Ανορθόδοξα, αλλά θεσμικά, η θέση πλέον του ανήκει: το ΠΑΣΟΚ έπειτα από δεκαπέντε χρόνια εκτός δικομματισμού απέκτησε ξανά τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Ο τίτλος είναι μια συμβολική παραδοχή πως το ΠΑΣΟΚ αποτελεί τη βασική εναλλακτική απέναντι στη ΝΔ, όμως στη Χαριλάου Τρικούπη, παρότι χάρηκαν την αναβάθμιση, δεν θέλουν η αλλαγή στάτους να φανεί σαν κάτι που καθορίστηκε από τις συνθήκες, δηλαδή από την κατάσταση που επικρατεί στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ως ενδεικτικό της διεύρυνσης που έχει η δική τους κοινωνική απεύθυνση.
Οι δημοσκοπήσεις, λένε, δείχνουν το ΠΑΣΟΚ να έχει ανέβει στο 20%, κάνοντας ανοίγματα στον ευρύτερο χώρο του Κέντρου, που φαίνεται πως έχουν απήχηση και σε κεντροδεξιούς ψηφοφόρους, αλλά και εισροές από τα κεντροαριστερά.
Οι δύο λέξεις-κλειδιά για το επόμενο διάστημα είναι η εμπιστοσύνη και η αξιοπιστία, με τις οποίες η Χαριλάου Τρικούπη θέλει να ταυτιστεί. Την ώρα που οι δύο αντίπαλοι εκ δεξιών και εξ αριστερών ταλανίζονται από εσωκομματικά προβλήματα, το ΠΑΣΟΚ φιλοδοξεί να προβάλλεται ως «νησίδα σταθερότητας» στο πολιτικό σύστημα.
Επαναφορά του κλασικού διπόλου
Στην τελευταία τηλεδιάσκεψη του Πολιτικού Κέντρου, που έγινε λίγες ώρες μετά τη διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά από τη ΝΔ, ο Νίκος Ανδρουλάκης σύμφωνα με πληροφορίες περιέγραψε τη ΝΔ ως «πυλώνα αστάθειας», τονίζοντας πως «ο Μητσοτάκης έρχεται αντιμέτωπος με ό,τι δημιούργησε».
Η αλλαγή πίστας για τον ίδιο είναι πως πλέον ο στόχος της αντιπολίτευσης, της αέναης (σχεδόν υπαρξιακής) μάχης για τα ηνία του προοδευτικού χώρου έχει επιτευχθεί. Ο επόμενος είναι η διακυβέρνηση της χώρας, ο οποίος για να γίνει εφικτός, πρέπει να εμπεδωθεί στην κοινή συνείδηση η επαναφορά του κλασικού μεταπολιτευτικού διπόλου μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, με τον έναν απέναντι στον άλλον.
Οχι ανισομερώς, με μια αδύναμη μεριά και μια ισχυρή, αλλά ως ισότιμοι αντίπαλοι που διεκδικούν επί ίσοις όροις την εξουσία. Αυτή η επιχείρηση έχει ένα επικοινωνιακό σκέλος και ένα πολιτικό – τα οποία απαιτούν μεν χρόνο και συλλογική προσπάθεια, αλλά δεν θα μπορούσαν να τεθούν σε εφαρμογή σε πιο ευνοϊκές συνθήκες. Βασικός πυλώνας είναι το ίδιο το πρόσωπο του προέδρου (που έχει βελτιώσει σημαντικά το προφίλ του σε σχέση με αυτό που ήταν πριν από τις εσωκομματικές εκλογές, αλλά «σκοράρει» ακόμα χαμηλά στην καταλληλότητα), αλλά και τα ήρεμα εσωκομματικά νερά που επικράτησαν μετά τις εσωκομματικές.
Σε αυτό το πλαίσιο προσδιορίζεται και η αμφίπλευρη διεύρυνση που επιχειρείται σε επίπεδο κοινωνίας, με επίκεντρο τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών – και με αυστηρό μήνυμα περί «πολιτικής σύμπλευσης» και όχι συμφωνιών κάτω από το τραπέζι σε όσα πρόσωπα (ειδικά από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ) κοιτάξουν προς το μέρος της Χαριλάου Τρικούπη.
Το μοντέλο στα εργασιακά
Το δεύτερο σύνθημα του Ανδρουλάκη στο Πολιτικό Κέντρο ήταν πως «Δουλεύουμε για να γίνουμε κυβέρνηση». Το επόμενο διάστημα, το ΠΑΣΟΚ αναμένεται να δώσει έμφαση σε τρεις πολιτικές θεματικές: την καθημερινότητα, τα εργασιακά και την οικονομία.
Την Τετάρτη ετοιμάζεται και η μεγάλη συνάντηση του Ανδρουλάκη με τους κοινωνικούς φορείς (ΓΣΕΕ, ΓΣΕΕΒΕ, ΣΕΒ, ΣΕΤΕ), στη λογική συνδιαμόρφωσης και της διαβούλευσης που «θα έπρεπε να έχει ήδη κάνει η κυβέρνηση», με βασικό σημείο αναφοράς τον προσδιορισμό του κατώτατου μισθού.
Τα εργασιακά μπορούν να λειτουργήσουν και ως μοντέλο διαχείρισης αντιπολιτευτικής τακτικής, καθώς ο κοινοβουλευτικός τομέας βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τα στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη για τη διαμόρφωση της στρατηγικής και της επιχειρηματολογίας, ώστε το κόμμα να εμφανιστεί προετοιμασμένο στη συζήτηση στη Βουλή.
Ως παράδειγμα πολιτικής πρωτοβουλίας θεωρείται και το επόμενο θέμα που θα αναδείξει το ΠΑΣΟΚ, με εκδήλωση την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου, αυτό της στέγασης, το οποίο ο Ανδρουλάκης έθεσε για πρώτη φορά στον δημόσιο διάλογο.
Η πρώτη, μεγάλη κοινοβουλευτική αναμέτρηση μετά τον τίτλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης θα είναι προφανώς ο προϋπολογισμός, όμως ήδη από τώρα ο χαρακτήρας της κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης αναμένεται να κωδικοποιηθεί: τεκμηριωμένες προτάσεις και τροπολογίες παντού, έτσι ώστε «όταν απορρίπτονται συλλήβδην, να μετράμε κι εμείς τα “όχι” της κυβέρνησης».
Σε επίπεδο κόμματος, είναι το ΠΑΣΟΚ έτοιμο να «κοντράρει» μια ΝΔ που μετράει ήδη πέντε χρόνια εμπειρίας στη διαχείριση του κρατικού μηχανισμού;
Οι αλλαγές που επίκεινται στους τομείς θα έρθουν πιο αργά, έπειτα από μελέτη των βιογραφικών που έφτασαν στα χέρια του γραμματέα Ανδρέα Σπυρόπουλου και της επικεφαλής του Πολιτικού Σχεδιασμού, Αννας Διαμαντοπούλου, αλλά και συναντήσεις με τους υποψηφίους, ώστε να φανεί ποιος έχει τον χρόνο και τη διάθεση να προσφέρει.