Ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς ιδρύθηκε το 2004 και χρειάστηκε 10 χρόνια για να μετατραπεί σε κόμμα εξουσίας. Από τη στιγμή που εμφανίστηκε ο Αλέξης Τσίπρας (με την υποψηφιότητα για τον Δήμο Αθηναίων) το κόμμα άρχισε να προσεγγίζει κοινά που δεν είχαν ιδιαίτερο λόγο να προσέξουν προηγουμένως ένα συνασπισμό αριστερών κομμουνιστογενών δυνάμεων. Ο συμπαθής νέος αρχηγός αξιοποίησε την επικοινωνία για να διευρύνει την απήχηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Εννοείται ότι βοήθησε πολύ η συγκυρία της κρίσης και το κλίμα απογοήτευσης και αγανάκτησης που δημιούργησε η εποχή του Μνημονίου. Αλλά δεν αρκεί να δημιουργούνται ευκαιρίες στην πολιτική – πρέπει κάποιος να είναι έτοιμος και να τις εκμεταλλευτεί!
Κι έτσι, σιγά – σιγά τις αφίσες με το κόκκινο σήμα του ΣΥΡΙΖΑ άρχισε να τις αντικαθιστά το φωτογενές πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα. Στα κοινωνικά δίκτυα το οργανωμένο σύστημα επικοινωνίας του κομματικού μηχανισμού από τη μία έριχνε λάδι στη φωτιά της Αγανάκτησης και από την άλλη προέβαλε τον «νέο», «άφθαρτο», «αδιάφθορο» Αλέξη. Το νέο παιδί χωρίς τα βάρη του παρελθόντος, χωρίς σχέσεις με τις ελίτ, μπορούσε να ενσαρκώσει την «Ελπίδα». Οι εκλογές του 2015 κερδήθηκαν και τις δύο φορές (και αυτό φάνηκε περισσότερο τον Σεπτέμβριο του ’15) όχι τόσο χάρη στο πρόγραμμα με τις παροχές ή τις υποσχέσεις για αντίσταση στους τροϊκανούς αλλά χάρη στην ελπίδα πως κάτι καλύτερο από το προηγούμενο κατεστημένο θα πετύχει ο νέος ηγέτης.
Αυτή η αξιοποίηση του «νέου και άφθαρτου» δεν περιορίστηκε μόνο στις γενικές εκλογές. Οι αφίσες με τη φωτογραφία του Γαβριήλ Σακελλαρίδη στις δημοτικές εκλογές και της Ρένας Δούρου στις περιφερειακές επιβεβαίωσαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βασιζόταν πολύ στα επικοινωνιακά αξιοποιήσιμα πρόσωπα που συμβόλιζαν το «φρέσκο» απέναντι στο «παλιό».
Αυτή ήταν η συνταγή που ακολουθήθηκε μέχρι το 2019 και αυτό πράγματι έφερε αποτέλεσμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε την υποστήριξη πολιτών ακόμα και συντηρητικών αντιλήψεων, που όμως ήθελαν να δοκιμάσουν το «νέο».
Αν συνειδητοποιήσουμε πόσο σημαντικό ήταν τελικά αυτό και πόσο κεντρικό ρόλο έπαιξε στην επικοινωνιακή τακτική του ΣΥΡΙΖΑ, μπορούμε ευκολότερα να εξηγήσουμε και την ανάδειξη του Στέφανου Κασσελάκη στην ηγεσία. Και πάλι δεν ήταν η ιδεολογία και οι πολιτικές θέσεις που έπαιξαν τον κύριο ρόλο. Ο κόσμος που έσπευσε να ψηφίσει τον Στέφανο ήθελε φρέσκο άφθαρτο πρόσωπο! Κι έτσι ζήσαμε για ένα χρόνο αυτή την αλλοπρόσαλλη κατάσταση με το κόμμα να υπονομεύει τον αρχηγό που επέλεξε το ευρύτερο σώμα των μελών και φίλων. Η γλώσσα που χρησιμοποιούσαν οι «ριζοσπάστες αριστεροί» κομματικοί δεν ήταν κοινή με αυτή του αμερικανοτραφούς «liberal» αρχηγού…
Η νέα σύγκρουση ήταν μοιραίο να συμβεί.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποφασίσει τι θέλει να είναι. Ενα κίνημα των ρήξεων με το σύστημα, ένα κόμμα μεταρρυθμιστικό ή ένα κόμμα που ζητά την ψήφο πολιτών χωρίς ιδιαίτερες πολιτικοϊδεολογικές αναφορές που αναζητούν εκπροσώπηση από πρόσωπα εκτός συστήματος. Αν πρώτα ξεκαθαρίσει την ταυτότητά του, ίσως βρει και το κατάλληλο πρόσωπο για αρχηγό.
Ο Χάρης Γούλιος είναι επικοινωνιολόγος,
διευθυντής marketing του MEGA