Ας καλωσορίσουμε τη νέα γενιά του ανθρώπινου είδους. Τα μωρά που γεννιούνται εδώ και λίγες ημέρες ανήκουν στη λεγόμενη Γενιά Βήτα – μια γενιά η οποία συμπεριλαμβάνει όσους θα γεννηθούν από τώρα έως το 2039. Μέχρι το 2035, αυτά τα παιδιά ηλικίας έως 14 ετών τότε, θα αποτελούν το 16% του παγκόσμιου πληθυσμού. Το πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι πολλά από τα μέλη της γενιάς αυτής θα υποδεχθούν τον 22ο αιώνα.
Η επερχόμενη γενιά «θα κληρονομήσει έναν κόσμο που παλεύει με μεγάλες κοινωνικές προκλήσεις» έγραψε ο δημογράφος Μαρκ Μακρίντλ σε ανάρτηση στο μπλογκ του, σύμφωνα με το NBC. «Με την κλιματική αλλαγή, τις παγκόσμιες πληθυσμιακές μετατοπίσεις και την ταχεία αστικοποίηση στο προσκήνιο, η βιωσιμότητα δεν θα είναι απλώς μια προτίμηση αλλά μια προσδοκία».
«Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που μιλούσαμε για τους millennials ως παιδιά» προσθέτει ο Τζέισον Ντόρσεϊ, ερευνητής γενεών και συγγραφέας του βιβλίου «Zconomy: How Gen Z Will Change the Future of Business – and What to Do About It» (Πώς η Γενιά Ζ θα αλλάξει το μέλλον των επιχειρήσεων – και τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό).
Η Γενιά Βήτα έχει μια τεράστια διαφορά με τα παιδιά της προηγούμενης γενιάς, της γενιάς Α, που επλήγη από την πανδημία και τις καραντίνες. Τα παιδιά που γεννιούνται τώρα δεν θα έχουν – εκτός απροόπτου, βέβαια – τις επιπτώσεις ενός βίαιου εγκλεισμού, για τον οποίο θα μαθαίνουν από τους μεγαλύτερους.
Ομως τα παιδιά της Γενιάς Βήτα θα ζουν μέσα στις έξυπνες συσκευές και την τεχνητή νοημοσύνη με έναν τρόπο που οι προηγούμενες γενιές δεν έχουν, συνεχίζει ο Ντόρσεϊ. Και κυρίως, θα βασίζονται σε αυτές για την επίλυση προβλημάτων. Ισως όμως όλα τα προβλήματα να μη λύνονται εύκολα. Για αυτά τα παιδιά η κλιματική κρίση θα είναι μια απτή απειλή και θα αναγκαστούν να ζουν σε πιο δύσκολες συνθήκες από εκείνες που γνωρίζουμε εμείς.
Η σχέση με τα social media
Εκτός από το άμεσο ζήτημα της κλιματικής κρίσης, εκείνο που απαιτεί από τους μεγαλύτερους να αποφασίσουν για τους πιο νέους είναι σίγουρα η σχέση με τα social media. Οι σημερινοί ενήλικοι γνωρίζουμε πολύ περισσότερα για τις επιπτώσεις που έχουν στους νέους, οπότε το μέλλον θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις οι οποίες θα ληφθούν σχετικά με τη χρήση ή την κατάχρηση των τεχνολογιών από παιδιά που μπορεί να μη μάθουν να παίζουν στην ύπαιθρο, όπως κάνει το ανθρώπινο είδος εδώ και χιλιετίες.
«Πιθανότατα θα έχουμε τη Γενιά Ζ ως εκλεγμένους αξιωματούχους όταν η Γενιά Βήτα θα είναι αρκετά μεγάλη για να ψηφίσει» εξηγεί ο Ντόρσεϊ. Οι μεγαλύτεροι, λοιπόν, μπορεί να επιλέξουν να προστατεύσουν τα παιδιά από την πολύωρη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ακολουθώντας μια διαφορετική προσέγγιση. Ως η πιο τεχνολογικά καταρτισμένη γενιά γονέων, η Γενιά Ζ βλέπει τα οφέλη της τεχνολογίας και του χρόνου στην οθόνη, αλλά εξίσου βλέπει και τα μειονεκτήματα».
Υποκατάσταση της μάθησης
Μια μελέτη του Pew Research Center που κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2023 διαπίστωσε ότι ένας στους πέντε μαθητές που γνώριζαν για το ChatGPT το χρησιμοποίησαν στις σχολικές τους εργασίες. Αυτό σημαίνει ότι η χρήση του θα γιγαντωθεί τις επόμενες δεκαετίες και θα βρεθούν ακόμα περισσότεροι τρόποι ώστε η τεχνολογία να υποκαταστήσει την ανθρώπινη προσπάθεια στη διαδικασία της μάθησης. Κάτι τέτοιο μπορεί να αλλάξει συνήθειες αιώνων για το ανθρώπινο είδος, σύμφωνα με τη Λέσλι Ντένβερ, καθηγήτρια Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Βανκούβερ. «Μέχρι σήμερα, οι άνθρωποι πάντα κατέβαλλαν κάποιου είδους προσπάθεια ώστε η εμπειρία και η διαδικασία μάθησης να μετατραπεί σε γνώση. Μελετάμε πώς οι συνήθειες αυτές επηρεάζονται τα τελευταία χρόνια από την τεχνολογία και πώς περιορίζουν τη συνθετική και αναλυτική ικανότητα των νέων».
Ο Μακρίντλ θεωρεί ότι η Γενιά Βήτα θα καθοριστεί από την τεχνητή νοημοσύνη και την αυτοματοποίηση, προσθέτοντας ότι εκτός από την κλιματική κρίση θα βρεθεί μπροστά και σε παγκόσμιες πληθυσμιακές μετατοπίσεις, πολύ μεγαλύτερες από τις σημερινές.
Γενιά Αλφα
Οι πρώτοι ψηφιακά γηγενείς
Πλησιάζοντας το 2025, μια νέα γενιά κερδίζει επιρροή: η Γενιά Αλφα. Γεννημένοι στον 21ο αιώνα, αυτοί οι νέοι διαμορφώνουν το μέλλον με τρόπους που μόλις αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε. Η πρώτη γενιά που θεωρείται ψηφιακά γηγενής, σε σύγκριση με όλους τους προηγούμενους που είμαστε μετανάστες στην ψηφιακή τεχνολογία. Οι επιστήμονες διαπιστώνουν πως τα παιδιά αυτά είναι η πιο ποικιλόμορφη γενιά μέχρι σήμερα, καθώς ενισχύουν συμπεριληπτικές συμπεριφορές απέναντι σε διαφορετικούς πολιτισμούς και κοινωνικά ζητήματα. Οι τάσεις αυτές, σύμφωνα με τον Τζέρεμι Γκάλβιν, του Πανεπιστημίου του Δουβλίνου, υποδηλώνουν ότι θα επηρεάσουν σημαντικά το παγκόσμιο εργατικό δυναμικό, φέρνοντας δεξιότητες με γνώσεις τεχνολογίας και έντονη εστίαση στη βιωσιμότητα και την κοινωνική ευθύνη.
Η πρώτη γενιά που γεννήθηκε εξ ολοκλήρου στον 21ο αιώνα υπολογίζεται ότι θα φτάσει σε αριθμό τα δύο δισεκατομμύρια παγκοσμίως μέσα στη νέα χρονιά, γεγονός που θα την καταστήσει τη μεγαλύτερη γενιά στην ιστορία του ανθρώπινου είδους. Είναι όμως και η γενιά του μεγάλου ερωτηματικού, καθώς οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει ακόμα στις επιπτώσεις που είχε πάνω της η πανδημία και ο εγκλεισμός. Οπως εξήγησε στα «ΝΕΑ» ο επικεφαλής του Project Zero, του εργαστηρίου καινοτομίας στην εκπαίδευση του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Ντάνιελ Γουίλσον, «ακόμα δεν έχουμε εντοπίσει πλήρως τις επιπτώσεις που είχε στα παιδιά η πανδημία. Αυτό θα γίνει όταν όλα τα παιδιά που έζησαν σε καραντίνα αποφοιτήσουν από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Δηλαδή έχουμε χρόνια μπροστά μας». Με την πρόοδο στην υγειονομική περίθαλψη και το βιοτικό επίπεδο, η Γενιά Αλφα αναμένεται να έχει υψηλότερο παγκόσμιο μέσο προσδόκιμο ζωής από οποιαδήποτε άλλη γενιά πριν από αυτήν. Αυτή η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σημαίνει ότι θα έχουν και περισσότερο χρόνο για να επηρεάσουν τον κόσμο μας.