Η κλιματική αλλαγή απειλεί ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων με «καταστροφικές» συνέπειες και οι απανταχού ειδικοί προειδοποιούν πως αν δεν ληφθούν επείγοντα και αποφασιστικά μέτρα, μια σειρά από κίνδυνοι, όπως οι πυρκαγιές, η λειψυδρία, οι πλημμύρες και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, θα αποτελέσουν τις νέες «σταθερές» στην καθημερινότητά μας. Ωστόσο, τα «απόνερα» αυτής της κρίσης και δη το κόστος στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς έχει κάνει ήδη αισθητή την παρουσία του.
Σύμφωνα με έρευνα των «ΝΕΩΝ», η αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και η προσαρμογή στη νέα κανονικότητα, είτε μιλάμε για τη χρήση κλιματισμού και την εγκατάσταση μονώσεων είτε για την ασφαλιστική κάλυψη και την ατομική προστασία, δημιουργεί ένα συνολικό κόστος 3.249 ευρώ στους πολίτες. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε, περίπου, 2,5 μέσους μισθούς ή σε 4 κατώτατους μισθούς. Δηλαδή το «καπέλο», σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες, με ηπιότερες θερμοκρασίες, υπολογίζεται σε σημερινές αξίες σε 1.860 ευρώ το χρόνο που αντιστοιχεί σε 1,5 σημερινό μέσο μηνιαίο μισθό ή σε 2,2 σημερινούς κατώτατους μισθούς (μεικτά). Πριν από λίγες δεκαετίες κανείς δεν φανταζόταν ότι η ζωή χωρίς air condition θα ήταν ανυπόφορη και ότι ο κλιματισμός αποτελεί βασικό εξοπλισμό για αυτοκίνητα και τα μέσα μεταφοράς. Σήμερα, η χρήση των κλιματιστικών είναι αναγκαία – ακόμη και σε περιοχές της Βορείου Ελλάδας – προσθέτοντας ένα σημαντικό έξοδο για τα νοικοκυριά. Για παράδειγμα, μια τετραμελής οικογένεια σε ένα αμόνωτο διαμέρισμα περίπου 80 τ.μ. στην Αθήνα, που λειτουργεί τη θερινή περίοδο τρία κλιματιστικά, (δύο συσκευές 9.000 BTU στα υπνοδωμάτια και μία 18.000 BTU στο καθιστικό), καταναλώνει μηνιαίως 1.077 KWh όταν τα κλιματιστικά είναι παλαιού τύπου και 623 KWh αν τα κλιματιστικά είναι νέας τεχνολογίας υψηλής απόδοσης Α++. Με βάση μια μέση χρέωσης ρεύματος στα 15 λεπτά, το νοικοκυριό θα πληρώνει 161,55 ευρώ/μήνα, ενώ με κλιματιστικά νέας τεχνολογίας A++ το κόστος ανέρχεται στα 93,55 ευρώ/μήνα. Στο κόστος αυτό θα πρέπει να προστεθεί η αγορά κλιματιστικών, η οποία θεωρείται ότι αποσβαίνεται σε πέντε έτη.
Αν προσθέσουμε τη χρήση μόνωσης, την οποία επιλέγουν όλο και πιο πολλοί συμπολίτες μας προκειμένου να κρατήσουν τα σπίτια τους δροσερά το καλοκαίρι και ζεστά τον χειμώνα, ο λογαριασμός ξεφεύγει έτι περισσότερο. Σύμφωνα με στοιχεία από τεχνική εταιρεία που ειδικεύεται στον κλάδο, οι τιμές για θερμομόνωση και στεγανοποίηση κυμαίνονται γύρω στα 20 ευρώ/τ.μ., ενώ το κόστος για θερμοπρόσοψη είναι γύρω στα 30 ευρώ/τ.μ., ενώ με τις τρέχουσες τιμές η απόσβεση επιτυγχάνεται περίπου στα 5 χρόνια.
Παράλληλα, με δεδομένες τις φυσικές καταστροφές που πλήττουν τη χώρα, καθίσταται επιτακτική η ασφαλιστική κάλυψη. Στο πλαίσιο αυτό, το κόστος για την ασφάλιση ενός ακινήτου επιφανείας 80 τ.μ. και κατασκευής του 2000, διαμορφώνεται ετησίως κοντά στα 145 ευρώ (υπολογισμένο με κόστος ανακατασκευής 1.300 ευρώ το τ.μ.). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην ασφαλιστική πρακτική η βάση της ασφάλισης είναι η φωτιά και στις πρόσθετες καλύψεις των φυσικών καταστροφών περιλαμβάνονται ζημιές από πλημμύρα, καταιγίδα, θεομηνία, ανεμοστρόβιλο κ.ά.
Διατροφή
Με τα καλοκαίρια να γίνονται ολοένα πιο δύσκολα και τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες να αποτελούν πια καθημερινότητα, η προστασία του δέρματος κρίνεται αναγκαία και απαραίτητη και το αντηλιακό χαρακτηρίζεται πλέον ως απαραίτητο «αξεσουάρ» 12 μήνες τον χρόνο, όχι μόνο τους τρεις του καλοκαιριού. Γι’ αυτό και η χρήση προϊόντων αντηλιακής προστασίας προσθέτει ένα σημαντικό κόστος, με μια τετραμελή οικογένεια να ξοδεύει περίπου 80 ευρώ για τέσσερα αντηλιακά υψηλής προστασίας, δύο για τους ενηλίκους και δύο παιδικά. Αντίστοιχα, στα μέτρα προστασίας των τελευταίων ετών έχουν προστεθεί οι ηλεκτρολύτες, τα ισοτονικά και τα συμπληρώματα διατροφής για την αποφυγή της θερμικής καταπόνησης.
Αντιμέτωπο με τις νέες προκλήσεις του καιρού, βέβαια, βρίσκεται και το καθημερινό τραπέζι, με τα τρόφιμα να παίρνουν διαρκώς την ανιούσα. Οι καταναλωτές θα πρέπει να συνηθίσουν ότι οι τιμές των οπωρολαχανικών και εν γένει των τροφίμων θα εξαρτώνται ολοένα και περισσότερο από την κλιματική αλλαγή, με την Τράπεζα της Ελλάδος να τη χαρακτηρίζει νέο παράγοντα αβεβαιότητας για την πορεία του πληθωρισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, σύμφωνα με δεδομένα από την ΕΛΣΤΑΤ, η μέση δαπάνη για τρόφιμα και αναψυκτικά ανά άτομο ανήλθε σε περίπου 286 ευρώ τον μήνα. Αυτό σημαίνει ότι για μια τυπική τετραμελή οικογένεια, το κόστος διατροφής μπορεί να είναι περίπου 1.144 ευρώ τον μήνα.