«Ψωμί των Anzac!»

Γράφοντας στα απομνημονεύματά του «The world is my parish», ο Αμερικανός Congregationalist minister, Loyal Lincoln Wirt, περιέγραψε τα συναισθήματά του καθώς συνόδευε ένα πλοίο το οποίο μετέφερε αυστραλιανό αλεύρι, ενώ «διέσχιζε την τραγική Καλλίπολη, όπου πολλοί γενναίοι Anzacs από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία θυσίασαν τη ζωή τους, σε νεαρή ηλικία, αντιστεκόμενοι στον εχθρό».

Το αλεύρι προσφερόταν ως ανθρωπιστική βοήθεια για τους επιζώντες της Γενοκτονίας των Ελλήνων, Αρμενίων και Ασσυρίων, «τα δυστυχή θύματα του ίδιου εχθρού [που είχε διαπράξει τις θηριωδίες κατά των κοινοτήτων τους] έπρεπε να τραφούν με ψωμί από την πατρίδα τους, ολοκληρώνοντας έτσι το έργο για το οποίο θυσιάστηκαν. Ψωμί των Anzac!».

Ως διεθνής επίτροπος της οργάνωσης Near East Relief, ο Wirt συνόδευσε το φορτίο στο ελληνικό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, όπου οι επιζώντες (της Γενοκτονίας) συγκεντρώνονταν με σχετική ασφάλεια.

Το πλοίο το οποίο μετέφερε το φορτίο ανθρωπιστικής βοήθειας, ήταν το Hobsons Bay, το οποίο είχε αναχωρήσει από το λιμάνι της Μελβούρνης το Σεπτέμβριο του 1922. Για την προετοιμασία του «ψωμιού των Anzac» ήταν υπεύθυνος ο George Devine Treloar, ο οποίος γεννήθηκε στο Ballarat της Αυστραλίας και υπηρέτησε ως Επίτροπος Προσφύγων της Κοινωνίας των Εθνών στη βόρεια Ελλάδα.

Η συμμετοχή της Αυστραλίας στη μεγαλύτερη προσπάθεια ανθρωπιστικής βοήθειας στον Κόσμο καθιστά το προτεινόμενο ψήφισμα που έχει προγραμματιστεί να εξεταστεί από το Πολιτειακό Κοινοβούλιο της Βικτώριας ως θέμα το οποίο χρήζει «ετεροχρονισμένης» επίσημης αναγνώρισης των προσπαθειών των κατοίκων της Βικτώριας, οι οποίοι για χρόνια προσέφεραν χρήματα, τρόφιμα, ρούχα, χρόνο και άλλους πόρους για τη διάσωση των επιζώντων αυτής της Γενοκτονίας.

Η εν λόγω προτεινόμενη πρόταση αποτελεί θέμα ιστορίας και κληρονομιάς της Βικτώριας.

Η ευαισθητοποίηση της αυστραλιανής κοινωνίας σχετικά με τις Γενοκτονίες ξεκίνησε από τις αναφορές των ΜΜΕ για τους «πεινασμένους Έλληνες», που αφορούσαν τον «ελληνικό πληθυσμό των Μάιδος και Κριθίας» στη χερσόνησο της Καλλίπολης, οι οποίοι «μεταφέρθηκαν» στη Μικρά Ασία «σε άθλια κατάσταση», σύμφωνα με την εφημερίδα Bendigo Independent (Δευτέρα 28 Ιουνίου 1915, σελίδα 5).

Σύντομα, οι αυστραλιανές εφημερίδες γέμισαν με αναφορές για τη συστηματική καταστροφή των Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων. Από το 1915 έως το 1924, δημοσιεύτηκαν δεκάδες χιλιάδες μεμονωμένες αναφορές σε όλη τη χώρα, καταγράφοντας λεπτομερώς τις θηριωδίες που διαπράχθηκαν.

Η ακρίβεια των εν λόγω αναφορών επιβεβαιώθηκε από τους Anzacs που είχαν αιχμαλωτιστεί από τις οθωμανικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο David Curran, ξυλουργός από τη Μελβούρνη, κατά την κατάταξή του έγινε μηχανικός αεροσκαφών στο Australian Flying Corps (ο αεροπορικός βραχίονας της Αυστραλιανής Αυτοκρατορικής Δύναμης κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου).

Αιχμάλωτος στο Kut του νότιου Ιράκ τον Απρίλιο του 1916, ο Curran επέζησε από την εφιαλτική πορεία στην έρημο προς τα στρατόπεδα αιχμαλώτων.

Ο συνάδελφός του από τη Μελβούρνη, λοχαγός Thomas Walter White, κατέγραψε στα απομνημονεύματά του «Guests of the Unspeakable» ότι οι αιχμάλωτοι «οδηγούνταν σαν θηρία — η εγκατάλειψη ισοδυναμούσε με θάνατο». Ο Curran πέθανε ως αιχμάλωτος τον Ιούνιο του 1917, αντιμετωπίζοντας έναν «φρικτό θάνατο», όπως τον περιέγραψαν οι σύντροφοί του.

Οι εμπειρίες των αιχμαλώτων Anzac ώθησαν την προσπάθεια διάσωσης όσο το δυνατόν περισσότερων Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων επιζώντων.

Άτομα από τη Βικτώρια, όπως ο Treloar και η Joice NanKivell Loch, βρίσκονταν επί τόπου, ανάμεσα στους επιζώντες στη βόρεια Ελλάδα, προσφέροντας βοήθεια με προμήθειες από την πατρίδα.

Ο W.H. Edgar, Υπουργός Οικονομικών της Επιτροπής Φίλων Αρμενίας (Friends of Armenia Committee), με έδρα στην Collins Street, δημοσίευε τακτικά καταλόγους δωρητών στις εφημερίδες.

Στο φύλλο της Δευτέρας 7 Μαΐου 1917 (σελίδα 3), η εφημερίδα The Argus κατέγραψε 318 μεμονωμένες δωρεές, ανάμεσά τους οι «James Service and Co.», ο «Λόρδος Δήμαρχος» της Μελβούρνης και η εταιρεία «Hawthorn».

Χρόνια αργότερα, το «Save the Children Fund and Armenian Relief Fund» εξακολουθούσε να ανακοινώνει δωρεές. Στην έκδοση της Πέμπτης 21 Μαΐου 1925 (σελίδα 18), η εφημερίδα Argus κατέγραψε 133 ατομικές δωρεές, ενώ η έκκληση για «περαιτέρω δωρεές» ζητούσε να «αποστέλλονται στον Υπουργό Οικονομικών, τον αξιότιμο δήμαρχο Μελβούρνης, στο Δημαρχείο της Μελβούρνης».

Ανάμεσα σε οργανώσεις που συνέβαλαν στις δωρεές ήταν το Kensington Holy Trinity Church of England Sunday School, το Camberwell Congregational Sunday School, καθώς και δεκάδες άλλες από όλη τη Βικτώρια.

Οι δωρεές ήταν τόσο σημαντικές που «ιδρύθηκαν ειδικές κουζίνες αρωγής με τα ονόματα Geelong και Bendigo-Eaglehawk, από τις οποίες συγκεντρώθηκαν συνεισφορές που υπερέβησαν τις 100 λίρες», σύμφωνα με την εφημερίδα The Age (Πέμπτη 23 Ιουλίου 1925, σελίδα 12).

Όλα τα μέλη του Κοινοβουλίου της Βικτώριας θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να υποστηρίξουν ομόφωνα το προτεινόμενο ψήφισμα, το οποίο αναγνωρίζει τις προσπάθειες των κατοίκων της Βικτώριας που προσέφεραν τόσα πολλά για τη διάσωση των επιζώντων αυτών των Γενοκτονιών.

Δρ Παναγιώτης Διαμαντής

Αυστραλιανό Ινστιτούτο Μελετών Ολοκαυτώματος και Γενοκτονίας (Australian Institute for Holocaust and Genocide Studies)

The post «Ψωμί των Anzac!» appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.