Πώς μπορείς να χωρέσεις το μεγαλείο ενός ανθρώπου σε μια σελίδα;
Πώς παρουσιάζεις τα τόσα επιτεύγματά του σε μια στιγμή;
Πώς καταφέρνεις να μη σου ξεφύγει κάτι σημαντικό;
Πώς αποφεύγεις να κάνεις μια τετριμμένη αναφορά;
Ο Αρθούρος, ο διαχρονικός πρόεδρός μας, ο «γητευτής των ανέμων», όπως τον αποκάλεσα σε μια συνέντευξη που μου παραχώρησε πριν από περισσότερα από 10 χρόνια στο περιοδικό «Energy Point» (και του άρεσε), δεν είναι πια μαζί μας. Ορφανοί, πλέον, προσπαθούμε να διαχειριστούμε την επόμενη ημέρα και, πιστέψτε με, δεν είναι εύκολο. Αν μπορούσατε να διαβάσετε τις αναρτήσεις και τα σχόλια για τον Αρθούρο από φίλους και στενούς συνεργάτες στα κοινωνικά δίκτυα, δεκάδες εκ των οποίων από το εξωτερικό, θα καταλαβαίνατε τι προσπαθώ να περιγράψω.
Τα αληθινά κενά δεν καλύπτονται ούτε εύκολα ούτε δύσκολα. Μένουν κενά.
Ο Αρθούρος είχε 40 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η προσωπικότητά του έλαμψε εντός και εκτός Ελλάδας, ίσως περισσότερο εκτός. Με βάση την Ευρώπη, η λάμψη του έφτασε από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως την Κίνα.
Οπου κι αν πήγαινε, ο καθηγητής Ζερβός προκαλούσε θαυμασμό και γοητεία. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό του στίγματός του. Κανείς δεν τον θαύμαζε απλά για τις εντυπωσιακές γνώσεις του και τις μοναδικές αναλυτικές και συνθετικές ικανότητες του μυαλού του. Η ακτινοβολία και η χάρη του ασκούσαν επάνω σου και μια μοναδική γοητεία. Οταν τον γνώριζες, δεν τον ξεχνούσες. Ηταν ένας πολύ γοητευτικός άνθρωπος, μια μοναδική προσωπικότητα που σε καθήλωνε.
Διαβάζοντας μεταξύ των γραμμών του πλούσιου βιογραφικού του, συνειδητοποιείς πόσο σημαντική και καθοριστική υπήρξε η παρουσία του για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και για αυτό που σήμερα ονομάζουμε καθαρή ενεργειακή μετάβαση στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης. Δεν συνέβαλε απλά στη διαδικασία της καθαρής ενεργειακής μετάβασης, αλλά την έπλασε, συνδιαμορφώνοντας και προωθώντας τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες πολιτικές που έβαλαν τις βάσεις για αυτό που υλοποιείται σήμερα. Και μάλιστα, σε εποχές που αυτό δεν ήταν η πιο δημοφιλής επιλογή.
Η αξία του, το έργο του και η σιγουριά που εξέπεμπε δεν μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητα, γι’ αυτό και του ζητήθηκε να αναλάβει τις πιο σημαντικές ηγετικές θέσεις παγκοσμίως στον χώρο της αιολικής ενέργειας αλλά και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ευρύτερα. Η εκτίμηση που είχε η διεθνής επιστημονική κοινότητα για τον Αρθούρο μας αποδεικνύεται καλύτερα από το γεγονός ότι σε καμία από αυτές τις θέσεις δεν είχε μόνο μία θητεία, αλλά πολλές. Ο ορισμός της ψήφου εμπιστοσύνης.
Η πορεία του Αρθούρου στο εξωτερικό είχε και ένα παράλληλο ευνοϊκό αποτέλεσμα: από όπου περνούσε και άφηνε το αποτύπωμά του, κέρδιζε και η χώρα του. Αυτόν τον σπουδαίο έλληνα επιστήμονα η πατρίδα του αποφάσισε να τον αξιοποιήσει στις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα, όταν ο Γιώργος Παπανδρέου και η Τίνα Μπιρμπίλη, αναγνωρίζοντας την αξία του, του ζήτησαν να αναλάβει το δύσκολο τιμόνι της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού. Ηταν ο πρώτος «πράσινος» πρόεδρος της ΔΕΗ.
Δυστυχώς, η τύχη δεν ήταν με το μέρος του. Ηταν μια περίοδος που την έζησα από πολύ κοντά, καθώς είχα την απίστευτη τύχη να είμαι διευθύνων σύμβουλος στη ΔΕΗ Ανανεώσιμες, με τον Αρθούρο πρόεδρο στη ΔΕΗ και στη ΔΕΗ Ανανεώσιμες. Εζησα από κοντά τις προσπάθειες και την αγωνία του να κρατήσει σταθερό το τιμόνι στην τρικυμία των Μνημονίων. Χωρίς κεφάλαια, δεν υπήρχαν περιθώρια για νέα έργα, και δη ανανεώσιμα.
Η προσωπικότητά του, όμως, έλαμπε και στο ομιχλώδες τοπίο των Μνημονίων. Σκεφτείτε μόνο ότι αυτή, η πιο δύσκολη οικονομικά περίοδος που πέρασε η ΔΕΗ, ήταν ταυτόχρονα και η πιο ειρηνική περίοδος μεταξύ διοίκησης ΔΕΗ και συνδικάτων. Οι συνδικαλιστές της ΔΕΗ αναγνώρισαν και σεβάστηκαν αυτή την αξιοπρεπή προσωπικότητα που ονομάζεται Αρθούρος Ζερβός.
Τις μέρες αυτές, καθώς νιώθουμε περήφανοι και καμαρώνουμε για τις λίγες ολυμπιακές μας διακρίσεις, ας αναλογιστούμε και ας αναγνωρίσουμε πόσο ψήλωσε η Ελλάδα από την επί τόσα χρόνια διακεκριμένη παρουσία του Αρθούρου στον χώρο της καθαρής ενέργειας.
Δυστυχώς αυτόν τον ξεχωριστό Ελληνα δεν τον έχουμε πια μαζί μας.
Τα ουσιαστικά κενά δεν καλύπτονται ούτε εύκολα ούτε δύσκολα. Μένουν κενά.
Και πρέπει να μένουν κενά για να μας θυμίζουν τι είχαμε και τι χάσαμε.
Καλό σου ταξίδι, πρόεδρε.
Ο δρ Γιάννης Τσιπουρίδης είναι σύμβουλος μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας