Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την ανθρώπινη συμπεριφορά λένε ότι ο κάθε άνθρωπος μπορεί να διαχειρίζεται την απώλεια και το πένθος του με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Αλλος κλαίει, σπαράζει, φωνάζει κι άλλος ζει τον πόνο του με εντελώς εσωστρεφή τρόπο χωρίς καν να δακρύσει. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ένας πονάει περισσότερο και ο άλλος λιγότερο. Ούτε ότι αυτός που πενθεί βουβά είναι αξιοπρεπής ενώ ο άλλος δεν είναι. Στην πραγματικότητα δεν σημαίνει τίποτα παρά μόνο το ότι η ανθρώπινη ψυχή είναι άβυσσος. Από την άλλη, επίσης οι επιστήμονες, λένε ότι κάτω από πολύ πιεστικές, συναισθηματικά, συνθήκες όπως είναι το βαρύ πένθος, εκφράζουμε αυτό που πραγματικά είμαστε, τα κίνητρα της ζωής μας. Και πάλι όμως, δεν αξιολογούμε ανθρώπους όταν βρίσκονται υπό το βάρος μιας συντριβής.
Αυτή η συνθήκη αφορά και την κυρία Μαρία Καρυστιανού που έχασε την κόρη της στα Τέμπη και ήταν αυτή που, λίγους μήνες μετά την τραγωδία, βγήκε μπροστά από τις άλλες οικογένειες των θυμάτων. Χρέωσε στον εαυτό της το καθήκον (ιερό για μια μάνα που προσπαθεί να δικαιωθεί η μνήμη του παιδιού της) του αγώνα ώστε να μην κουκουλωθεί τίποτα απ’ όσα συνέβησαν το μοιραίο βράδυ, να αποδοθεί δικαιοσύνη, να τιμωρηθούν αυτοί που θεωρεί ενόχους. Μίλησε, δακρυσμένη, στα μέλη της Εξεταστικής Επιτροπής για τα Τέμπη, κατήγγειλε συγκαλύψεις, αναφέρθηκε σε χρόνιες παθογένειες της κρατικής μηχανής, ζήτησε άμεσες απαντήσεις από τον Πρωθυπουργό, έφτασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ηγήθηκε της εκστρατείας συλλογής υπογραφών (που ξεπέρασαν το ενάμισι εκατομμύριο) για την άρση της βουλευτικής ασυλίας, κατονόμασε υπεύθυνους, έκανε ό,τι μπορούσε αλλά και ό,τι έμοιαζε πως δεν μπορούσε να κάνει ώστε η τραγωδία των Τεμπών να μην καταχωρηθεί στη συλλογική μνήμη απλώς ως μια «ημερομηνία πένθους».
Το θυμικό των περισσότερων συντονίστηκε μαζί της. Συγκίνησε ακόμη και με την ετυμολογική σημασία της λέξης. Ηταν ο «αγωγός» για να διοχετεύσουν το άχτι τους απέναντι σε πλειοψηφικά κατεστημένα, θεσμούς, πρόσωπα, να εκφράσουν το διαχρονικό εθνικό μας παράπονο για το ότι το κράτος αφήνει τους πολίτες στο έλεος του «πάμε κι όπου βγει». Και έτσι η Μαρία Καρυστιανού αναδείχθηκε σε σύμβολο σε μία εποχή που φαίνεται να τα έχει ανάγκη. Και που, ίσως, να το είχε και η ίδια ανάγκη, έστω και για να διαχειριστεί την απώλεια. Δηλώσεις της όπως ότι, όταν θα «συναντήσει» την κόρη της, θα έχει κάνει τα πάντα ώστε να μην υπάρχει πλέον αδικία, δείχνουν μια μάνα που πιστεύει ότι μπορεί, στη μνήμη του παιδιού της, να αλλάξει τον κόσμο.
Τις τελευταίες ημέρες, η Μαρία Καρυστιανού, βρέθηκε πάλι στην επικαιρότητα και όχι μόνο για την παρουσία της στο Ευρωκοινοβούλιο όπου κατήγγειλε την πρόταση να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο Μεταφορών στην Κομισιόν ο Απόστολος Τζιτζικώστας ενώ, επί αυτής της κυβέρνησης, έχει συμβεί το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών. Αιτία ήταν η διαμάχη που ξέσπασε με τις άλλες οικογένειες των θυμάτων για τη συναυλία την επόμενη Παρασκευή στο Καλλιμάρμαρο. Μια συναυλία για τα Τέμπη που, στην ηλεκτρονική αφίσα, δεν διευκρινίζεται αν γίνεται ως διαμαρτυρία, στη μνήμη των θυμάτων ή για οικονομική ενίσχυση ώστε να έχει η υπόθεση την υποστήριξη νομικών της αλλοδαπής – υπάρχει ωστόσο εισιτήριο 15 ευρώ. Μια διαμάχη που φαίνεται να λειτούργησε ως αφορμή για να εκφραστούν δημόσια διαφωνίες, διχογνωμίες και συγκρούσεις που σιγόβραζαν ανάμεσα στις οικογένειες ως προς τη διαχείριση της μνήμης των νεκρών τους και της νομικής τους υποστήριξης.
Η συνέχεια μόνο θλίψη προκάλεσε. Η καταγγελία ότι η Μαρία Καρυστιανού εκπροσωπεί έναν σύλλογο στον οποίο υπάγονται μόνο έξι οικογένειες ενώ οι περισσότερες άλλες διαφωνούν με τους χειρισμούς της, οι δημόσιες αντεγκλήσεις, οι αναρτήσεις στα σόσιαλ μίντια, τα βιντεάκια ευτελίζουν μία υπόθεση που αποτελεί εθνικό μας τραύμα. Τη μετατρέπουν σε κουτσομπολιό με κώδικες σόου μπιζ.
Η Μαρία Καρυστιανού, ο Νίκος και ο Δημήτρης Πλακιάς, οι άλλες οικογένειες έχουν δικαίωμα να πορεύονται μαζί ή χωριστά χωρίς αυτό να διαφοροποιεί τον πόνο τους. Επίσης οι οικογένειες που έχουν δηλώσει κάθετη διαφωνία με το να υπάρχει εισιτήριο σε μία συναυλία για τους νεκρούς τους, έχουν δικαίωμα να μη θέλουν να αποτιμηθεί σε ευρώ η μνήμη των ανθρώπων τους. Η κυρία Καρυστιανού έχει επίσης το δικαίωμα να ηγηθεί οιασδήποτε συναυλίας με ή χωρίς εισιτήριο. Αλλά, εφόσον υπάρχει εισιτήριο, τα έσοδα θα πρέπει να τα διαχειρίζεται, με απόλυτη διαφάνεια, ένας ελεγχόμενος φορέας, αυτό άλλωστε ζήτησαν οι οικογένειες που βρέθηκαν απέναντι. Διότι δεν θα είναι λίγα αφού το κόστος μίας συναυλίας όπου οι καλλιτέχνες συμμετέχουν αφιλοκερδώς, καλύπτεται, αφού αφαιρεθούν οι φόροι από 10.000 εισιτήρια κι εδώ πιθανόν να κοπούν πάνω από 40.000. Και για τη διαχείρισή των θα έπρεπε να έχουν έννοια και όσοι λάβουν μέρος στη συναυλία. Διότι οτιδήποτε άλλο θα υποτιμούσε τη σημαντικότητα αυτής της τραγωδίας.
Κατά τ’ άλλα, και παρά την ανακωχή των δύο πλευρών, ας ακούσουμε όλοι την Αλμα Λάτα που έχασε την κόρη της στα Τέμπη: «Μαρία μου» είπε στο Live News «σε παρακαλώ να χαμηλώσουμε τους τόνους, ξέρω πως πονάς πολύ όπως εγώ […] Τα παιδιά μας κάνουν παρέα εκεί πάνω. Σήκωσε τα μάτια ψηλά και δες ότι είναι στεναχωρημένα. Δεν είναι περήφανα που μαλώνουν οι μανούλες τους».