Δύσκολο πράγμα να είναι κανείς Πρόεδρος της Δημοκρατίας, και ακόμα δυσκολότερο να είναι γυναίκα-Πρόεδρος της Δημοκρατίας! Ο Πρόεδρος είναι ένα ιερό πρόσωπο, κάτι σαν τη σημαία, και ταυτόχρονα ένα πρόσωπο που υφίσταται τη σφοδρότερη κριτική. Μας εκπροσωπεί όλους και πρέπει να είναι ακριβώς όπως εμείς τον θέλουμε, ένα ομοίωμα του καθενός μας.
Πόσοι δεν τα ‘χουν χάσει στο ύπατο αξίωμα! Ο ένας, ο «είμαστε έθνος ανάδελφον», έκανε αλλεπάλληλες μικρότητες, και ο άλλος θεώρησε τον εαυτό του ισόβιο και αρνήθηκε να αποδεχθεί ότι δεν είναι πια. Πολύ δύσκολο να μη σε στοιχειώσει η αίσθηση του μεγαλείου! Κι όμως η Κατερίνα Σακελλαροπούλου κατόρθωσε να το αποφύγει.
Μια μικρόσωμη γυναίκα, και μπροστά της να κάθεται σούζα όλος ο στρατός με τους στρατηγούς του. Μια γυναίκα όχι γαλαζοαίματη ούτε πορφυρογέννητη, και να συναναστρέφεται με την αφρόκρεμα της διεθνούς πολιτικής, ακόμα και με τους (εναπομείναντες) βασιλιάδες! Να ζει και να κινείται μέσα σε χώρους μεγαλειώδεις… Κι όμως η Κατερίνα Σακελλαροπούλου όχι μόνο δεν αλλοιώθηκε, αλλά κράτησε, συντήρησε, ανέδειξε το ανθρώπινο πρόσωπό της. Δίπλα στους τόνους του ρόλου της, τους – ως οφείλει – υψηλούς και ενίοτε αυστηρούς, είναι εκείνη που διαθέτει ακέραια ευαισθησία και ενσυναίσθηση: εκείνη που συγκινείται όταν γίνεται ένα βήμα προς την ισότητα των ανθρώπων και έχει το σθένος (όχι την απρονοησία) να μην κρύψει τη συγκίνησή της εκείνη που νοιάζεται για τους αδύναμους και τους κοινωνικά αποκλεισμένους, συμβάλλοντας στην «ορατότητά» τους, εκείνη που τη νιώθεις συντετριμμένη όταν η Ελλάδα είναι στις φλόγες, εκείνη που ξέρει να αγγίζει όσους πονάνε και να τους ανακουφίζει με τη μαγική επενέργεια του αξιώματός της και με την προσωπική της ζεστασιά, η τρυφερή απέναντι στα ζώα, εκείνη που ανοίγει τους κήπους του προεδρικού μεγάρου και εμφανίζεται (Χριστούγεννα εποχή) με ένα κόκκινο πανωφόρι και αθλητικά παπούτσια, χωρίς συνοδεία, είναι η παθιασμένη αναγνώστρια, που λέει «θα πάω διακοπές στο νησί με ένα σακίδιο τεράστιο», γεμάτο βιβλία είναι εκείνη που σε κοιτάζει στα μάτια εκμηδενίζοντας την απόσταση που σας χωρίζει – είναι, αληθινά, η πρώτη ανάμεσα σε ίσους. Είναι η Κατερίνα που δεν έγινε Αικατερίνη. Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου υπήρξε ένα σπουδαίο δώρο για την Ελλάδα. Λίγο πριν από το 2020 μια ποιήτρια είχε γράψει ένα σονέτο για τη γυναίκα-Πηνελόπη, οικτίροντας τον χαμηλότερο από του άνδρα ρόλο της στην κοινωνία:
Η Πηνελόπη στην Ιθάκη όλο προσμένει
είκοσι χρόνια μυστικά τον Οδυσσέα.
Να κυβερνήσει δεν μπορεί, μόνο να υφαίνει –
γυναίκα Πρόεδρος δεν νοείται ως ιδέα.
Κι όμως νοήθηκε ως ιδέα και έγινε πράξη. Η Ελλάδα απέκτησε γυναίκα Πρόεδρο που τιμά το αξίωμα με τον ορθολογισμό και την ευθύτητά της, ξέροντας ταυτόχρονα να είναι ανθρώπινη. Υπάρχει το «ύφος της εξουσίας». Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου το υπερέβη. Οχι επειδή είναι γυναίκα, αλλά παρά τις δυσκολίες που έχει το να είναι γυναίκα. Η (εύλογη) ανασφάλεια δεν την έκανε υπεροπτική και απόμακρη. Συνειδητά αλλά προφανώς και από τον χαρακτήρα της καλλιέργησε το άλλο πρόσωπο της εξουσίας. Κάποιοι δεν το έχουν διακρίνει. Τυφλώνει κάποτε – συχνά – η ροπή προς το «όχι-σε-όλα». Και η επιθυμία να βλέπει κανείς μονάχα ομοιώματά του.
Αναζητούμε «πρότυπα ρόλων», καθοδηγητικές μορφές ζωής και συμπεριφοράς. Να μπορούσε η Πρόεδρος να γίνει ένα «πρότυπο ρόλου» για όλους όσοι ασκούν εξουσία! Δύσκολο… Ομως αυτό είναι το μέγιστο μάθημα που έχει προσφέρει η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η Κατερίνα που δεν έγινε Αικατερίνη. Τιμή και συγκίνηση.
Η Αγγέλα Καστρινάκη είναι κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης
Με αφορμή τη χθεσινή αναγόρευση της Προέδρου σε επίτιμη διδάκτορα του Τμήματος Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.