Μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις και νέα στοιχήματα βρίσκεται η Ελλάδα την ώρα που το γεωπολιτικό τοπίο μεταβάλλεται διαρκώς και ο ενεργειακός χάρτης είναι υπό διαμόρφωση. Από τις ΗΠΑ όπου βρίσκεται για επαφές, με φόντο σειρά ενεργειακών πρότζεκτ, με τους υπουργούς Εσωτερικών Νταγκ Μπέργκαμ και Ενέργειας Κρις Ράιτ, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου περιέγραψε συνοπτικά τη νέα θέση που διεκδικεί πλέον η χώρα. Ερωτηθείς για το κατά πόσο η Ελλάδα θα γίνει η κύρια πύλη της Ευρώπης για το αμερικανικό LNG, σχολίασε πως «από το Αιγαίο μέχρι τον Ατλαντικό, η ενέργεια αλλάζει τη γεωπολιτική αρχιτεκτονική, με την Ελλάδα ως κεντρικό πυλώνα». Εύσημα απέδωσε στην ελληνική πλευρά και ο αμερικανός υπουργός Εσωτερικών, ο οποίος έκανε λόγο για ηγετικό ρόλο της Ελλάδας στην ειρήνη και την ευημερία της περιοχής μέσω της ενεργειακής διπλωματίας.
Στο νέο πλαίσιο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις για μια συνάντηση Τραμπ – Μητσοτάκη, με τις δύο πλευρές να αναζητούν τον κατάλληλο χρονισμό, ενώ η Αθήνα είναι, εκ της γεωγραφικής της θέσης, υποχρεωμένη να μεριμνά για τις «απειλές εξ Ανατολών», διατηρώντας πάντα «ζωντανό» τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Επειτα από αρκετές αναβολές, γίνεται σαφές πως Μητσοτάκης και Ερντογάν θα συναντηθούν στην Αγκυρα προσεχώς (μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έδωσε χθες ο Πρωθυπουργός), έχοντας ένα (τουλάχιστον) νέο δεδομένο στο τραπέζι: τη συζήτηση για την ελληνική πρωτοβουλία «5×5» για την Ανατολική Μεσόγειο, που μπορεί να διευρυνθεί ως προς τους προσκληθέντες, όπως ανέφερε χθες στο συνέδριο του «Βήματος» ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης.
Πέραν, βεβαίως, των παραδοσιακών διμερών σχέσεων που η Ελλάδα έχει εκπαιδευθεί να διαχειρίζεται, κατά την τρέχουσα προέκυψε ανάγκη διαχείρισης και των ελληνοκινεζικών σχέσεων με αφορμή τις αμερικανικές πιέσεις για την επένδυση της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά – την οποία η νέα πρεσβευτής των ΗΠΑ, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, χαρακτήρισε «ατυχή». Η προσπάθεια της Ουάσιγκτον για μια ευρωπαϊκή φραγή στην Κίνα αναγκάζει ουσιαστικά τον κινέζο πρόεδρο, Σι Τζινπίνγκ, να προετοιμάζει τους επόμενους μήνες αποστολή στην Ευρώπη με μία κρίσιμη στάση και στην Αθήνα.
Το ραντεβού με τον Τραμπ
Οι ενεργειακές συμφωνίες μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ συν τω χρόνω πληθαίνουν, όπως και οι αξιωματούχοι της ελληνικής κυβέρνησης που ταξιδεύουν τελευταία στην Ουάσιγκτον, με τους γνωρίζοντες να υποστηρίζουν πως εκτός από ενεργειακά ντιλ, οι δύο πλευρές προετοιμάζουν αθόρυβα και τη δεύτερη συνάντηση Τραμπ – Μητσοτάκη που δεν αποκλείεται να πραγματοποιηθεί και εκτός Λευκού Οίκου. Σύμφωνα με τον εκατέρωθεν προγραμματισμό, οι δύο ηγέτες θα συμπέσουν στο Νταβός, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ που διεξάγεται από τις 19 έως τις 23 Ιανουαρίου και θα μπορούσαν να έχουν ένα τετ α τετ, στο περιθώριο των εργασιών που φέτος εκκινούν υπό τον τίτλο «Πνεύμα Διαλόγου». Αθήνα και Ουάσιγκτον εργάζονται σε επίπεδο υπουργών και διπλωματικών επιτελείων για μια πρόσκληση του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο με αφορμή τον καθιερωμένο εορτασμό της 25ης Μαρτίου, με την ελληνική ομογένεια σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Εν αναμονή του Μάρκο Ρούμπιο στην Αθήνα, ενόψει του 6ου γύρου Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας – ΗΠΑ για την προετοιμασία του οποίου συζήτησε ο Γιώργος Γεραπετρίτης με τους αναπληρωτές ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Κρίστοφερ Λαντάου και Μάικλ Ρήγας, μια σειρά άλλων παραγόντων φαίνεται πως δρουν προπαρασκευαστικά για μια συνάντηση Τραμπ – Μητσοτάκη, η οποία εκτιμάται ότι είναι θέμα χρόνου να «κλειδώσει».
Ο Σι Τζινπίνγκ
Με αφορμή μια ευρωπαϊκή περιοδεία που θα τον φέρει τον Μάιο του 2026 στο Παρίσι, ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, σύμφωνα με πληροφορίες, σχεδιάζει να κάνει μια στάση και στην Αθήνα. Εναλλακτικά, φαίνεται να αναζητούνται οι κατάλληλες ημερομηνίες για μια επίσκεψη έως το τέλος του νέου έτους. Το 2025 συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από την Ολοκληρωμένη Στρατηγική Εταιρική Σχέση Κίνας – Ελλάδας, η οποία μέσω του νέου κινεζικού «Πενταετούς Σχεδίου» υπάρχει προοπτική να εμβαθυνθεί. Ο πρεσβευτής της Κίνας στην Ελλάδα, Φανγκ Τσιού, έχει ήδη κάνει λόγο για την ευκαιρία ενός νέου κεφαλαίου συνεργασίας με την Ελλάδα σε τέσσερις βασικούς τομείς: ενίσχυση διμερούς εμπορίου, συνεργασία μέσω Πειραιά, πράσινη μετάβαση και θαλάσσια οικονομία διά – του προνομιακού για τη χώρα μας πεδίου – της ναυτιλίας. Ο έλληνας Πρωθυπουργός, εξάλλου, στον απόηχο της ρητορικής «κόντρας» που ξέσπασε μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ έπειτα και από τις δηλώσεις της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ για την κινεζική επένδυση στον Πειραιά, ξεκαθάρισε πως ηγείται μιας κυβέρνησης η οποία «σέβεται τα συμβόλαια που έχουν υπογραφεί». Και η Κίνα, μέσω της πρεσβείας της, υπογράμμισε πως οι δύο χώρες είναι «φίλοι» που «στέκονται στις δύσκολες στιγμές ο ένας στο πλευρό του άλλου», συνεργαζόμενες με στόχο το αμοιβαίο όφελος.
Συνάντηση κορυφής με Ερντογάν
Η Αθήνα επιμένει – παρά τα όσα εσχάτως δήλωσε ο αμερικανός πρεσβευτής στην Αγκυρα, Τομ Μπάρακ, προκαλώντας την ενόχληση αρκετών σε Ελλάδα, Τουρκία και ΗΠΑ – στον διμερή, δομημένο διάλογο με τη γείτονα, με βραχυπρόθεσμο όφελος τα «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο και μακροπρόθεσμο τη διερεύνηση πιθανότητας διευθέτησης της μοναδικής ελληνοτουρκικής διαφοράς που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Παρά τις λεκτικές αντιπαραθέσεις Ελλάδας – Τουρκίας, με πιο πρόσφατες τις ανταλλαγές ανακοινώσεων μεταξύ αμυντικών κύκλων (που από την ελληνική πλευρά υπενθύμισαν την πραγματικότητα του casus belli που στοίχισε στην τουρκική πλευρά την πρόσβαση στον SAFE), οι προετοιμασίες για τη συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν συνεχίζονται κανονικά. Από το συνέδριο του «Βήματος» και τη συζήτηση που είχε χθες με τον εκδότη της εφημερίδας, Γιάννη Πρετεντέρη, ο Πρωθυπουργός έκανε λόγο για «ώριμο έδαφος» ώστε το ταξίδι στην Αγκυρα για το 6ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας να πραγματοποιηθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026. Μιλώντας για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις είπε ότι η Διακήρυξη των Αθηνών ήταν επιβεβαίωση πως «μπορούμε να έχουμε λειτουργική σχέση χωρίς να φτάνουμε με το θερμόμετρο στο “κόκκινο”». Κατά τον Μητσοτάκη, «αναπτύσσουμε τον διάλογο στη λογική “οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους”».