«Κάντε το όπως η Νορβηγία, η Ιταλία, η Γερμανία, η Ισπανία» είναι η προτροπή των ακτοπλόων προς την κυβέρνηση προκειμένου να στηριχθεί ο κλάδος στην πορεία προς την πράσινη μετάβαση και να αποφευχθεί μια δυσθεώρητη αύξηση της τιμής των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων (πάνω από 12% τον προσεχή Μάιο και μέχρι 35% μέχρι το τέλος του 2030, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ) λόγω των νέων ακριβότερων καυσίμων.
Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη λάβει μέτρα που κινούνται στην κατεύθυνση ενίσχυσης της χρήσης νέων καυσίμων, της ναυπήγησης νέων πλοίων και της μείωσης του λειτουργικού κόστους των εταιρειών μέσω επιδοτήσεων του εργοδοτικού κόστους. Στη χώρα μας συζητούνται ακόμη τα μέτρα, ενώ παράλληλα περικόπτονται κατά 6 εκατ. ευρώ οι δαπάνες για τις άγονες γραμμές από το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και παραμένει αμετάβλητο από το 2018 και το κρατικό ναυλολόγιο.
Την ίδια στιγμή, οι νέοι περιβαλλοντικοί κανονισμοί και η εισαγωγή από τον Μάιο ακριβότερων καυσίμων (μειωμένου θείου) για την πλειοψηφία των πλοίων και των ακτοπλοϊκών συνδέσεων αυξάνουν σημαντικά το κόστος, με τον υπουργό Ναυτιλίας Χρήστο Στυλιανίδη να σπεύδει στο Μέγαρο Μαξίμου να εκθέσει την κατάσταση.
Οι επερχόμενες αυξήσεις στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια συζητήθηκαν σε σύσκεψη την προηγούμενη Παρασκευή στο Μέγαρο Μαξίμου ύστερα από πρωτοβουλία του υπουργού Ναυτιλίας Χρήστου Στυλιανίδη, όπου εξετάστηκε τόσο το άμεσο πρόβλημα που προκαλεί η εισαγωγή του νέου καυσίμου όσο και το γενικότερο πρόβλημα της ανανέωσης και «πρασινίσματος» του ακτοπλοϊκού στόλου ενόψει του 2030, έτους κατά το οποίο λήγει η παράταση προσαρμογής που έχουν λάβει από την ΕΕ όλες οι γραμμές που συνδέουν τα κεντρικά λιμάνια με νησιά με λιγότερους από 200.000 κατοίκους. Πρακτικά στην Ελλάδα η προσωρινή απαλλαγή από τους νέους κανονισμούς αφορά όλες τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις πλην της Κρήτης.
Οι λύσεις που αναζητούνται δεν μπορεί παρά να είναι win-win, σύμφωνα με τον υπουργό Ναυτιλίας, καθώς ούτε η κυβέρνηση ούτε οι ακτοπλόοι θέλουν αυξήσεις αφού αυτό θα είναι εις βάρος του επιβάτη και της κίνησης.Τα άμεσα μέτρα που μπορούν να ληφθούν είναι, σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου:
¢ η κάλυψη της διαφοράς τιμής του νέου καυσίμου (MGO) από το υφιστάμενο VLSFO κατευθείαν στις εταιρείες εμπορίας καυσίμων ώστε οι ακτοπλοϊκές να προμηθεύονται το νέο καύσιμο στην τιμή του παλιού,
¢ η κάλυψη των εργοδοτικών εισφορών για τους ναυτικούς όπως κάνουν και οι Ιταλοί
και
¢ η κάλυψη του κόστους των υποχρεωτικών εκπτώσεων για πολύτεκνους, ΑμεΑ, φοιτητές κ.λπ., όπως γίνεται και για τα ΚΤΕΛ.
Η κυβέρνηση φαίνεται να εξετάζει ορισμένα από αυτά, ενώ αποκλείει οποιαδήποτε σκέψη μείωσης του ΦΠΑ στα εισιτήρια, πρόταση που επίσης έχει πέσει στο τραπέζι.
Οι άλλες χώρες
Οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες όμως έχουν προχωρήσει στη λήψη κάποιων μέτρων στήριξης του κλάδου. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την πράσινη μετάβαση στην Ιταλία, επιδοτείται με 500 εκατ. ευρώ ο εκσυγχρονισμός και η ανανέωση του στόλου με νεότευκτα πλοία. Στη Γερμανία δίνονται περίπου 30 εκατ. ετησίως έως και το 2025 για την υποστήριξη της κατασκευής πλοίων μηδενικών εκπομπών. Επιπλέον προβλέπεται ετήσιος προϋπολογισμός 60 εκατ. ευρώ για ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, στον οποίο εντάσσονται και δράσεις για τη ναυπήγηση/ναυτιλία.
Στην Ισπανία δόθηκε επιδότηση 11,8 εκατ. ευρώ στην ακτοπλοϊκή εταιρεία Balearia για τη μετατροπή πέντε πλοίων ώστε να χρησιμοποιούν ως καύσιμο το LNG.
Οσον αφορά τα μέτρα μείωσης του εργοδοτικού κόστους στη Νορβηγία, λειτουργεί σύστημα επιστροφής φόρων και ασφαλιστικών εισφορών για τους ναυτικούς που εργάζονται σε πλοία υπό νορβηγική σημαία, που μειώνει σημαντικά τις μισθολογικές δαπάνες των εταιρειών. Στην Ιταλία οι ναυτικοί που εργάζονται σε πλοία υπό ιταλική σημαία απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος, ενώ επίσης επιδοτούνται οι εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές, μειώνοντας το λειτουργικό κόστος των ναυτιλιακών εταιρειών. Παράλληλα, η Ιταλία προσφέρει χρηματοδότηση για την εκπαίδευση των νέων ναυτικών μέσω επιδοτούμενων προγραμμάτων.
Τέλος, η γερμανική κυβέρνηση προσφέρει άμεσες επιδοτήσεις στους μισθούς των ναυτικών που εργάζονται στα πλοία με γερμανική σημαία, ενώ υπάρχουν και επιδοτούμενα προγράμματα για κατάρτιση σε τεχνολογίες που σχετίζονται με τη βιώσιμη ναυτιλία.