Χαμηλές προσδοκίες

Η διάβρωση της εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στο πολιτικό σύστημα αποτυπώνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια σε σχετικές μετρήσεις. Τα κόμματα, ακόμα και η Βουλή, εμφανίζονται ως απαξιωμένα στα μάτια της πλειονότητας. Και μαζί με την εμπιστοσύνη του κόσμου κατακρημνίζονται οι προσδοκίες του. Η αντιμετώπιση αυτής της «πληγής» είναι μάλλον μια σύνθετη δουλειά. Κι όμως, στο πολιτικό σύστημα, ο καθένας κοιτάζει τα δικά του, χωρίς ενδιαφέρον εάν η ρητορική και οι πράξεις του απομακρύνουν ακόμα περισσότερο τα ήδη αποστασιοποιημένα ακροατήρια.

Η σημερινή κυβέρνηση προσπαθεί να ξεφύγει από τη δημοσκοπική καθήλωσή της στα επίπεδα του αναπάντεχου αποτελέσματος των ευρωεκλογών, περιμένοντας να ξεδιπλώσει τη στρατηγική της μόλις καθοριστεί ο έτερος πόλος από τα αριστερά της. Στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης εξελίσσονται τραγελαφικά σκηνικά, με αμφίβολο το αν και πότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να λειτουργήσει ως κόμμα εξουσίας, και στο ΠΑΣΟΚ ρίχνονται στη μάχη της ηγεσίας, επιδιώκοντας να μπουν σε κυβερνητική τροχιά. Αρα η αντιπολίτευση, αδύναμη να κερδίσει από την κυβερνητική φθορά, κινείται προσώρας με βάση τα εσωτερικά της ορόσημα: πρώτα οι δύο γύροι των πασοκικών εκλογών (6 και 13 Οκτωβρίου) και στη συνέχεια οι συριζαϊκές διαδικασίες: στις 1-3 Νοεμβρίου το έκτακτο συνέδριο και στις 24 Νοεμβρίου οι εκλογές για την ηγεσία (την 1η Δεκεμβρίου αν χρειαστεί δεύτερος γύρος). Και η κυβέρνηση, αδύναμη να παρουσιάσει πειστικά ένα ισχυρό όραμα, θεωρεί ότι έχει μπροστά της ικανό χρόνο για τις πολυπόθητες γέφυρες εμπιστοσύνης.

Δεν είναι έτσι. Για αρχή δεν υπάρχει τριετία μέχρι την επόμενη εθνική αναμέτρηση, αλλά καθαρός χρόνος δύο-δυόμισι ετών για παραγωγή έργου. Ούτε οι προσδοκίες των πολιτών μπορούν σε οποιονδήποτε χρονικό ορίζοντα να καλλιεργηθούν ουσιαστικά, με επιχειρήματα τύπου «δεν υπάρχει εναλλακτική». Οντως, η χώρα και η Δημοκρατία χρειάζονται έναν σοβαρό πόλο διαρκούς πίεσης και ελέγχου της κυβέρνησης, αλλά στο μεταξύ αυτή κυβερνά. Και αυτή βαραίνουν περισσότερο τα επίπεδα ευημερίας και προσδοκιών της κοινωνίας – όχι ο αντίπαλος που δεν υπάρχει.