Κινητικότητα καταγράφηκε τα τελευταία 24ωρα από κυβερνητικής πλευράς όσον αφορά το ζήτημα του θαλάσσιου πάρκου στο Νότιο Αιγαίο, ύστερα από ένα τρίμηνο αδράνειας που από πολλούς είχε ερμηνευθεί υπό το πρίσμα της επιδίωξης μιας αναγκαίας «νηνεμίας» στο Αιγαίο, στο πλαίσιο και του εν εξελίξει ελληνοτουρκικού διαλόγου και στον απόηχο πιθανώς της αρχικής αντίδρασης του τουρκικού ΥΠΕΞ, με το θέμα να απασχολεί ακολούθως και τη συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Αγκυρα τον περασμένο Μάιο.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το περασμένο Σαββατοκύριακο το θέμα του θαλάσσιου πάρκου στο Νότιο Αιγαίο βγήκε από τον «πάγο» μέσα από κάποιες πρώτες συνομιλίες γύρω από τα προτεινόμενα όρια προστασίας, που σε άλλες περιοχές αγγίζουν τα 3 ναυτικά μίλια και σε άλλες τα 6 ν.μ., πάντα εντός των χωρικών μας υδάτων. Αφού επανεξετάστηκαν οι λόγοι που σε κάθε περιοχή (και κυρίως ανατολικότερα) προτείνεται από τους μελετητές το εκάστοτε όριο προστασίας και αφού επαναδιατυπώθηκαν οι αναγκαίες διευκρινίσεις, ακολούθησε σύσκεψη τη Δευτέρα σε επίπεδο υπηρεσιακό, η οποία κατέληξε στην απόφαση της αύξησης της έκτασης προστασίας του θαλάσσιου πάρκου στο Νότιο Αιγαίο, μέσω της προσθήκης και κατοικημένων νησιών (Φολέγανδρος, Ανάφη) στις προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές – όσον αφορά (πάντα) τα σημεία εκείνα όπου τρέφονται και φωλιάζουν θαλασσοπούλια και άλλα υπό προστασία θαλάσσια είδη.
Πλέον η ομάδα που είναι επιφορτισμένη με το εν λόγω πάρκο (και η οποία είχε υποβάλει την αρχική της μελέτη στα τέλη του Σεπτεμβρίου προκειμένου να έχει ολοκληρωθεί η χωροθέτηση εντός του 2024 όπως ήταν ο αρχικός κυβερνητικός προγραμματισμός), υποχρεούται εντός της επόμενης εβδομάδας να μετρήσει εκ νέου την έκταση των προστατευόμενων περιοχών, μετά και την προσθήκη των νέων περιοχών που προέκριναν οι αρμόδιοι αξιωματούχοι από το υπουργείο Περιβάλλοντος, προκειμένου το καινούργιο – «πιο φιλόδοξο» όπως χαρακτηρίζεται – σχέδιο μελέτης να επανακατατεθεί εντός δύο-τριών εβδομάδων το πολύ. Ενα πρακτικό, χρονικό εμπόδιο είναι πως με την «ακινησία» που μεσολάβησε και παρά την τρίμηνη παράταση που δόθηκε στη σύμβαση των μελετητών με τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), η «παρατεταμένη» σύμβαση εκπνέει ξανά στις 15 Φεβρουαρίου και νομικά τουλάχιστον δεν προβλέπεται τρίτη παράταση. Οταν η νέα μελέτη με την επικαιροποιημένη έκταση προστασίας – που μορφολογικά θα αποτελείται από τις ήδη κατατεθειμένες περιοχές (τα κατακερματισμένα σημεία προστασίας γύρω από ακατοίκητες νησίδες, βραχονησίδες και τις θαλάσσιες περιοχές τους), καθώς επίσης και από τις νέες θαλάσσιες περιοχές προστασίας γύρω από νησιά κατοικημένα όπως η Ανάφη και η Φολέγανδρος – ολοκληρωθεί, τότε θα επανακατατεθεί προς τελική έγκριση από τις ηγεσίες των συναρμόδιων υπουργείων (Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ΥΠΕΞ, υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων) προτού τελικά αναρτηθεί προς την αναγκαία – διάρκειας ενός μήνα – ηλεκτρονική διαβούλευση.
Το ταξίδι Μητσοτάκη στην Αγκυρα
Εχοντας πλέον ξεπεράσει σε έκταση την αρχικά υπολογισμένη περιοχή των 8.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, το νέο σχέδιο μελέτης για το θαλάσσιο πάρκο στο Νότιο Αιγαίο με τις προσθήκες των νέων προστατευόμενων περιοχών πέριξ κατοικημένων νησιών, παραμένει ακόμα άγνωστο αν θα επιλεγεί να δοθεί στη δημοσιότητα από τον Μάρτιο, που όπως όλα δείχνουν θα είναι έτοιμο, και σε χρόνο προγενέστερο της επικείμενης συνάντησης κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Αγκυρα στο πλαίσιο του 6ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας. Μετά την πτώση του Ασαντ στη Συρία και τις τουρκικές εξαγγελίες για παράνομη τουρκοσυριακή ΑΟΖ, οι προπαρασκευαστικές διεργασίες για την επίσκεψη του έλληνα Πρωθυπουργού στην Αγκυρα κινούνται με χαμηλή ταχύτητα, ενώ και οι διαβουλεύσεις για εξεύρεση ημερομηνίας διεξαγωγής του ΑΣΣ στην Τουρκία μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών δεν φαίνεται να έχουν καταγράψει τις τελευταίες εβδομάδες την παραμικρή πρόοδο.
Γεγονός είναι πάντως πως η κινητικότητα ως προς τον στόχο της χωροθέτησης και θεσμοθέτησης των θαλάσσιων πάρκων σε Ιόνιο και Ν. Αιγαίο σημειώνεται σε μια περίοδο που έχουν συγκεντρωθεί πάνω από τα «ήρεμα νερά» του ελληνοτουρκικού διαλόγου αρκετά γκρίζα σύννεφα, τόσο σε επίπεδο ρητορικής όξυνσης με τις πρόσφατες προκλητικές δηλώσεις Μπαχτσελί για τα Δωδεκάνησα, όσο και στο ίδιο το πεδίο, με την τουρκική άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα 2025» που ολοκληρώθηκε προχθές και η οποία προέβλεπε ως κεντρικό της σενάριο, μεταξύ άλλων, στο Αιγαίο και την κατάληψη νησιού. Η κυβέρνηση και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχει επανειλημμένα τονίσει, ωστόσο, πως το πρότζεκτ «θαλάσσια πάρκα» που εξαγγέλθηκε στο πλαίσιο της Διεθνούς Διάσκεψης των Ωκεανών τον περασμένο Απρίλιο έχει να κάνει «με καθαρά περιβαλλοντικούς σκοπούς». Και πως παρά τις αντιδράσεις της Αγκυρας, που μέσω του τουρκικού ΥΠΕΞ είχε κάνει λόγο τότε για «γεωγραφικούς σχηματισμούς με αδιευκρίνιστη κυριαρχία» (υπογραμμίζοντας, ταυτόχρονα, πως η Ελλάδα «χρησιμοποιεί περιβαλλοντικά ζητήματα για να προωθήσει την ατζέντα της στα ζητήματα του Αιγαίου»), «τα θαλάσσια πάρκα θα γίνουν», με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να επισημαίνει, επιπλέον, πως «η επέκταση των θαλάσσιων πάρκων εντός χώρου ελληνικής κυριαρχίας δεν αφορά την Τουρκία» και πως η Ελλάδα, ως προς την άσκηση εθνικής κυριαρχίας, δεν ζητεί «την άδεια κανενός».
Με δεδομένες πάντως τις έντονες – παράλογες κατά τα άλλα – αντιδράσεις που είναι σχεδόν προδιαγεγραμμένο πως θα προκύψουν από τη γείτονα χώρα στη θέα της ολοκληρωμένης μελέτης του θαλάσσιου πάρκου στο Ν. Αιγαίο σε περίπτωση που επιλεγεί να αναρτηθεί προς δημόσια διαβούλευση πριν από τη συνάντηση των δύο ηγετών Ελλάδας και Τουρκίας στην Αγκυρα (η οποία χρονικά προσώρας τοποθετείται κι αυτή εντός Μαρτίου), αυτό που μένει να φανεί είναι η στάθμιση που θα κάνει η ελληνική κυβέρνηση ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα. Κατά πόσο, δηλαδή, θα επιλέξει να προκαλέσει «φουρτούνα» στον δρόμο προς το ΑΣΣ με κίνδυνο αυτή να επηρεάσει και το τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν – χωρίς βεβαίως αυτό να αποτελεί το μόνο τρέχον επίδικο μεταξύ των δύο ηγετών – ή αν θα προκρίνει τελικά τη μετάθεση της δημοσιοποίησης και ολοκλήρωσης του πρότζεκτ «θαλάσσια πάρκα» σε χρόνο μεταγενέστερο της επικείμενης επίσημης πρωθυπουργικής επίσκεψης στην Αγκυρα.