Σήμερα στη χώρα μας τα μόνα μεγέθη τα οποία «αντιπολιτεύονται» τον Πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη είναι η ακρίβεια στην αγορά, η φτώχεια και η
μεγάλη ανεργία των νέων ανθρώπων.
Οι οποίοι τελειώνουν μεν τα πανεπιστήμια, αλλά για να ζήσουν πιάνουν δουλειά σε ένα εστιατόριο με εξευτελιστική αμοιβή, θυμίζοντας αυτό που έλεγε ο Σαίξπηρ, δηλαδή ότι «το πνεύμα γίνεται σερβιτόρος ταβέρνας που σπαταλά την ευφυΐα του κάνοντας λογαριασμούς» («Ερρίκος Δ’»).
Γιατί κάνω αυτή την παρατήρηση;
Γιατί με την παταγώδη διάλυση της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης και την καθαίρεση του κ. Κασσελάκη ο Πρωθυπουργός γίνεται πλέον ένας «οιονεί ηγεμόνας» που δεν ελέγχεται σχεδόν από κανέναν.
Και είναι σίγουρο ότι η πολιτική συμπεριφορά του κ. Μητσοτάκη και στο νευραλγικό ζήτημα των παρακολουθήσεων των τηλεφώνων πολιτικών αρχηγών, στρατιωτικών και δημοσιογράφων θα ήταν διαφορετική αν υπήρχε μια ισχυρή αντιπολίτευση. Ωστόσο, υπάρχει ένα δομικό ερώτημα: Γιατί διαλύεται ο χώρος της (δήθεν) πρώτη φορά Αριστεράς με τέτοιο παρακμιακό τρόπο και με πολιτισμικές πρακτικές μεταξύ των εσωκομματικών αντιπάλων που θυμίζουν τον «κόσμο της νύχτας»; Κατά τη γνώμη μου, αυτό γίνεται γιατί ο χώρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε ποτέ μια σαφή ιδεολογική ταυτότητα. «Γεννήθηκε» μέσα στις ανώμαλες συνθήκες της χρεοκοπίας της χώρας μας και ο κ. Τσίπρας (που ποδοπάτησε κάθε αξία της Αριστεράς) έγινε πρωθυπουργός λόγω των ίδιων εξαιρετικών συνθηκών (οι οποίες δεν είναι δυνατό να επαναληφθούν). Και ίσως είναι μια ιστορική αναγκαιότητα ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ, που δεν αντιπροσωπεύει ιδεολογικά τίποτα, να κατακερματιστεί πλήρως (από άποψη κομματικής έκφρασης), ώστε να μορφοποιηθεί μια καινούργια μεγάλη Κεντροαριστερά!
Εξάλλου οι πιο αξιόπιστοι άνθρωποι αυτού του χώρου πήγαν στη Νέα Αριστερά. Και μάλλον η «επικήδεια τελετή» του θανάτου του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ο πολυτελής γάμος του κ. Κασσελάκη (που δεν κατανόησε αυτό που έλεγε ο Γκάντι, δηλαδή ότι για να αλλάξει κάποιος τον κόσμο είναι απαραίτητο ο ίδιος που υπόσχεται την αλλαγή να δίνει το παράδειγμα με τη ζωή του).
Επομένως, ο τόπος μας έχει ανάγκη από έναν νέο ισχυρό αρχηγό αξιωματικής αντιπολίτευσης που θα είναι ταυτόχρονα και ένας «εν δυνάμει» πρωθυπουργός.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η εκλογή της νέας ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ στις 6 Οκτωβρίου αποκτά μια ιδιαίτερη σημασία, αφού αυτός ο χώρος θα είναι ο βασικός πυλώνας της εκκολαπτόμενης δημοκρατικής παράταξης.
Σε κάθε περίπτωση, μια σύγχρονη Κεντροαριστερά δεν μπορεί «να κατασκευαστεί» με ένα αφελές αντιδεξιό περιεχόμενο (το οποίο θα παραπέμπει απλώς στο παρελθόν).
Αρα, οι πολλοί υποψήφιοι για την ηγεσία αυτού του χώρου είναι απαραίτητο να συζητήσουν ιδεολογικά προβλήματα. Οπως το πώς θα γίνει πιο δίκαιη η κατανομή του πλούτου. Ετσι ο γάλλος οικονομολόγος Piketty προτείνει για την καταπολέμηση των έντονων ανισοτήτων στην Ευρώπη μια προοδευτική φορολογία εισοδήματος, η οποία θα ανέρχεται μέχρι το 80% στα πλουσιότερα κοινωνικά στρώματα («Το Κεφάλαιο τον 21ο αιώνα»).
Δεν ξέρω αν είναι εφικτή αυτή η λύση.
Πάντως μια τρίτη πρωθυπουργική θητεία του κ. Μητσοτάκη θα πρέπει να αποτραπεί, αφού η Ελλάδα είναι η δεύτερη πιο φτωχή χώρα της Ευρώπης (από άποψη αγοραστικής δύναμης των πολιτών, «ΤΑ ΝΕΑ» 12/9). Πίσω και από τη Ρουμανία!
Το συμπέρασμα; Η Ελλάδα έχει ανάγκη από έναν νέο ισχυρό αρχηγό αξιωματικής αντιπολίτευσης (που θα είναι ταυτόχρονα και ένας «εν δυνάμει» πρωθυπουργός).
Ο Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής στο ΑΠΘ, [email protected]