Πατάτα…we have a problem!

H κλιματική αλλαγή και οι υψηλές θερμοκρασίες δεν επηρεάζουν μόνο το λάδι, μήτε ανεβάζουν στο φουλ τις τιμές του ρεύματος για τα κλιματιστικά. Ενα από τα «θύματα» είναι και η πατάτα. Αγαπημένη (ειδικά η τηγανητή), αλλά σύντομα θα αποτελεί είδος πολυτελείας! Η σοδειά σε όλη την Ευρώπη «πόνεσε» από τον καύσωνα και την κακή ποιότητα σπόρων. Η κρίση της πατάτας είναι εδώ. Οι τιμές εκτοξεύονται λόγω της χαμηλής παραγωγής, ενώ η φυτοϋγειονομική κρίση και η έλλειψη εργατικού δυναμικού έχουν εκτοξεύσει το κόστος. Η Νότια Ευρώπη υποφέρει. Σε Ισπανία και Γαλλία η διαφορά μεταξύ της τιμής προέλευσης και του κόστους στον προορισμό της πατάτας φτάνει το 267%. Οι παραγωγοί αντιμετωπίζουν δυσκολίες εξαιτίας της μείωσης της ποσότητας και της ποιότητας των σπόρων πατάτας, καθώς και της αυξανόμενης στροφής προς κατεψυγμένα προϊόντα.

Παράλληλα, η αυξημένη εισαγωγή πατάτας από την Αίγυπτο δημιουργεί ανταγωνισμό και πίεση στις τιμές, κατάσταση που θεωρείται από τους τοπικούς παραγωγούς στις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου ως «αθέμιτος ανταγωνισμός». Αυτή η εισαγωγή οδήγησε σε απότομη πτώση των τιμών, επιδεινώνοντας περαιτέρω την κατάσταση του τομέα. Η αιγυπτιακή πατάτα, λόγω του χαμηλού κόστους της, έχει προκαλέσει αντιδράσεις στους ευρωπαίους παραγωγούς που βλέπουν να μειώνεται το εισόδημά τους.

Ενας ακόμη ανησυχητικός παράγοντας είναι η πτώση της κατανάλωσης πατάτας.

Ο μέσος όρος έχει μειωθεί κατά 11%-14% τα τελευταία πέντε χρόνια στην Ευρώπη. Παράλληλα, αυξάνεται η κατανάλωση κατεψυγμένων προϊόντων πατάτας, γεγονός που αλλάζει τις καταναλωτικές συνήθειες υπέρ αυτών των φθηνότερων και πιο εύκολα προσβάσιμων λύσεων.

Επιπλέον, η στροφή κάποιων αγροτών σε άλλες καλλιέργειες λόγω της κλιματικής κρίσης και των δυσκολιών στην καλλιέργεια της πατάτας έχει επιδεινώσει το πρόβλημα. Ακόμη, η αλλαγή των ποικιλιών σε ορισμένες περιοχές καθυστερεί την παραγωγή, μειώνοντας τη διαθεσιμότητα και επηρεάζοντας την ποιότητα του προϊόντος. Η πτώση αναμένεται ως το τέλος του 2024 να κυμανθεί μεταξύ 20%-30%.

Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν και άλλες χώρες στην Ευρώπη, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία και η Ολλανδία. Και σε αυτές καύσωνες και ξηρασίες έχουν επηρεάσει τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα της παραγωγής πατάτας. Οι αλλαγές στη γεωργία λόγω της κλιματικής αλλαγής αποτελούν κοινή πρόκληση σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες που βασίζονται σε αυτή την καλλιέργεια.

Στην Ελλάδα, η παραγωγή πατάτας έχει επηρεαστεί επίσης από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έχουν μειώσει την ποσότητα της παραγωγής, ενώ οι καλλιεργητές αντιμετωπίζουν δυσκολίες με το κόστος παραγωγής και την ανταγωνιστικότητα στις τιμές. Η κατάσταση έχει οδηγήσει και τη χώρα μας σε εισαγωγές από χώρες όπως η Αίγυπτος, γεγονός που επηρεάζει τις τοπικές αγορές και δημιουργεί πιέσεις στις τιμές και την ποιότητα των εγχώριων προϊόντων. Μέσα σε όλα η υποτίμηση του αιγυπτιακού νομίσματος αυτή την άνοιξη έκανε το προϊόν της ακόμα πιο ελκυστικό.