Ανακατεύθυνση των κρατικών επιδοτήσεων και άλλων ενισχύσεων για τη γεωργία, προκειμένου να ενισχυθεί η καινοτομία, η βιωσιμότητα και η παραγωγικότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων προτείνει ο ΟΟΣΑ. Από το 2021 η κρατική στήριξη για τη γεωργία έχει μειωθεί. Υπολογίζεται ότι η συνολική χρηματοδότηση που κατευθύνθηκε στη γεωργία έφτασε τα 842 δισ. ευρώ κατά μέσο όρο σε ετήσιο επίπεδο κατά την περίοδο 2021 – 2023. Η κρατική στήριξη παραμένει συγκεντρωμένη σε λίγες μεγάλες οικονομίες, με την Κίνα να κατέχει το 37%, τις ΗΠΑ το 15%, την Ινδία το 14% και την Ευρωπαϊκή Ενωση το 13% του συνόλου. Σημαντικές ήταν οι κρίσεις που σημάδεψαν την Ελλάδα και προκάλεσαν αξιοσημείωτες παρεμβάσεις κρατικών ενισχύσεων το διάστημα 2023-24. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, οι επιπτώσεις του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας οδήγησαν σε προσωρινή στήριξη 152 εκατ. ευρώ στον αγροτικό τομέα. Μεταξύ άλλων, ενισχύθηκαν οι κτηνοτρόφοι, οι παραγωγοί μήλων και κάστανων. Επιπλέον, το πέρασμα του «Daniel» και του «Elias» τον Σεπτέμβριο του 2023, που προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές και καταστροφές στη φυτική και ζωική παραγωγή της χώρας, απαίτησαν την έκτακτη στήριξη ύψους 150 εκατ. ευρώ, ποσό που, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, είναι εξαπλάσιο του μέσου όρου των δαπανών για αντίστοιχες πληρωμές την περίοδο 2020-2022.
Αντιδράσεις και διορθώσεις
Απόψε στις 9 πέφτει η αυλαία της δημόσιας διαβούλευσης για το νέο φορολογικό νομοσχέδιο. Πάνω από 850 σχόλια και παρατηρήσεις έχουν καταγραφεί με τα περισσότερα να αφορούν την αύξηση του τέλους Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση και τη φοροαπαλλαγή για τους ιδιοκτήτες κενών κατοικιών και ακινήτων τύπου Airbnb. Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν αφήσει ανοιχτό παράθυρο για βελτιώσεις και διορθώσεις. Η διάταξη που θα διορθωθεί σίγουρα είναι αυτή που αφορά την τριετή απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ενοίκια που θα εισπράξουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης που θα γυρίσουν τα ακίνητά τους στη μακροχρόνια μίσθωση. Στη συγκεκριμένη ρύθμιση θα περιοριστεί σημαντικά ο χρόνος που θα πρέπει τα ακίνητα να είναι σε καθεστώς βραχυχρόνιας μίσθωσης για να κερδίσουν οι ιδιοκτήτες τη φοροαπαλλαγή. Το νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή στις αρχές Δεκεμβρίου.
Αποπληρωμή ακριβών δανείων
Στην κατεύθυνση της πρόωρης αποπληρωμής ακριβών δανείων που συνήψε η χώρα στο πλαίσιο των Μνημονίων θα κινηθούν και το 2025 το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και ο ΟΔΔΗΧ. Οι κινήσεις αυτές θα γίνονται ανάλογα με τις συνθήκες που θα επικρατούν στις αγορές και όπως επισημαίνουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στελέχη του υπουργείου, ο στόχος θα είναι διττός: αφενός να υπάρξει μια ελάφρυνση στο κόστος εξυπηρέτησης των τόκων, η οποία ωστόσο είναι σχετικά μικρή και ανέρχεται στο επίπεδο των δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ σε βάθος τριετίας. Και αφετέρου κυρίως να δοθεί ισχυρό σήμα στις διεθνείς αγορές για τη θέση και τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας. Ο ΟΔΔΗΧ σχεδιάζει, σύμφωνα με τις πληροφορίες, να βγει στις αγορές για να δανειστεί έως 10 δισ. ευρώ, ενώ οι δανειακές ανάγκες του Δημοσίου δεν υπερβαίνουν τα 5 δισ. ευρώ. Στόχευση της δανειακής αυτής στρατηγικής, εξηγούν τα στελέχη του ΥΠΕΘΟ, θα είναι η διασφάλιση της συνεχούς εκδοτικής παρουσίας του Δημοσίου στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων, η περαιτέρω παροχή εκδόσεων υψηλής ρευστότητας με διατήρηση κατά το δυνατόν της ήδη εκτεταμένης φυσικής ωρίμανσής τους, η μείωση των περιθωρίων δανεισμού του Δημοσίου, καθώς και η περαιτέρω διασφάλιση της συνέπειας της ελληνικής οικονομίας ως κρατικού εκδότη με χαρακτηριστικά χώρας της ευρωζώνης.
Η ΕΚΤ είναι σε ετοιμότητα
Σε ετοιμότητα βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ενόψει των νέων δεδομένων που δημιουργεί η εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ. Ενδεχόμενη υλοποίηση των δηλωμένων προθέσεών του για αύξηση των δασμών θα αποτελούσε αιτία σημαντικών αρνητικών επιπτώσεων για την ευρωπαϊκή οικονομία, προοπτική που έχει σημάνει συναγερμό σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη. Παράγοντες με γνώση των διεργασιών στη Φρανκφούρτη προεξοφλούν την αποφασιστικότητα με την οποία είναι διατεθειμένη να δράσει η ΕΚΤ στην περίπτωση που πυροδοτηθεί από τις ΗΠΑ ένας πόλεμος δασμών. Υπό προϋποθέσεις το ενδεχόμενο αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε στασιμοπληθωρισμό στην παγκόσμια οικονομία και στην Ευρώπη. Το «χτύπημα» θα ήταν ιδιαίτερα επώδυνο για τη Γερμανία όπου οι εξαγωγές είναι η κινητήριος δύναμη της οικονομίας της και αντιμετωπίζει ήδη τον κίνδυνο ύφεσης για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά φέτος. Εάν επιβεβαιωθεί αυτό το δυσμενές σενάριο, όπως μεταφέρουν καλά πληροφορημένες ευρωπαϊκές πηγές, η ΕΚΤ θα δράσει με ταχύτερη μείωση των επιτοκίων της, ανεξάρτητα από την πολιτική που θα ακολουθήσει η Fed, προκειμένου να δώσει μεγάλες ανάσες φθηνού χρήματος στην ευρωπαϊκή οικονομία για να αντεπεξέλθει στις πιέσεις. Η ΕΚΤ διαθέτει το οπλοστάσιο που απαιτείται για τέτοιες ακραίες συνθήκες. Το έχει άλλωστε αποδείξει στο παρελθόν όταν έπρεπε να διαχειριστεί την ελληνική κρίση αλλά και κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Τεχνητή νοημοσύνη, Μillennials και Gen Z
Η τεχνητή νοημοσύνη εισβάλλει στις καθημερινές αγορές καθώς όλο και περισσότεροι Μillennials και Gen Z είναι πιο πρόθυμοι από τις παλαιότερες γενιές να χρησιμοποιήσουν AI agents για να βελτιώσουν την αγοραστική τους εμπειρία, ενώ έχουν υψηλότερες απαιτήσεις όσον αφορά την προσαρμογή και την πρόβλεψη των αναγκών τους. Είναι ενδεικτικό ότι το 43% των Gen Z και των Μillennials θεωρούν ότι η τεχνητή νοημοσύνη αναβαθμίζει το επίπεδο της εξυπηρέτησης πελατών, με το αντίστοιχο ποσοστό των Baby Boomers να αγγίζει μόλις το 32%. Ερευνα της Salesforce «State of the AI Connected Customer» αναδεικνύει τις τάσεις στις σχέσεις καταναλωτών και τεχνητής νοημοσύνης και δείχνει πως πολλοί καταναλωτές αισθάνονται ένα μείγμα καχυποψίας (44%) και περιέργειας (41%) για το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης – γεγονός που αποτελεί μια ευκαιρία για τις εταιρείες να τους βοηθήσουν να κατανοήσουν τα οφέλη των ΑΙ agents.