Σε όλες τις χώρες του κόσμου υπάρχουν φτωχοί. Μόνο το Λιχτενστάιν, με πληθυσμό 40 χιλιάδες, έχει μηδενικό ποσοστό φτώχειας. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία το ποσοστό φτώχειας στην Ελλάδα είναι 26,2% για το 2023. Για την Ευρωπαϊκή Ενωση το ποσοστό είναι 21%. Το χαμηλότερο ποσοστό έχει η Τσεχία (12%) και ακολουθεί η Σλοβενία (15%). Τη μεγαλύτερη φτώχεια έχει η Ρουμανία ((32%) και ακολουθούν η Βουλγαρία, η Ισπανία και η Ελλάδα.
Το ποσοστό φτώχειας για την Ελλάδα, το 26,2%, είναι το ποσοστό του πληθυσμού του οποίου το εισόδημα είναι μικρότερο του 70% του διαμέσου εισοδήματος. Το 26,2% αντιστοιχεί σε 2.658.400 άτομα. Το διάμεσο εισόδημα για το 2023 έχει εκτιμηθεί σε 10.050 ευρώ. Το 70% του 10.050 είναι 7,025 ευρώ τον χρόνο.
Με απλά λόγια, το 2023 υπήρχαν στη χώρα μας 2.658.400 άτομα που ζούσαν με λιγότερα από 7.000 ευρώ τον χρόνο ή με λιγότερα από 583 ευρώ τον μήνα. Αυτά τα στατιστικά δεδομένα είναι, βέβαια, πολύ δυσάρεστα. Ενας στους τέσσερις Ελληνες φτωχός; Δεν είναι κάπως βαρύ; Πράγματι είναι. Ανακούφιση, όμως, φέρνουν τα στοιχεία της Εφορίας για το 2023.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εφορίας 402 χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν, χωρίς ντροπή, εισόδημα 3,2 χιλιάδων ευρώ τον χρόνο ή 268 ευρώ τον μήνα. Ασφαλώς αυτοί εμφανίζονται μέσα στα 2,6 εκατομμύρια που υποτίθεται ότι ζουν σε καθεστώς φτώχειας. Ομως, εξ αυτών των 402 χιλιάδων ουδείς αμφισβήτησε τα τεκμήρια. Αρα οι 402.000 φοροφυγάδες εισέπραξαν πάνω από τουλάχιστον οκτώ χιλιάδες και δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα φτώχειας (όπως αυτό ορίζεται). Πρέπει λοιπόν να εξαιρεθούν από τα 2,6 εκατομμύρια των φτωχών.
Αν δεχτούμε ότι το μέσο μέγεθος της ελληνικής οικογένειας (ουσιαστικά του νοικοκυριού) είναι περίπου 2,5 άτομα, οι 402.000 ελεύθεροι επαγγελματίες αντιστοιχούν σε ένα εκατομμύριο άτομα που εμφανίζονται ως φτωχοί στις στατιστικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Κατά συνέπεια ο αριθμός των φτωχών πρέπει να μειωθεί κατά ένα εκατομμύριο και να γίνει 1.658.400. Ετσι το ποσοστό μειώνεται στο 16% αντί του 26,2%.
Επιπλέον, αν λάβουμε υπόψη ότι υπάρχουν πολλοί που βγάζουν λεφτά χωρίς να έχουν φορολογικό μητρώο, το ποσοστό φτώχειας είναι ακόμη μικρότερο. Αυτά είναι ευχάριστα νέα, όχι μόνο επειδή είναι λιγότεροι οι συμπολίτες μας που έχουν οικονομικά προβλήματα, αλλά επίσης διότι δεν θα στενοχωριόμαστε πολύ όταν ακούμε μερικούς πολιτικούς να φωνάζουν «Ο λαός πεινάει».
Ισως, ο αναγνώστης να σκέφτεται «Σιγά τα νέα, όλοι ξέρουμε ότι όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες φοροδιαφεύγουν». Ναι, αλλά άλλο να το ξέρεις ή να το υποθέτεις και άλλο να το ομολογούν οι ίδιοι. Βέβαια, το γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί φοροφυγάδες , που εμφανίζονται ως φτωχοί ενώ είναι ευκατάστατοι οικονομικά, δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση, αυτή και οι επόμενες, πρέπει να μειώσουν την προσπάθεια μείωσης των ανισοτήτων.
Ο Θεόδωρος Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών