Εφυγαν το 2024. Εμειναν τα λόγια τους

Γιάννης Φέρτης

«Δεν είχα ποτέ “υπερεγώ” ούτε βαυκαλιζόμουν, επιβραβεύοντας τον εαυτό μου. Είμαι λίγο ιδιόρρυθμος… Σίγουρα έχω κάποια εμπειρία, αλλά όχι πληρότητα. Αλλοι μπορεί να την έχουν κατακτήσει, εγώ είμαι ένας ηθοποιός που έζησα ωραία πράγματα και τα ζω, όσο ακόμα δουλεύω, γιατί δεν ξέρουμε τι μας συμβαίνει κιόλας αύριο». Γιάννης Φέρτης (από συνέντευξή του στη Lifo).

Γιάννης Φέρτης, ηθοποιός γεννημένος το 1938, έφυγε από τη ζωή στις 14 Απριλίου

Θανάσης Βαλτινός

«Αυτή η γλώσσα της καθημερινότητας μου είχε εντυπωθεί από τα πρώτα παιδικά μου χρόνια. Η αυθεντικότητα του λόγου, το ναι που ήταν ναι, το όχι που ήταν όχι. Οι άνθρωποι μίλαγαν και κυριολεκτούσαν υπερβαίνοντας τη χθαμαλότητα του βίου τους. Αλλά χρειάστηκε προσπάθεια και τύχη για να την ξαναβρώ. Η ίδια τύχη με έφερε σε επαφή λίγο αργότερα με κείμενα λαϊκής καταγωγής, όπως και εκκλησιαστικά. Η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη. Η Παλαιά Διαθήκη γεμάτη με έναν σχεδόν πορνογραφικό ερωτισμό. Η Καινή είναι πιο αυστηρό κείμενο, πιο στακάτο». Θανάσης Βαλτινός (από συνέντευξή του στο Bookjournal).

Θανάσης Βαλτινός συγγραφέας, σεναριογράφος και μεταφραστής γεννημένος το 1932, έφυγε στις 30 Οκτωβρίου

Τζένη Μαστοράκη

Η ποίηση μεταφράζει τις αλήθειες σου με ωραία ψέματα – αλλά ούτε κι έτσι δεν σε αφήνει να κρυφτείς.

Τζένη Μαστοράκη, ποιήτρια, μεταφράστρια, γεννημένη το 1949, έφυγε στις 30 Ιουλίου

Λουκάς Σαμαράς

Δεν θέλω οι άνθρωποι να διαβάζουν το έργο μου. Θέλω να βρίσκονται μπροστά του και να το κοιτάζουν σχεδόν σα να ήταν τυφλοί.

Λουκάς Σαμαράς, καλλιτέχνης, γεννημένος το 1936, πέθανε στις 7 Μαρτίου

Δήμος Μούτσης

Οσο περνάνε τα χρόνια και γυρνάω και κοιτάζω πίσω μου, δεν μου αρέσει καθόλου αυτό που έκανα. Και ίσως είναι αυτό που με έκανε να αποτραβηχτώ όσο πιο γρήγορα γινόταν καθόλου ευχαριστημένος, καθόλου ευτυχισμένος.

Δήμος Μούτσης, συνθέτης, γεννημένος το 1938, έφυγε στις 6 Μαρτίου

Μίμης Πλέσσας

Και μισό χαμόγελο να σου χαρίσει η μουσική, αξίζει όλη η προσπάθεια.

Μίμης Πλέσσας, συνθέτης, γεννημένος το 1924, έφυγε στις 5 Οκτωβρίου

Μιχάλης Γκανάς

Δεν υπάρχει δυσκολότερος συγκάτοικος από τον εαυτό μας. Ισως γιατί είναι αυτός που μας ξέρει καλύτερα από τον καθένα. Επειδή όμως ξέρουμε κι εμείς κάτι δικά του μυστικά υπάρχει μεταξύ μας μια πολύ εύθραυστη ισορροπία.

Μιχάλης Γκανάς, ποιητής, γεννημένος το 1944, έφυγε από τη ζωή στις 12 Νοεμβρίου

Δημήτρης Ημελλος

Δεν αναζητούμε όλοι οι καλλιτέχνες το φως ανάβοντας το ίδιο σπίρτο· αλλά όλοι είμαστε κάπου φωτεινοί και αισιόδοξοι. Κι επίσης πιστεύω πως όλοι οι άνθρωποι είναι αισιόδοξοι, γιατί αλλιώς θα έπεφταν από το μπαλκόνι.

Δημήτρης Ημελλος, ηθοποιός, γεννημένος το 1967, πέθανε στις 16 Δεκεμβρίου

Αλέν Ντελόν

«Eίχα απίστευτη τύχη. Ημουν ευτυχισμένος σε όλη μου τη ζωή, έκανα γυρίσματα με τους καλύτερους. Εκανα ό,τι ήθελα, με όποιον ήθελα, όποτε ήθελα. Δεν μετανιώνω για τίποτα».

Ηθοποιός, γεννημένος το 1935, πέθανε στις 18 Αυγούστου

Μάγκι Σμιθ

«Ο χρόνος πάνω στη σκηνή κυλά πιο εύκολα από το υπόλοιπο διάστημα της ύπαρξής σου. Τουλάχιστον για αυτές τις δυόμισι ώρες, μπορείς να είσαι αρκετά σίγουρη για το ποια είσαι». Η βρετανή ηθοποιός των βραβευμένων με Οσκαρ, Εmmy και Τony ρόλων της περνούσε απαρατήρητη μέχρι που έγινε δημοφιλής χάρη στον «Πύργο του Ντάουντον».

Ηθοποιός, γεννημένη το 1934, πέθανε στις 27 Σεπτεμβρίου

Κουίνσι Τζόουνς

«Ποτέ στη ζωή μου δεν έκανα μουσική για τα χρήματα ή τη φήμη. Ποτέ. Και ποτέ δεν θα το κάνω, γιατί τότε ο Θεός βγαίνει από το δωμάτιο»

Μουσικός παραγωγός, γεννημένος το 1933, έφυγε στις 4 Νοεμβρίου

Μαουρίτσιο Πολίνι

«Η τέχνη είναι λίγο σαν τα όνειρα μιας κοινωνίας».

Μαουρίτσιο Πολίνι, πιανίστας, γεννημένος το 1942, πέθανε στις 23 Μαρτίου

Κρις Κριστόφερσον

«Πάντα ένιωθα ότι εγώ και πολλοί από τους ανθρώπους που θαυμάζω είμαστε αποκυήματα της φαντασίας μας». Ο μουσικός, με τις μπαλάντες του χώρεσε την πνευματική εγκατάλειψη και έδειξε την ακεραιότητά του σε κινηματογραφικούς ρόλους.

Τραγουδιστής, τραγουδοποιός και ηθοποιός, γεννημένος το 1936, πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου

Ντόναλντ Σάδερλαντ

«Για μένα, η κάμερα είναι είτε ηδονοβλεψίας είτε εραστής».

Ηθοποιός, γεννημένος το 1935, πέθανε στις 20 Ιουνίου

Πολ Οστερ

«Πάντα με φόβιζαν τα πληκτρολόγια. Ποτέ δεν μπόρεσα να σκεφτώ καθαρά με τα δάχτυλά μου σε αυτή τη θέση. Ενα στιλό είναι ένα πολύ πιο πρωτόγονο όργανο. Αισθάνεσαι ότι οι λέξεις βγαίνουν από το σώμα σου και μετά σκάβεις τις λέξεις στη σελίδα. Η γραφή είχε πάντα αυτή την απτική ποιότητα για μένα. Είναι μια σωματική εμπειρία».

Συγγραφέας, γεννημένος το 1947, έφυγε στις 30 Απριλίου

Τζίνα Ρόουλαντς

«Οι καλλιτέχνες με κάποιον τρόπο σκοντάφτουν στην καλύτερη ζωή του κόσμου, και δεν έχω κανένα παράπονο».

Ηθοποιός, γεννημένη το 1930, πέθανε στις 14 Αυγούστου

Σέιζι Οζάουα

«Η ιδιαίτερη γεύση ενός μουσικού αναδύεται καθώς μεγαλώνει σε  ηλικία».

Μαέστρος, γεννημένος το 1935, έφυγε στις 9 Φεβρουαρίου.

Μπιλ Βιόλα

«Ολα έχουν να κάνουν με το όραμα. Το εσωτερικό όραμα. Συνήθως δεν εργάζομαι με ερεθίσματα από τον εξωτερικό κόσμο».

Καλλιτέχνης, γεννημένος το 1951, πέθανε στις 13 Ιουλίου

Ρίτσαρντ Σέρα

«Αν δουλέψω πάνω σε ένα έργο όπου το αποτέλεσμα φαίνεται προβλέψιμο, σταματώ».

Καλλιτέχνης, γεννημένος το 1938, πέθανε στις 26 Μαρτίου

Φρανκ Στέλα

«Είστε απλά τυχεροί που έχετε συνείδηση για περιορισμένο χρονικό διάστημα και το τι μπορείτε να κάνετε με τη συνείδησή σας εξαρτάται από εσάς. Δεν κερδίζετε τίποτα. Δεν υπάρχει τίποτα να κερδίσετε».

Καλλιτέχνης, γεννημένος το 1936, πέθανε στις 4 Μαΐου