Μόνο το 1/3 των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου που υπάγονται στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου υποβάλλει εμπρόθεσμα σε αυτό τους ετήσιους λογαριασμούς του (απολογισμός και ισολογισμός).
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί μάλιστα το γεγονός ότι όπως διαπιστώνουν οι δικαστές του Ανώτατου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου της χώρας υπάρχει παντελής έλλειψη λογοδοσίας και μη υποβολή εγκεκριμένων οικονομικών καταστάσεων εκ μέρους μιας σειράς νομικών προσώπων, στα οποία συγκαταλέγονται ο ΕΟΠΥΥ, ο e-ΕΦΚΑ και ο ΟΠΕΚΑ, λόγω μη οριστικοποίησης των οικονομικών δεδομένων (σύνταξη και έγκριση οικονομικών καταστάσεων) των φορέων που εντάχθηκαν σε αυτά.
Οι σημαντικές αυτές διαπιστώσεις, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, περιλαμβάνονται στην Εκθεση Ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με θέμα: «Δημοσιονομική πειθαρχία και διαφάνεια στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου: Υποβάλλονται εμπρόθεσμα στο Ελεγκτικό Συνέδριο οι εγκεκριμένοι ετήσιοι λογαριασμοί τους; Πού οφείλονται οι τυχόν καθυστερήσεις;».
Στην πολυσέλιδη έκθεσή τους οι ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί ξεκινούν από το ότι «σε ένα κράτος δικαίου η λογοδοσία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και τη δράση εν γένει των δημόσιων φορέων» και ότι «οι δημόσιοι φορείς πρέπει να διαχειρίζονται με διαφάνεια τους πόρους που διαθέτουν για την εκπλήρωση της δημόσιας αποστολής τους και να λογοδοτούν για τη διαχείριση αυτή».
Τα αίτια
Ετσι λοιπόν, διερευνώντας τα αίτια της καθυστερημένης ή και καθόλου υποβολής των ετήσιων λογαριασμών τους, το Ελεγκτικό Συνέδριο έλεγξε 70 νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, μεταξύ των οποίων οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, νοσοκομεία, και κατέληξε στα ακόλουθα πορίσματα:
Μεγάλες καθυστερήσεις στην κατάρτιση του ισολογισμού. Διαπιστώθηκε έλλειψη προσωπικού με τις αναγκαίες λογιστικές γνώσεις για την εφαρμογή του διπλογραφικού συστήματος και τη σύνταξη του ισολογισμού. Επιπλέον, ελλείψεις στα πληροφοριακά συστήματα δυσχεραίνουν τη σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων, όπως συμβαίνει με τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (πρώην ΟΑΕΔ), η οποία για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τη δεκαετία δεν έχει εγκεκριμένους ισολογισμούς.
Η κατάρτιση των ισολογισμών και ο έλεγχος αυτών ανατίθενται σε εξωτερικούς συνεργάτες και ορκωτούς ελεγκτές μετά πάροδο πολλών ετών από το τέλος της οικονομικής χρήσης. Η καθυστέρηση αυτή συμπαρασύρει και τα επόμενα στάδια της διαδικασίας, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η έγκριση των λογαριασμών εντός των νόμιμων προθεσμιών.
Καθυστερήσεις στο στάδιο της έγκρισης των απολογισμών από τα κατά περίπτωση αρμόδια όργανα, ιδίως όταν διαπιστωθεί έλλειμμα.
Παντελής έλλειψη λογοδοσίας και μη υποβολή εγκεκριμένων οικονομικών καταστάσεων εκ μέρους νομικών προσώπων, στα οποία συγκαταλέγονται ο ΕΟΠΥΥ, ο e-ΕΦΚΑ και ο ΟΠΕΚΑ, λόγω μη οριστικοποίησης των οικονομικών δεδομένων (σύνταξη και έγκριση οικονομικών καταστάσεων) των φορέων που εντάχθηκαν σε αυτά. Η αδυναμία κατάρτισης των λογαριασμών τους δεν έχει έως σήμερα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, παρά τις συνεχείς νομοθετικές παρατάσεις της σχετικής προθεσμίας.
Υποστελέχωση
Ως προς την εξειδίκευση του υπηρετούντος προσωπικού, από τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι οι οικονομικές υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες έναντι των διοικητικών. Η πλειονότητα των ελεγχομένων, σύμφωνα με την έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δεν διαθέτει προσωπικό με την απαιτούμενη άδεια λογιστή. Αξίζει να σημειωθεί ότι εντοπίστηκαν περιπτώσεις όπου η οικονομική υπηρεσία στελεχώνεται από υπαλλήλους με γνώσεις που δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο (π.χ. βασικό πτυχίο αγγλικής φιλολογίας, πολιτικής επιστήμης έως και φυσικής αγωγής). Ομως, ακόμα και όταν υπάρχει προσωπικό με τα απαραίτητα προσόντα, δεν αξιοποιείται πλήρως. Σε νοσοκομείο της περιφέρειας διαπιστώθηκε ότι προσωπικό με οικονομικές γνώσεις δεν εκτελεί καθήκοντα συναφή και ανάλογα με τα προσόντα του, αλλά υπηρετεί στο Τμήμα Πρωτοκόλλου και στη Γραμματεία.