Το εκλογικό θρίλερ που τελικά κατέληξε… καθαρή επικράτηση Τραμπ – Γιατί οι δημοσκόποι έπεσαν έξω και με ποιο γνώμονα ψήφισαν οι Αμερικανοί – Πώς θα κινηθεί εντός και εκτός ΗΠΑ ο νέος Πρόεδρος – Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Συγκριτικής Πολιτικής Γιάννος Κατσουρίδης στη Cyprus Times
Η εβδομάδα που αφήνουμε πίσω μας σημαδεύτηκε από την επάνοδο του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, επιβεβαιώνοντας τη σιγουριά του ότι θα επιστρέψει στην εξουσία των Ηνωμένων Πολιτειών ενώ παράλληλα διέψευσε όσους πίστευαν ότι το αποτέλεσμα θα έπαιρνε ημέρες για να γνωστοποιηθεί.
- Γυρίζει σελίδα η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ; Οι σχέσεις με Κύπρο και ο σταθερός εχθρός για τον Τραμπ
Η Cyprus Times συνομίλησε με τον Αναπληρωτή Καθηγητή Συγκριτικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Γιάννος Κατσουρίδης, ο οποίος αν και χαρακτήρισε απρόβλεπτο τον 47ο Πρόεδρο των ΗΠΑ έδωσε μία πρώτη εικόνα για πώς αναμένεται να κινηθεί τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική πολιτική.
Μάλιστα παρομοίασε τη δήλωση Τραμπ ότι θα διορθώσει τα προβλήματα της χώρας με αυτή του τότε δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου για την Ελλάδα το 1967, ότι ο ασθενής (η χώρα) πρέπει να τοποθετηθεί στον γύψο για να βοηθηθεί η ανάρρωση του.
Όλοι ανέμεναν ότι θα διεξαγόταν έναν εκλογικό θρίλερ ωστόσο όπως διαφάνηκε με το άνοιγμα των καλπών ο Ντόναλντ Τραμπ επικράτησε θριαμβευτικά της ανθυποψηφίου του. Γιατί έπεσαν τόσο έξω οι δημοσκοπήσεις;
Αυτό ομολογουμένως πρέπει να το δουν και οι εταιρίες δημοσκοπήσεων που οι πλείστες προέβλεπαν οριακή νίκη της Χάρις, αλλά και ο τρόπος που μπαίνουν οι τίτλοι στα ΜΜΕ που ενώ ήταν τόσο οριακά τα πράγματα τιτλοφορούσαν τα σχετικά ρεπορτάζ ως προβάδισμα Χάρις. Παρόλο που το αποτέλεσμα είναι εντός του ορίου του στατιστικού λάθους δεν παύει από το να αποδεικνύει αδυναμίες στον τρόπο σχεδιασμού και διεκπεραίωσης των μετρήσεων, εν προκειμένω υποεκπροσώπηση των ψηφοφόρων του Τραμπ. Φάνηκε ότι απέτυχαν να συλλάβουν ορισμένες τουλάχιστον από τις τάσεις και όχι απλώς το τελικό αποτέλεσμα.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια υπάρχουν δικαιολογητικά. Το ότι το αποτέλεσμα είναι στα όρια του στατιστικού λάθους, το ότι αρκετοί ψηφοφόροι δεν απαντούν στις δημοσκοπήσεις, το ότι αρκετοί μπορεί να παραπλανούν με τις απαντήσεις τους μπορούν να αποτελέσουν ελαφρυντικά. Το σημαντικότερο ενδεχομένως είναι ότι η αμερικάνικη κοινωνία αλλάζει εδώ και καιρό και σε καιρούς μεγάλων αλλαγών είναι όντως δύσκολο να υπάρξει ορθή και πλήρης αποτύπωση των τάσεων.
Αναλυτές υποστήριζαν ότι οι γυναίκες στήριζαν Καμάλα Χάρις καθώς φοβούνταν τις πολιτικές του Τραμπ. Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων ήταν γένους θηλυκού. Άρα διαψεύστηκαν. Με ποιο γνώμονα ψήφισαν τελικά οι Αμερικανοί;
Η πλειοψηφία των γυναικών όντως ψήφισε Κάμαλα αλλά όχι με μεγάλη διαφορά ώστε να της δώσει τη νίκη. Ο περιορισμός της εκτίμησης του αποτελέσματος και της επεξήγησης του μόνο ως ζήτημα φύλου θεωρώ πως είναι λάθος. Με την ίδια λογική η πλειοψηφία των αντρών ψήφισε Τραμπ. Η κατανόηση ενός εκλογικού αποτελέσματος είναι πολυπαραγοντική ειδικά σε μια τέτοια εκλογική μάχη όπως έγινε στις ΗΠΑ. Και είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι ο Τραμπ κέρδισε υψηλότερα ποσοστά σε όλες σχεδόν τις δημογραφικές ομάδες σε σχέση με τα ποσοστά του το 2020.
Στις πρώτες του δηλώσεις ο Τραμπ ανέφερε ότι θα διορθώσει τα προβλήματα της χώρας και πώς θα είναι μία χρυσή εποχή για την Αμερική. Πώς μεταφράζεται αυτό;
Η δήλωση παραπέμπει στην αλήστου μνήμης δήλωση του τότε δικτάτορα Παπαδόπουλου για την Ελλάδα το 1967, ότι ο ασθενής (η χώρα) πρέπει να τοποθετηθεί στον γύψο για να βοηθηθεί η ανάρρωση του. Αφενός, φανερώνει μια μεσσιανική αντίληψη περί πολιτικής για το εαυτό του με όλα τα συνεπαγόμενα μιας τέτοιας αντίληψης που αν θα την συνοψίσω σε μια λέξη θα την πω φασίζουσα. Αφετέρου, απεικονίζει μια πραγματικότητα ως προς την κατάσταση της χώρας που είναι διαιρεμένη όσο ποτέ άλλοτε τις τελευταίες δεκαετίες. Η μισή Αμερική νίκησε την άλλη μισή σε ένα πολύ πολωμένο και τοξικό περιβάλλον. Δεδομένου και του χαρακτήρα του δεν είμαι σίγουρος ότι μπορεί να λειτουργήσει συναινετικά και επουλωτικά.
Ποιες είναι οι σημαντικές αλλαγές στο εσωτερικό της χώρας που αναμένονται να γίνουν και ποιες στην εξωτερική;
Αν και το βασικό χαρακτηριστικό του Τραμπ είναι το πόσο απρόβλεπτος είναι, κάτι που καθιστά οποιαδήποτε πρόβλεψη επισφαλή, θα σημειώσω ορισμένα στοιχεία που αποτελούν ενδείξεις από τις μέχρι τώρα πρακτικές, τις αντιλήψεις του νέου προέδρου και θέσεις που έχει εκφράσει κατά καιρούς. Θα έλεγα ότι στο εσωτερικό θα πρέπει να αναμένεται περισσότερη εσωστρέφεια, απομονωτισμός, προστατευτισμός και περιχαράκωση, επιβολή δασμών, πιο σκληρές μεταναστευτικές πολιτικές και ενδεχομένως περιορισμούς στην ίδια τη δημοκρατική λειτουργία.
Στην εξωτερική πολιτική οι ενδείξεις μέχρι τώρα δεικνύουν μερική αποστασιοποίηση από το ΝΑΤΟ, εμπορικό πόλεμο με Κίνα, επιδίωξη εξεύρεσης λύσης στο Ουκρανικό αντί συνέχισης του πολέμου, ενώ είναι λιγότερο ξεκάθαρος ως προς τον πόλεμο στα Παλαιστινιακά εδάφη.