Το Ιράν εξήγαγε για πρώτη φορά φορτίο αργού πετρελαίου από έναν τερματικό σταθμό εκτός του Περσικού Κόλπου, παρακάμπτοντας τα Στενά του Ορμούζ, σύμφωνα με δορυφορικές εικόνες και τοπικές αναφορές, σηματοδοτώντας μια μικρή αλλά σημαντική επέκταση των επιλογών εξαγωγής πετρελαίου της χώρας, καθώς η Τεχεράνη φοβάται αντίποινα από το Ισραήλ που θα μπορούσαν να στοχεύσουν πετρελαϊκές εγκαταστάσεις.
Ενα VLCC ικανό να μεταφέρει έως και 2 εκατομμύρια βαρέλια αργού αναχώρησε από το υπεράκτιο αγκυροβόλιο Single Buoy Mooring (SBM) στον πετρελαϊκό τερματικό σταθμό Jask του Ιράν, που βρίσκεται πιο νότια από τα Στενά του Ορμούζ, σύμφωνα με τις εικόνες που ελήφθησαν από τον δορυφόρο Sentinel 2 της ΕΕ, αφού προφανώς αγκυροβόλησε στον τερματικό σταθμό 10 ημέρες νωρίτερα.
Η ιρανική εφημερίδα «Hamihan» ανέφερε στις 18 Οκτωβρίου ότι το Ιράν εξήγαγε 1 εκατ. βαρέλια πετρελαίου μέσω του τερματικού σταθμού Jask στα τέλη Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με την εταιρεία παρακολούθησης εμπορευμάτων Kpler, το ιρανικής ιδιοκτησίας VLCC Dune παρέλαβε ένα φορτίο 2 εκατομμυρίων βαρελιών από το Jask στις 2 Οκτωβρίου, την πρώτη φόρτωση από τον τερματικό σταθμό. Το ιρανικής ιδιοκτησίας πλοίο εθεάθη για τελευταία φορά ανατολικά της Σιγκαπούρης στις 11 Οκτωβρίου με κατεύθυνση προς την Κίνα, αφού πέρασε από τα Στενά της Μάλακα με φορτίο ιρανικού αργού, σύμφωνα με την S&P Global Commodities at Sea.
Περίπου 55 χιλιόμετρα δυτικά του λιμένα Jask, το εξαγωγικό έργο αξίας 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων εγκαινιάστηκε επίσημα πέρυσι και συνδέθηκε με έναν αγωγό μήκους 1.000 χιλιομέτρων, 42 ιντσών, ικανό να μεταφέρει βαρύ και μεσαίο αργό πετρέλαιο από το Γκουρέχ στην επαρχία Μπουσέρ. Ο τερματικός σταθμός του 1 εκατομμυρίου βαρελιών ημερησίως επρόκειτο να ξεκινήσει τη λειτουργία του με αρχική αποθηκευτική ικανότητα 10 εκατομμυρίων βαρελιών. Ωστόσο, τεχνικές βλάβες, πολιτικές αναταραχές και σαμποτάζ από κλοπή αργού πετρελαίου καθυστέρησαν την ολοκλήρωση του τερματικού σταθμού και τις πρώτες αποστολές από τον SPM, σύμφωνα με τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Οι τελευταίες δορυφορικές εικόνες δείχνουν ότι 11 από τις 20 δεξαμενές αποθήκευσης αργού του τερματικού σταθμού είναι πλέον πλήρεις, που αντιστοιχούν σε 5,5 εκατομμύρια βαρέλια αποθηκευτικής ικανότητας. Το Ιράν εργάζεται εδώ και χρόνια για την ολοκλήρωση του τερματικού σταθμού Jask, ώστε η χώρα που πλήττεται από κυρώσεις να μπορεί να εξάγει πετρέλαιο απευθείας από τη Θάλασσα του Ομάν, παρακάμπτοντας τα Στενά του Ορμούζ. Επί του παρόντος, περίπου το 90% του ιρανικού αργού εξάγεται από το νησί Χαργκ στον Περσικό Κόλπο.
Σε αγωνία
Η εξαγωγή αργού από τον Jask έρχεται καθώς οι παγκόσμιες αγορές πετρελαίου παραμένουν σε αγωνία για τα αναμενόμενα ισραηλινά αντίποινα για την πυραυλική επίθεση του Ιράν την 1η Οκτωβρίου.
Στο παρελθόν, το Ιράν έχει απειλήσει τις ευρύτερες αγορές πετρελαίου επιτιθέμενο στη ναυτιλία και τοποθετώντας νάρκες στα Στενά του Ορμούζ, μέσω των οποίων διακινήθηκαν σχεδόν 18 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως αργού και προϊόντων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024. Ωστόσο, οι αναλυτές θεωρούν απίθανη οποιαδήποτε σημαντική διακοπή των ροών πετρελαίου μέσω των Στενών του Ορμούζ, καθώς όλες οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν ρέουν μέσω του σημείου αυτού και ο ίδιος ο τερματικός σταθμός Jask θα εξακολουθούσε επίσης πιθανότατα να επηρεάζεται, δεδομένης της εγγύτητάς του με τα Στενά.
Αμέσως μετά την επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ την 1η Οκτωβρίου, οι φορτώσεις των εξαγωγών αργού πετρελαίου του Ιράν φάνηκε να υποχωρούν πολύ κάτω από τα κανονικά επίπεδα, σύμφωνα με τα στοιχεία εντοπισμού των πλοίων. Ηταν μια εξέλιξη που θεωρήθηκε από τους παρατηρητές της αγοράς ότι η Τεχεράνη προετοιμάζεται για αντίποινα από το Ισραήλ στη νήσο Χαργκ.
Από τότε, οι φορτώσεις αργού από το Ιράν αυξήθηκαν κατά μέσο όρο σε 1,3 εκατ. βαρέλια/ημέρα την εβδομάδα έως τις 14 Οκτωβρίου, σύμφωνα με τις τελευταίες προκαταρκτικές παρατηρούμενες και εκτιμώμενες κινήσεις δεξαμενόπλοιων στο Commodities at Sea (CAS). Οι συνολικές θαλάσσιες φορτώσεις ιρανικού αργού, συμπεριλαμβανομένων των φορτίων που διατέθηκαν σε εγχώρια λιμάνια και αγκυροβόλια, ήταν κατά μέσο όρο 1,73 εκατ. βαρέλια την ημέρα κατά το τρίτο τρίμηνο του 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία του CAS, σε συμφωνία τόσο με το δεύτερο τρίμηνο του 2024 όσο και με το πρώτο εξάμηνο του έτους.