«Προσοχή, παρακαλώ! Ενημερώνουμε το επιβατικό κοινό ότι ο ανελκυστήρας βρίσκεται εκτός λειτουργίας λόγω τεχνικού προβλήματος».
Η συγκεκριμένη αναγγελία ακούγεται καθημερινά στους σταθμούς και τους συρμούς των ΗΣΑΠ και του μετρό της Αθήνας, αποτελώντας ένα άτυπο ανέκδοτο μεταξύ των χιλιάδων χρηστών των μέσων μαζικής μεταφοράς – υπάρχει, τελικά, λειτουργικό ασανσέρ; αναρωτιούνται.
«Ισως θα έπρεπε να λένε στα μεγάφωνα τους σταθμούς όπου – ως εκ θαύματος – λειτουργεί κάποιο ασανσέρ, έτσι για αλλαγή» λέει με αγανάκτηση στα «ΝΕΑ» η Κατερίνα, την οποία συναντήσαμε ενώ προσπαθούσε με το μωρό της στο καροτσάκι να περάσει στην απέναντι… όχθη του σταθμού του Νέου Ηρακλείου.
Σίγουρα δεν είναι αστείο, καθώς οι ανελκυστήρες αλλά και οι κυλιόμενες σκάλες που είναι μονίμως εκτός λειτουργίας αφήνουν στο έλεός τους τα άτομα με κινητικές ιδιαιτερότητες και συνθέτουν την τραγική εικόνα της πλειονότητας των σταθμών, ιδίως των ΗΣΑΠ. Αυτή η καθημερινότητα προκαλεί τη δικαιολογημένη αγανάκτηση χιλιάδων πολιτών, οι οποίοι νιώθουν εγκλωβισμένοι μέσα στην ίδια τους την πόλη.
Χαρακτηριστική είναι και η μαρτυρία της Ουρανίας Μωραΐτου, η οποία είναι χρήστρια αναπηρικού αμαξιδίου και κατοικεί στη Νέα Ιωνία.
Όπως λέει, «για σχεδόν έναν μήνα, από τις αρχές Αυγούστου, ο ανελκυστήρας που βρίσκεται στην πλευρά της γραμμής προς Πειραιά είναι χαλασμένος. Τον έφτιαξαν για δύο μέρες και μετά ξαναχάλασε. Μια μέρα, μάλιστα, κόντεψα να εγκλωβιστώ γιατί είχαν βγάλει το χαρτί “εκτός λειτουργίας”, μπήκα μέσα και μετά δεν άνοιγε η πόρτα για να βγω».
Στέλνουν τα ΑμεΑ στον επόμενο σταθμό!
Η πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στους χώρους των ΗΣΑΠ και του μετρό είναι πλέον απαγορευμένη, καταγγέλλουν, αφού έχει καταστεί καθημερινή σχεδόν σε όλους τους σταθμούς η απαράδεκτη αναγγελία με την οποία προειδοποιούνται ότι οι ανελκυστήρες προς τις πλατφόρμες αποβίβασης και επιβίβασης είναι εκτός λειτουργίας. «Μας λένε, λοιπόν, να μεταβούμε στον πλησιέστερο σταθμό, προκειμένου να μπορέσουμε να αλλάξουμε συρμό και να φτάσουμε στον αρχικό προορισμό μας. Ομως, καμιά φορά είναι χαλασμένοι οι ανελκυστήρες και εκεί. Και εμείς τι να κάνουμε; Γυρνάμε σαν την “άδικη κατάρα” από σταθμό σε σταθμό ή μένουμε κλεισμένοι στα σπίτια μας, γιατί δεν έχουμε λεφτά για ταξί ή κουράγιο για αυτόν τον Γολγοθά», συνεχίζει η ίδια.
Είναι χαρακτηριστικό πως, σύμφωνα με τη σχετική εφαρμογή στην ιστοσελίδα της ΣΤΑΣΥ ΑΕ, μέσω της οποίας τα εμποδιζόμενα άτομα ενημερώνονται σε πραγματικό χρόνο για τις βλάβες, το πρωί της Δευτέρας (9/9) εκτός λειτουργίας ήταν δεκατέσσερις ανελκυστήρες, οι οκτώ εκ των οποίων στη Γραμμή 1. Εκεί είναι και το πρόβλημα εντονότερο, καθώς οι ανελκυστήρες έχουν πλέον ηλικία άνω των 20 ετών, αφού οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν την περίοδο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, όταν ήταν σε εξέλιξη η πλήρης ανακαίνιση όλων των σταθμών, και παραμένουν σε λειτουργία έκτοτε.
Αυτό, σύμφωνα με εργαζόμενους, έχει ως αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να μην υπάρχουν στην αγορά ανταλλακτικά, ενώ όταν μπορούν να βρεθούν παρεμφερή, συχνά πρέπει να έρθουν από το εξωτερικό, κάτι που αυξάνει τον χρόνο αποκατάστασης. Κατά τις ίδιες πηγές, πέρα από τη μεγάλη ηλικία, δύο ακόμα προβλήματα κάνουν τις βλάβες πιο συχνές: το πρώτο αφορά τους ανελκυστήρες που βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους και οι οποίοι είναι εκτεθειμένοι στα καιρικά φαινόμενα και το δεύτερο έχει να κάνει με την υπερβολική χρήση τους και από άτομα που δεν έχουν καμία απολύτως ανάγκη.
Αναπάντητα ερωτήματα εδώ και 10 χρόνια
Το ζήτημα έχει τεθεί αμέτρητες φορές από την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), η οποία έχει θέσει και κάποια αιτήματα, τα οποία, εντούτοις, παραμένουν αναπάντητα. Χαρακτηριστικό είναι το δελτίο Τύπου που είχε εκδώσει η Συνομοσπονδία πριν από 10 χρόνια, με βασικό θέμα και πάλι τον αποκλεισμό ατόμων μειωμένης κινητικότητας και ατόμων με κινητική αναπηρία από τα μέσα μαζικής μεταφοράς. «Πρέπει άμεσα να ληφθούν μέτρα για να σταματήσει αυτή η ταλαιπωρία για τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα, τα άτομα με κινητικές αναπηρίες, ηλικιωμένους κ.ά., η οποία συνοδεύεται ενίοτε και με την προσπάθεια των εργαζομένων στα μέσα μαζικής μεταφοράς να δώσουν λύσεις που ενέχουν κίνδυνο για τη σωματική ακεραιότητα των ατόμων μειωμένης κινητικότητας αλλά και των ιδίων», έγραφαν τότε τα μέλη της Συνομοσπονδίας και απηύθυναν τα εξής ερωτήματα: «Διανοείσθε ποιο είναι το πολιτισμικό πρόσωπο της χώρας απέναντι στους τουρίστες που ανήκουν στις ανωτέρω ευπαθείς ομάδες; Διανοείσθε τι προβλήματα δημιουργούνται ενδεχομένως σε εργαζόμενους με προβλήματα κινητικά, λόγω της αδύνατης πρόσβασής τους στους χώρους μετρό, ΗΣΑΠ ή προαστιακού και συνακόλουθα της χρονικής καθυστέρησής τους στον εργασιακό τους χώρο που μπορεί να καταστεί επίφοβη και για τη διατήρηση της εργασίας τους;».
Ωστόσο, μία δεκαετία μετά, το ζήτημα παραμένει άλυτο, και μάλιστα βαίνει συνεχώς επί τα χείρω. Μιλώντας στα «ΝΕΑ» για τις παρεμβάσεις της ΕΣΑμεΑ, ο πρόεδρός της Ιωάννης Βαρδακαστάνης επισημαίνει με πικρία: «Δεν κάνουμε και άλλη δουλειά σε αυτή τη χώρα…». Οπως αναφέρει, «το πρόβλημα είναι καθημερινό και είναι ζήτημα καθαρά συντήρησης, είναι ζήτημα των Αττικό Μετρό και ΗΣΑΠ. Οι ανελκυστήρες δεν έχουν μπει εκεί για φιοριτούρα, αλλά γιατί εξυπηρετούν την προσβασιμότητα. Εξυπηρετούν τα άτομα με αναπηρία, τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα, τους ηλικιωμένους, τις εγκύους, τις μαμάδες που έχουν τα μωρά στα καροτσάκια. Δηλαδή τον μισό πληθυσμό της πρωτεύουσας».
Με φόντο τις κυβερνητικές δηλώσεις περί σύγχρονων συγκοινωνιών, αυτή η εικόνα που παρατηρείται στην πλειονότητα των σταθμών – ειδικά του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου – είναι τουλάχιστον ανακόλουθη, αφού, όπως τονίζουν από την ΕΣΑμεΑ, δεν θυμίζει σε τίποτα τη σύγχρονη εποχή την οποία ευαγγελίζονται οι αρμόδιοι αλλά και οι διοικούντες της επιχείρησης.