«Αν ο ελληνικός λαός κρίνει ότι πρέπει να είμαστε αυτοδύναμοι στις επόμενες εκλογές, τότε αυτή την εντολή θα μας δώσει. Αν πάλι ο λαός κρίνει ότι θέλει κυβέρνηση συνεργασίας μετά τις επόμενες εκλογές, πάλι θα σεβαστούμε την εντολή του». Αυτές οι δύο πρωθυπουργικές ατάκες, σε συνέντευξη με φόντο τα αρχαία της Βενιζέλου στα εγκαίνια του μετρό Θεσσαλονίκης, ήταν αρκετές για να αρχίσει και πάλι μια από τις πιο αγαπημένες σεναριολογίες του ελληνικού πολιτικού συστήματος: αυτή που αναζητά τις πιθανότητες να σχηματιστεί μετά τις επόμενες εθνικές κάλπες ένας κυβερνητικός συνασπισμός. Κι έτσι, όλες οι ιδέες για τη μορφή που θα μπορούσε να έχει το επόμενο κυβερνητικό σχήμα πέφτουν πια πάνω στα τραπέζια γύρω απ’ τα οποία κουβεντιάζουν διαδρομιστές του Κοινοβουλίου και παροικούντες το κομματικό σύστημα.
Ο Μητσοτάκης, βέβαια, έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως δεν πιστεύει σε ένα κυβερνητικό μοντέλο τέτοιου είδους. Εφόσον χρειαστεί, εξήγησε, θα το υιοθετήσει. Το εξήγησε προκειμένου να πείσει το εκλογικό σώμα πως πρώτο του μέλημα θα παραμείνει η σταθερότητα της χώρας (για να λανσάρει από τώρα το αφήγημα με το οποίο σκοπεύει να φτάσει μέχρι την κάλπη του 2027, αυτό που του εξασφάλισε ήδη δύο άνετες εκλογικές νίκες, το 2019 και το 2023). Παρότι ο απώτερος σκοπός του δεν είναι άγνωστος σε εκείνους που παρακολουθούν τα παρασκήνια της πολιτικής αγοράς, η συζήτηση για το ποιοι έχουν τα φόντα – και θα έχουν και τον απαραίτητο αριθμό εδρών στην Ολομέλεια η οποία θα προκύψει από τη μελλοντική λαϊκή ετυμηγορία – ώστε να είναι οι δυνητικοί κυβερνητικοί του εταίροι γίνεται πλέον πίσω από κάμερες και μακριά από μικρόφωνα. Οσοι συμμετέχουν ποντάρουν σε τρία σενάρια.
Πρώτο, μια κυβέρνηση συνεργασίας της ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ. Δεύτερο, μια μετεκλογική συμμαχία της με τα κομματίδια στα δεξιά της Δεξιάς. Τρίτο, μια κυβερνητική συμπόρευσή της με το Κίνημα Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη. Αν κάνει κάποιος μια εκτίμηση εδρών με βάση τα ποσοστά των κομμάτων στην εκτίμηση ψήφου της τελευταίας δημοσκόπησης της GPO για τα Παραπολιτικά 90,1 αυτόν τον μήνα, θα παρατηρήσει πως στην παρούσα χρονική συγκυρία μόνο για το τρίτο δεν φτάνουν τα κουκιά. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ μαζί συγκεντρώνουν 175 έδρες. ΝΔ, Ελληνική Λύση και Φωνή Λογικής φτάνουν τις 162. ΝΔ, Ελληνική Λύση, Φωνή Λογικής και Νίκη παίρνουν 172 και ΝΔ, Ελληνική Λύση και Νίκη 155. ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Πλεύση Ελευθερίας και Κίνημα Δημοκρατίας μαζεύουν 100 έδρες. Η εκδοχή ΝΔ και Κίνημα Δημοκρατίας δίνει 131 έδρες.
Ολα είναι ανοιχτά
Κάθε μια από τις παραπάνω εκτιμήσεις έχει πολλά ντεφό. Ωστόσο, οι δημοσκοπικές επιδόσεις του κυβερνώντος κόμματος – που κυμαίνονται από 27% μέχρι 30% – και ο κατακερματισμός του πολιτικού σκηνικού, ο οποίος μόνο απίθανη εξέλιξη δεν καθιστά μια Βουλή με περισσότερα κόμματα από τη σημερινή (καθώς και ο φόβος ότι η αποχή ίσως σπάσει το ιστορικό ρεκόρ των φετινών ευρωεκλογών), ενισχύουν την πεποίθηση πως όλα είναι ανοιχτά.
Στην προτελευταία μέτρηση της GPO, τον Νοέμβριο, το σχετικό ερώτημα τέθηκε στην κοινή γνώμη. Το 55,9% του δείγματος της εταιρείας δημοσκοπήσεων εκτίμησε πως η κυβέρνηση που θα προκύψει από την επόμενη εθνική αναμέτρηση θα είναι συνεργασίας και το 33,5% αυτοδύναμη. Μάλιστα, 42,4% των ψηφοφόρων της ΝΔ συμφώνησε με την πλειονότητα των συμμετεχόντων στο γκάλοπ, ενώ 48,6% αυτών τάχθηκε υπέρ της αυτοδυναμίας. Στη βάση του ΠΑΣΟΚ, 56% βλέπει πως θα είναι συνεργασίας, ενώ 32% πιστεύει ότι θα είναι αυτοδύναμη. Για το 60,5% όσων αυτοπροσδιορίζονται ως ανήκοντες στα χαμηλά εισοδήματα, τα εκλογικά τμήματα που θα στηθούν το 2027 θα βγάλουν δικομματική ή πολυκομματική κυβέρνηση. Το ίδιο είπε και το 53,6% όποιων αυτοσυστήνονται ως μεσαίοι. Το 54,6% αυτών που ανήκουν στα υψηλά εισοδήματα φαίνεται να προτιμούν μονοκομματική.
Αρνητικοί οι… σύμμαχοι
Πάντως, μέχρι τώρα οι «υποψήφιοι» σύμμαχοι μιας πρώτης αλλά όχι αυτοδύναμης ΝΔ αποκλείουν τη συμμαχία μαζί της την επομένη των εκλογών. Το προηγούμενο Σάββατο, από τη Θεσσαλονίκη όπου περιόδευσε, ο Στέφανος Κασσελάκης δήλωσε «κανένας δεν είναι κυβερνητικός εταίρος. Ολα είναι συστημικά κόμματα. Και συμβιβασμένα». Και για όποιον δεν κατάλαβε, συμπλήρωσε «δεν υπάρχει περίπτωση να συνεργαστώ με τη ΝΔ όσο είμαι πρόεδρος. Διαφορετική κουλτούρα, διαφορετική αντίληψη».
Εξίσου κατηγορηματικός εμφανίζεται και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Πριν από λίγες μέρες, σε τηλεοπτική συνέντευξη, ο Νίκος Ανδρουλάκης ανέφερε «το ΠΑΣΟΚ μπήκε σε μια άλλη πορεία. Δεν υπάρχει κανένα σενάριο συγκυβέρνησης με τη ΝΔ. Υπάρχει μόνο ένας δρόμος: αποτελεσματική, χρήσιμη αντιπολίτευση για τον τόπο και επόμενη κυβέρνηση». Βέβαια, σε πράσινους κύκλους κυκλοφορεί ήδη το σενάριο μιας συγκυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό όχι τον επικεφαλής της ΝΔ αλλά κάποιον άλλον (όχι απαραίτητα τεχνοκράτη ή εκτός της γαλάζιας ΚΟ).
Για τους πολιτικούς αντιπάλους στα αριστερά της Κεντροδεξιάς, οι πρόθυμοι να συνεργαστούν με τη ΝΔ βρίσκονται στα δεξιά της. Οι τελευταίοι, πάλι, στην προσπάθειά τους να αυξήσουν τα νούμερά τους, προσεγγίζοντας την παραδοσιακή γαλάζια βάση, δεν αυτοσυστήνονται ως τέτοιοι. Το αντίθετο. Από την άλλη, κεντρώοι νεοδημοκράτες δεν θα στοιχημάτιζαν πως ο Μητσοτάκης θα φτιάξει ένα υπουργικό συμβούλιο με στελέχη του Βελόπουλου ή της Λατινοπούλου. Αυτή τη στιγμή οι εμπλεκόμενοι κάθε πλευράς απορρίπτουν οποιαδήποτε άσκηση επί χάρτου τους θέλει συμμάχους έστω κι από ανάγκη μετεκλογικά. Οι ειλικρινείς τους προθέσεις, όμως, θα αποκαλυφθούν όσο πλησιάζει η ημερομηνία των εθνικών εκλογών.