«Το να μη λες τίποτα όταν μιλάς είναι η μισή τέχνη της διπλωματίας» έγραφε ο Γουίλ Ντιράν, αμερικανός ιστορικός και φιλόσοφος.
Το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων δεν είναι ασφαλώς η πρώτη φορά που τίθεται τόσο πολιτικά και διπλωματικά όσο και νομικά με προσφυγές στα διεθνή δικαστήρια. Είναι όμως η πρώτη φορά που ένα από τα σημαντικά θέματα διεθνούς πολιτικής παρουσιάζεται χωρίς προετοιμασία και κυρίως χωρίς να έχει προβλεφθεί η αντίδραση – στην αναμενόμενη – γερμανική άρνηση. Η διατύπωση του κ. Σταϊνμάγερ πως «το θέμα θεωρείται λήξαν» αντιμετωπίστηκε στην καλύτερη περίπτωση με αμηχανία και αφωνία από την κυβέρνηση.
Δυστυχώς για μία ακόμα φορά η ελληνική διπλωματία υπήρξε θύμα των εθνικολαϊκίστικων αναγκών του εγχώριου πολιτικού συστήματος. Και αυτό ασφαλώς δεν είναι ευθύνη της Προέδρου της Δημοκρατίας, αφού συνταγματικά η εξωτερική πολιτική ασκείται αποκλειστικά από την κυβέρνηση. Με τον τρόπο αυτόν όμως και τα εθνικά μας θέματα δεν επιλύονται και δημιουργούνται προβλήματα με τις άλλες χώρες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως ένας από τους φορείς αυτού του μείγματος εθνικισμού και λαϊκισμού, ο εναπομείνας ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο επικρότησε αλλά και υπερακόντισε, ζητώντας περισσότερη ένταση στη διεκδίκηση, αδιαφορώντας για τον τρόπο και τα αποτελέσματα μιας τέτοιας πρόχειρης πολιτικής.
Ο Ευ. Βενιζέλος, όταν το ζήτημα αυτό είχε τεθεί το 2019, είχε δηλώσει με εμφατικό τρόπο πως «οι πολεμικές επανορθώσεις δεν μπορούν να είναι αντικείμενο εύκολης γλώσσας για εσωτερική κατανάλωση και ανύπαρκτων πράξεων. Οταν τιμούμε τους αγώνες κατά του ναζισμού πρέπει να είμαστε συγκεκριμένοι και ακριβείς!».
Η σοβαρότητα, η κατάλληλη προετοιμασία, η μη καθήλωση σε στερεότυπα και η εθνική συνεννόηση είναι προϋποθέσεις για την άσκηση εξωτερικής πολιτικής σε όφελος της χώρας.
Ο Χρήστος Δερβένης είναι καθηγητής Χειρουργικής