Για κάθε έξι ανηλίκους που συλλαμβάνονται για επιθέσεις, κλοπές και άλλες εγκληματικές ενέργειες κατηγορείται ένας από τους γονείς τους για παραμέληση εποπτείας. Ιδίως στις περιπτώσεις παιδιών μέχρι 14 ετών, το ποσοστό παράλληλων συλλήψεων υπερβαίνει ακόμα και το 80%. Το πρώτο οκτάμηνο του 2024 οι συλλήψεις ανηλίκων παρουσίασαν αύξηση της τάξης του 46% σε σχέση με πέρυσι και αυτή των γονιών για αδιαφορία ή και ενθάρρυνση παραβατικών συμπεριφορών κατά 68,9%, με το αντίστοιχο ποσοστό στην Αττική να εκτοξεύεται στο… 91%. Συγκεκριμένα, το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου συνελήφθησαν συνολικά 936 γονείς για ελλιπή εποπτεία των παιδιών τους, δηλαδή σχεδόν τέσσερις κάθε ημέρα.
Τα εντυπωσιακά αυτά στοιχεία που παρουσιάζουν «ΤΑ ΝΕΑ» αναδεικνύουν τον ρόλο αλλά και τις επιπτώσεις στους ίδιους τους γονείς τής ολοένα και εντεινόμενης βίας ανηλίκων. Στον απόηχο αλλεπάλληλων αιματηρών επεισοδίων σε Γλυφάδα, Λαύριο, Θεσσαλονίκη κ.α., αστυνομικές πηγές αναφέρουν ότι ενώ μέχρι προ μερικών εβδομάδων δεν υπήρχε έξαρση σε ανάλογα περιστατικά, με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς άνοιξε ένας νέος κύκλος διενέξεων και συγκρούσεων – τις περισσότερες φορές για ασήμαντους λόγους.
Μέτρια επιτήρηση
Οπως λένε στελέχη της ΕΛ.ΑΣ., «το 50% – 60% των γονιών με παιδιά που έχουν εμπλακεί σε παραβατικά επεισόδια έχουν μέτρια επιτήρησή τους – συχνά λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων –, άγνοια για τις ενέργειες των παιδιών τους και καθυστερημένη παρέμβαση για να αποφευχθεί το κακό. Ακόμη, αρκετοί από αυτούς προχωρούν σε άστοχη συμπαράσταση προς τα παιδιά τους, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ανάπτυξη του “αισθήματος του αδικημένου”, δίνοντάς τους ουσιαστικά άλλοθι για παράνομες πράξεις που τυχόν διέπραξαν». Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις στρέφονται κατά των αστυνομικών που συλλαμβάνουν ή συντάσσουν δικογραφίες για τα αδικήματα που έχουν υποπέσει οι ανήλικοι, ενώ αντίστοιχη αντιμετώπιση επιφυλάσσουν και έναντι των εκπαιδευτικών, και των γονιών άλλων παιδιών».
Πλέον, με την έξαρση των βίαιων περιστατικών με ανήλικους πρωταγωνιστές, σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο οι αστυνομικοί έχουν εντολές από εποπτεύοντες δικαστικούς λειτουργούς να προχωρούν σε διώξεις κατά των γονιών, ιδίως παιδιών μέχρι 14-15 ετών, όταν διαπιστώνεται ότι υπάρχει αδιαφορία. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως έχουν προαναγγείλει «ΤΑ ΝΕΑ» (27/9), τα υπουργεία Προστασίας του Πολίτη και Δικαιοσύνης μελετούν ήδη την αυστηροποίηση της σχετικής νομοθεσίας, με το θέμα να τίθεται επί τάπητος και στο σημερινό Υπουργικό Συμβούλιο. Στο μικροσκόπιο των συναρμόδιων υπουργείων μπαίνει κυρίως το άρθρο 360 του Ποινικού Κώδικα που αφορά την παραμέληση ανηλίκου και προβλέπει ότι «όποιος, ενώ έχει υποχρέωση εποπτείας ανηλίκου παραλείπει να τον παρεμποδίσει από την τέλεση αξιόποινης πράξης, τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος, αν δεν συντρέχει περίπτωση να τιμωρηθεί αυστηρότερα με άλλη διάταξη».
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., το πρώτο οκτάμηνο του 2024 (τον τελευταίο μήνα παρουσιάζεται περαιτέρω αυξητική τάση) έχουν καταγραφεί 7.180 υποθέσεις παραβατικών ενεργειών παιδιών και έχουν συλληφθεί 8.978 αγόρια και κορίτσια μέχρι 18 ετών. Ειδικότερα, υπήρξαν 666 συλλήψεις ανηλίκων για βίαιες επιθέσεις – ξυλοδαρμούς με σοβαρές σωματικές βλάβες, έναντι 433 το ίδιο διάστημα του 2023. Ακόμη, 2.050 συνελήφθησαν για κλοπές – ληστείες, έναντι 1.457 πέρυσι, 776 συνελήφθησαν για διακίνηση ναρκωτικών, έναντι 669 πέρυσι, ενώ έγιναν και 3.220 συλλήψεις για παράνομη οδήγηση. Υπολογίζεται, μάλιστα, ότι το 25% αυτών των συλλήψεων αφορά παιδιά μέχρι 14 ετών. Δηλαδή, το πρώτο οκτάμηνο του 2024 συνελήφθησαν περίπου 1.000 παιδιά αυτής της ευαίσθητης ηλικιακής ομάδας για συμμετοχή σε επεισόδια, κλοπές κ.ο.κ.
Το ίδιο διάστημα φέτος έγιναν 936 συλλήψεις γονιών – κυρίως μικρότερων σε ηλικία ανηλίκων – έναντι 554 πέρυσι, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 68,95%. Από αυτούς, οι 141 συνελήφθησαν στην Αττική (74 πέρυσι – αύξηση 90,54%) και οι 44 στη Θεσσαλονίκη (έναντι 29 πέρυσι – αύξηση 51,72%).
Δίνουν «ραντεβού»
Οπως σημειώνουν οι αστυνομικοί, «μόνο το 30% – 40% των γονιών διαπιστώνουμε ότι έχουν μία συστηματική εποπτεία των παιδιών τους, ζητώντας συνεχώς πληροφορίες για την καθημερινότητά τους στο σχολείο, για τις βραδινές εξόδους τους και άλλες πτυχές της ζωής τους. Εχουν χτίσει ουσιαστική και συχνή επικοινωνία μαζί τους, εγκαθιστώντας συχνά εφαρμογές προσδιορισμού στίγματος στα κινητά τους και έχουν συμφωνήσει σε χρόνο επιστροφής στο σπίτι. Υπάρχει και ένα άλλο 30% οικογενειών που αρκείται σε χαλαρότερη επιτήρηση, με ένα – δύο τηλεφωνήματα στη διάρκεια εξόδων, αγνοώντας συχνά τις επιλογές των παιδιών. Δυστυχώς, έχουμε δει ανήλικους να δημιουργούν χρέη, αντιπαλότητες στα πλαίσια της διακίνησης μικροποσοτήτων ναρκωτικών και να δίνουν “ραντεβού” προκειμένου να λύσουν τις όποιες διαφορές τους με “αντίπαλες” ομάδες συνομηλίκων τους, χωρίς οι γονείς να έχουν ιδέα. Ακόμη, έχουμε καταγράψει περιπτώσεις παιδιών που προχωρούν – μέσω διαδικτυακών εφαρμογών και ομαδικών συνομιλιών – σε συνεννοήσεις για επιθέσεις και “πεσίματα” με σαθρή αιτιολόγηση, όπως η αντιπαλότητα μεταξύ γειτονιών, η ερωτική αντιζηλία, οι εχθρότητες που έχουν δημιουργηθεί στο σχολείο ή άλλους ασήμαντους λόγους και οι γονείς να μην έχουν αντιληφθεί τίποτα και μόνο εκ των υστέρων ζητούν τη βοήθεια μας, συνεργαζόμενοι μαζί μας». Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση αγοριού από τα βόρεια προάστια που είχε ενημερώσει τους γονείς του για «ραντεβού» που είχε κλείσει με συνομήλικό του προκειμένου να λύσουν τις υποτιθέμενες διαφορές τους. Ο ανήλικος, μάλιστα, είχε πει στον πατέρα και στη μητέρα του ότι δεν μπορούσε να μην πάει για να μην… εκτεθεί στα άλλα παιδιά και δεχθεί μεγαλύτερη πίεση. Τελικώς, οι γονείς ενημέρωσαν την Αστυνομία και στελέχη της παρακολούθησαν (όπως έχει συμβεί και σε άλλες περιπτώσεις) από μακριά την εν λόγω συνάντηση και όταν ένας εκ των παρευρισκόμενων επιχείρησε να παρασύρει τον νεαρό σε σκοτεινό μέρος επενέβησαν, με την αιτιολογία ότι προχωρούν σε προληπτικούς ελέγχους – αποκρύπτοντας, δηλαδή, την προγενέστερη συνεννόηση που είχαν με τους γονείς για να μην υπάρξει εκδικητική ενέργεια.
Τέλος, στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. αναφέρονται και στο υπόλοιπο 30% των γονιών που είναι σχεδόν αδιάφοροι λόγω φόρτου εργασίας, άλλων ενδοοικογενειακών προβλημάτων ή προσωπικών αντιλήψεων για τους κρατικούς θεσμούς και για την ελευθερία των παιδιών τους. «Πρόκειται για τους ίδιους γονείς που στρέφονται κατά των σχολείων όταν τιμωρούν για παραπτώματα τα παιδιά τους ή κατά άλλων γονιών που έχουν πιθανότατα καταγγείλει τη συμπεριφορά των παιδιών τους». Αλλωστε, περί τις 300 – 400 έρευνες εις βάρος εκπαιδευτικών – αρκετές από τις οποίες οδηγούν σε απολύσεις δασκάλων και καθηγητών, κυρίως στην ιδιωτική εκπαίδευση – ξεκινούν κάθε χρόνο από καταγγελίες που έχουν κάνει γονείς μαθητών. Μάλιστα, από το 2020 μέχρι σήμερα έχουν απολυθεί από ιδιωτικά σχολεία περίπου 200 – 250 εκπαιδευτικοί έπειτα από αναφορές και παρεμβάσεις γονέων.