύσκολα κάποιο ματς θα έληγε 1-0: οι ποδοσφαιριστές, χωρίς προπονητή στον πάγκο, θα κυνηγούσαν περισσότερα γκολ και θα δέχονταν σίγουρα πιο πολλές φάσεις. Το 1-0 συνήθως είναι το σκορ-αποθέωση της ποδοσφαιρικής λεπτομέρειας.
Ανταποκρίθηκαν
Τα πιο πολλά σκορ στο ποδόσφαιρο μαρτυρούν και την εικόνα του αγώνα, αλλά και τη δουλειά του προπονητή. Το 2-0 είναι συνήθως απόδειξη ότι εκτός από τον σχεδιασμό του προπονητή που ήταν άψογος και οι ποδοσφαιριστές του ανταποκρίθηκαν 100% στις ανάγκες του ματς. Κάθε σκορ νίκης μεγαλύτερο του 2-0 (το 3-0, το 4-0, το 5-0) ανήκει στους παίκτες αποκλειστικά: σημαίνει ότι η ανωτερότητά τους απέναντι στον αντίπαλο ήταν τόσο μεγάλη, ώστε θα κέρδιζαν το ματς έτσι κι αλλιώς. Αν υπάρχει νίκη αλλά έχει σκοράρει κι ο αντίπαλος (μια νίκη με 2-1 ή 3-2 κ.λπ.) σημαίνει πως μια δουλειά έχει γίνει αλλά η ομάδα έχει να μάθει ακόμα αρκετά.
Πολύ
Ενας προπονητής το 1-0 το χαίρεται πιο πολύ από οποιοδήποτε άλλο αποτέλεσμα. Οχι μόνο γιατί είναι ένα σκορ που του δίνει το δικαίωμα να ισχυρίζεται ότι κέρδισε το ματς από τον αντίπαλο κόουτς στα σημεία (και επομένως έπαιξε κατά κάποιον τρόπο και ο ίδιος), αλλά και γιατί είναι ένα αποτέλεσμα τόσο ρευστό που τον κρατάει συνεχώς σε εγρήγορση: στο τέλος του αγώνα ο προπονητής που κερδίζει με 1-0 δεν νιώθει απλώς ικανοποιημένος, αλλά δικαιωμένος. Ουσιαστικά επέβαλε μέσω του συγκεκριμένου «εργαλείου-αποτελέσματος» τη στρατηγική του επιλογή, όποια κι αν είναι αυτή. Αλλωστε όλα τα 1-0 δεν είναι ίδια: απλώς προκαλούν την ίδια ανακούφιση.
Σκλαβώνει
Το 1-0 απαιτεί η ομάδα να είναι συγκεντρωμένη, προϋποθέτει ότι η αξιολόγηση του αντιπάλου υπήρξε σωστή, αποδεικνύει έναν σχεδιασμό και καταδεικνύει ότι αυτός που κάθεται στον πάγκο έχει περάσει ώρες σπάζοντας το κεφάλι του για να βρει τι πρέπει να κάνει η ομάδα για να κερδίσει. Το κακό είναι ότι για τους προπονητές το 1-0 έχει τόση γοητεία ώστε συχνά τους σκλαβώνει. Αυτό νομίζω έχει πάθει ο συμπαθής Νίκολιτς φέτος: είχε πει ήδη από το καλοκαίρι ότι η νίκη με 1-0 του αρέσει πολύ κι αυτό με κάποιον τρόπο το πέρασε και στους παίκτες του. Τα παιχνίδια της ΑΕΚ δεν είναι ματς τρομερής στρατηγικής: είναι παιχνίδια στα οποία η ΑΕΚ με το 1-0 είναι ευχαριστημένη. Αν το γκολ που κρίνει το παιχνίδι έρθει στο τέλος (όπως με τον Παναιτωλικό π.χ. ή με την Ηλιούπολη στο Κύπελλο) υπάρχουν και μεγάλα πανηγύρια. Αν το γκολ όμως έρθει πιο νωρίς η εξέδρα διακρίνει στον τρόπο που έρχεται η νίκη ένα είδος σκοπιμότητας κάπως ψυχοβγαλτικής. Και γκρινιάζει. Ο Καπέλο στην εποχή του δεν είχε τέτοια προβλήματα γιατί οι αντίπαλοι των ομάδων του ήταν πολύ δυνατοί. Τα 1-0 που έφερναν νίκες και πρωταθλήματα ήταν καλοδεχούμενα γιατί μαρτυρούσαν θέληση, νοοτροπία νικητή και προσοχή στην άμυνα – πράγμα που οι Ιταλοί εκτιμούν. Τα 1-0 του Νίκολιτς γοητεύουν ελάχιστα γιατί έρχονται απέναντι σε ομάδες από τις οποίες η ΑΕΚ είναι πιο ποιοτική. Αλλά και γιατί δημιουργούν έναν φόβο που ο οπαδός δεν αντέχει κυρίως γιατί γνωρίζει πως το 1-0 συνορεύει με το 0-0 και το 1-1. Που με ομάδες όπως αυτές που η ΑΕΚ κερδίζει με 1-0 αποτελούν στραβοπατήματα.
Δύσκολα
Βέβαια ο Νίκολιτς θα πει πως αν η ομάδα του μπορεί να κερδίσει τον ΠΑΟ στη Λεωφόρο με 1-0 θα είναι όλοι ευχαριστημένοι. Θα έχει απόλυτο δίκαιο. Αλλά έλα που κάτι τέτοιο δύσκολα γίνεται..