Όσα φοβάται η Ευρώπη για τη θητεία του Τραμπ, είναι εκείνα που τον κάνουν ελκυστικό στον υπόλοιπο πλανήτη, υποστηρίζει ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις Διεθνείς Σχέσεις
Mε αφορμή τη νέα δημοσκόπηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων (European Council of Foreign Relations -ECFR), για το πώς αισθάνονται οι πολίτες σε 24 χώρες για τη θητεία του Τραμπ που μόλις ξεκινά, ο διευθυντής του think tank, o πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας Mαρκ Λέοναρντ φωτίζει μια διαφορετική πλευρά της παγκόσμιας σκακιέρας.
Υποστηρίζει ότι τα ίδια ακριβώς πράγματα που κάνουν την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο τόσο τρομακτική για πολλούς Ευρωπαίους είναι εκείνα που τον καθιστούν ελκυστικό για τον υπόλοιπο κόσμο.
Οι φόβοι της Ευρώπης, ελπίδες των υπόλοιπων
Σε άρθρο γνώμης στο Politico ο Λέοναρντ εξηγεί τους λόγους που ο υπόλοιπος πλανήτης δεν μοιράζεται τις ανησυχίες της Ευρώπης για τη δεύτερη προεδρική θητεία Τραμπ. Όπως γράφει, η Ευρώπη πανικοβάλλεται από τη ρητορική που εκφράζεται με το σύνθημα «Πρώτα η Αμερική».
Προφανώς εννοεί τον σκληρό οικονομικό προστατευτισμό, τους δασμούς, τις απειλές για αποχώρηση από το ΝΑΤΟ αν δεν αυξηθούν υπέρογκα οι στρατιωτικές δαπάνες των συμμάχων. Οι ευρωπαίοι ηγέτες προβληματίζονται με την προοπτική ότι οι ΗΠΑ θα πάψουν να υποστηρίζουν την «παγκόσμια τάξη», όπως κι αν την εννοεί ο δυτικός κόσμος, και θα επιδιώξουν με εγωϊστικό τρόπο τα δικά τους συμφέροντα.
Αλλά αυτό ακριβώς είναι που οι άνθρωποι στον υπόλοιπο κόσμο, ιδιαίτερα όσοι ζουν σε χώρες που αναγνωρίζονται ως «μεσαίου βεληνεκούς δυνάμεις», επιθυμούν περισσότερο. Δεν θέλουν πλέον οι ΗΠΑ να είναι ένας αυτόκλητος ηθικός κριτής ή παγκόσμιος χωροφύλακας. Νιώθουν πολύ πιο άνετα να τις αντιμετωπίζουν ως την πιο ισχυρή χώρα σε έναν κόσμο «συναλλακτικό», όπως τον αποκαλεί, όπου τα πάντα θα ερμηνεύονται με όρους δούναι και λαβείν, υπό το πρίσμα των εμπορικών-οικονομικών συναλλαγών.
«Συναλλακτική» πολιτική
Δεν είναι η πρώτη φορά που αναλυτές παρουσιάζουν τον Τραμπ ως «συναλλακτικό» (transactional) πολιτικό, που αντιμετωπίζει τον κόσμο σαν μια μεγάλη Μοnopoly, με πωλητές και αγοραστές, όπου κυριαρχεί το γυμνό οικονομικό συμφέρον, χωρίς ιδεολογικοπολιτικούς μανδύες. Οι πιο κυνικοί ή πραγματιστές θα έλεγαν ότι τα οικονομικά συμφέροντα ήταν πάντα εκείνα που καθόριζαν το γεωπολιτικό παιχνίδι και ο Τραμπ απλώς το κάνει πιο σαφές.
O επιχειρηματίας πρόεδρος των ΗΠΑ, εμφανίζεται ως ο άνθρωπος που θα κάνει πολιτική όπως οι CEOs κλείνουν εταιρικές συμφωνίες, παράλληλα όμως εμφανίζεται ως εγγυητής της παγκόσμιας ειρήνης. Με φράσεις όπως «θα τερματίσω τον πόλεμο στην Ουκρανία σε 24 ώρες» (μετά το άλλαξε και το έκανε 100 ημέρες) και την έκκληση στο Ισραήλ «τελειώστε αυτό που αρχίσατε και σταματήστε να σκοτώνετε κόσμο», μεγάλο μέρος του πλανήτη βλέπει τον Τραμπ ως επίδοξο ειρηνοποιό. Η αντίληψη αυτή είναι πιο διαδεδομένη σε χώρες εκτός του δυτικού μπλοκ.
Κάντε μπίζνες όχι πόλεμο
Mε βάση την έρευνα του ECFR, στην Ινδία, τη Σαουδική Αραβία, τη Ρωσία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική, τρεις στους πέντε ανθρώπους πιστεύουν στην υπόσχεση του Τραμπ για άμεση ειρήνευση στην Ουκρανία. Ένας στους δύο πιστεύει ότι θα επιτύχει ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Επίσης η διεθνώς επικρατούσα άποψη είναι ότι θα εξυγιάνει τις σχέσεις της Ουάσινγκτον με το Πεκίνο – κάτι που όμως υποστηρίζουν μόλις οι μισοί από τους Κινέζους συμμετέχοντες στη δημοσκόπηση.
Οι απόψεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση διίστανται: Το 40% θεωρεί την εκλογή του Τραμπ άσχημη εξέλιξη για την παγκόσμια ειρήνη, το 29% θετική και το 31% δεν τη θεωρεί ούτε καλή ούτε κακή ή δηλώνει άγνοια.
Οι πιο σκεπτικιστές παγκοσμίως είναι οι Νοτιοκορεάτες, όπου το 50% τον θεωρούν απειλή για την παγκόσμια ειρήνη και μόλις 17% πιστεύουν στις «ειρηνευτικές» του ικανότητες.
Στον αντίποδα, το 82% των Ινδών θεωρεί καλή εξέλιξη για την ειρήνη την εκλογή του Τραμπ και μόλις 5% κακή. Σαουδική Αραβία, Κίνα και Ρωσία καλωσορίζουν τη θητεία του νέου προέδρου ως εν δυνάμει ειρηνοποιού. Οι Ουκρανοί βρίσκονται σε δίλημμα, με το 53% να δηλώνει άγνοια, το 37% να πιστεύει ότι θα φέρει ειρήνη και ένα μικρό ποσοστό 18% να θεωρεί τον Τραμπ κακά νέα για την ειρήνη.
Παρόμοιες απαντήσεις δίνουν οι κάτοικοι του πλανήτη στο ερώτημα αν θεωρούν ότι η εκλογή του Τραμπ είναι καλή ή κακή για τη χώρα τους. Η Ευρώπη είναι μοιρασμένη κυριολεκτικά στα τρία – μεταξύ κακού, καλού και αδιάφορου. Οι Ινδοί τον καλωσορίζουν σε ποσοστό 85%, ενώ το ίδιο νιώθουν οι επτά στους δέκα σαουδάραβες και έξι στους δέκα Ρώσους.
Η θέση της Ευρώπης
Όσο για το τι πρέπει να κάνει η Ευρώπη, για να μην είναι «μόνη σε έναν τραμπιανό κόσμο», όπως τον αποκαλεί η ανάλυση του ΕCFR, η απάντηση του think tank κινείται στη λογική «βλέποντας και κάνοντας».
Σε άρθρο που συνυπογράφει ο «πολύς» Τίμοθυ Γκάρτον Ας, συγγραφέας και καθηγητής ευρωπαϊκών σχέσεων στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, η βασική συμβουλή προς τους ευρωπαίους ηγέτες είναι να μην παίξουν το χαρτί της αντι-Τραμπ ενότητας γιατί θα την πατήσουν. Όσο προσπαθούν να ενώσουν την ΕΕ στη λογική του αντίπαλου δέους στις ΗΠΑ του ρεπουμπλικάνου προέδρου, τόσο θα πυροδοτούν διαμάχες τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και εντός των κρατών μελών.
Αντιθέτως, η μεγαλύτερη πρόκληση για τους Ευρωπαίους είναι να βρουν τη θέση τους σε έναν κόσμο που λειτουργεί περισσότερο «α λα καρτ». Έναν κόσμο στον οποίο οι γεωπολιτικές αποφάσεις παίρνονται κατά περίσταση και οι διεθνείς σχέσεις είναι παίγνιο μηδενικού αθροίσματος, με τα κέρδη του ενός να είναι οι απώλειες του άλλου.
Πηγή: in.gr