Μια από τις πιο εντυπωσιακές διαπιστώσεις πάντως είναι ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται πως υπάρχει σε εκείνες τις χώρες που κατά γενική ομολογία τα πήγαν καλύτερα στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Οπως δηλώνει ο Κρίστοφερ Μάρεϊ, διευθυντής του Institute for Health Metrics and Evaluation, χώρες όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Γερμανία και η Σιγκαπούρη εμφανίζουν τώρα δείκτες θνησιμότητας μεγαλύτερους από τον συνήθη μέσο όρο. Αντιθέτως, σε άλλες οι οποίες γνώρισαν τραγωδίες, ανάμεσά τους η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Ρωσία, η εικόνα σήμερα είναι σαφώς καλύτερη. Ειδικά όσον αφορά τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τη βάση δεδομένων της Eurostat, ενδεχομένως δεν είναι τυχαίο ότι σε όλους σχεδόν τους μήνες του 2023 (με εξαίρεση τον Φεβρουάριο) οι δείκτες θνησιμότητας ήταν υψηλότεροι από τον συνήθη μέσο όρο, κατά ένα ποσοστό που ποίκιλλε από το 4% ως το 12%. Οσο για τον Απρίλιο του 2024, υπερέβησαν τον μέσο όρο χώρες όπως η Ολλανδία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Δανία, η Αυστρία και η Γερμανία, ενώ κάτω από αυτόν ήταν άλλες, συμπεριλαμβανομένων της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, της Ουγγαρίας, της Ιταλίας αλλά και της Ελλάδας. «Γιατί να είναι η εικόνα χειρότερη σε χώρες οι οποίες έκαναν καλή δουλειά (στην COVID); Μοιάζει λίγο παράδοξο. Ισως αυτό να έγινε επειδή σε αυτές τις χώρες έμειναν ζωντανοί άνθρωποι πιο ηλικιωμένοι και γενικώς ευάλωτοι» προσπαθεί να απαντήσει ο Μάρεϊ στο ερώτημα που (ευλόγως) ο ίδιος θέτει.
Από την πλευρά της, η ομότιμη καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Αντωνία Τριχοπούλου στέκεται στην ιδιαίτερη προσαρμοστικότητα των ιών και στην ικανότητά τους να ξεγλιστρούν από το ανοσοποιητικό: «Υπάρχουν ένα σωρό καινούργιες μεταλλάξεις που αφορούν είτε τον ιό της COVID-19 είτε άλλους. Οι ιοί έχουν τεράστια προσαρμοστικότητα. Θέλουν να επιζήσουν. Και για να επιζήσουν αλλάζουν συνήθειες. Οταν μεταδίδονται από το ένα άτομο στο άλλο, προσαρμόζονται ανάλογα με τις αντίξοες συνθήκες που αντιμετωπίζουν στον εκάστοτε οργανισμό, είτε αυτές αφορούν το εμβόλιο είτε την ατομική ανοσολογική ικανότητα, και έτσι τους ξαναβρίσκουμε μπροστά μας, αλλά αυτή τη φορά τροποποιημένους».