Από την αρχή της προσφυγικής κρίσης το 2015 η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει συνδράμει την Τουρκία με – υπολογίζεται – περισσότερα από έντεκα δισεκατομμύρια ευρώ. Σχεδόν ένα από αυτά τα έντεκα δισεκατομμύρια κατευθύνθηκε στη φύλαξη των συνόρων ώστε να μη φτάσουν άλλοι αιτούντες άσυλο στην Ευρώπη. Είναι η μεγαλύτερη ανθρωπιστική βοήθεια με ευρωπαϊκό λογότυπο που έχει δοθεί ποτέ. Στόχος της: η μείωση των προσφύγων και μεταναστών που φτάνουν στην Ενωση και η εξασφάλιση της παραμονής τους σε τουρκικό έδαφος. Οχι και πολύ αλτρουιστική ανθρωπιστική βοήθεια, θα έλεγε κανείς.
Σύμφωνα με το Politico η Τουρκία χρησιμοποιεί πολλά από αυτά τα κονδύλια τα τελευταία χρόνια για να μειώσει τον αριθμό των προσφύγων που διαμένουν στα εδάφη της. Πώς; Απελαύνοντας παράνομα, στέλνοντάς τους πίσω, στις εμπόλεμες ζώνες απ’ τις οποίες διέφυγαν. Ενα πράγμα έβλεπε παντού, ένας νεαρός πρόσφυγας που μίλησε στο Politico πριν από λίγους μήνες, καθώς, όπως καταγγέλλει, οι τουρκικές Αρχές τον χτύπησαν πριν τον μεταφέρουν σε ένα κέντρο κράτησης: τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, από τα οχήματα και τα ρούχα των αστυνομικών, μέχρι τις πόρτες στο κέντρο κράτησης, τα στρώματα, τα μαξιλάρια και τα σαπούνια. EU funded γαρ. Οχι και πολύ ωραίο για την Ενωσή μας.
Η Τουρκία φαίνεται πως έχει κουραστεί να αποτελεί την αποθήκη προσφύγων της Ευρώπης. Πρόσφυγες βέβαια δεν κατευθύνονται στην Ενωση μόνο μέσω της Τουρκίας, ούτε προέρχονται μόνο από τη Συρία και το Αφγανιστάν. Πολλοί άνθρωποι από το Σουδάν προσπαθούν να έρθουν στην Ευρώπη μέσω της Αιγύπτου και της Λιβύης.
Η ΕΕ δεν έμεινε ούτε εδώ με τα χέρια σταυρωμένα. Εχουν γίνει πολλές κινήσεις μαζί με την Αίγυπτο και έχουν υπογραφεί πολλές συμφωνίες και μνημόνια συνεργασίας. Το έχει κάνει και με άλλες χώρες. Η πιο πρόσφατη, εξασφαλίζει στην Αίγυπτο από το 2024 έως το 2027 περισσότερα από επτά δισεκατομμύρια ευρώ μέσω ενός μνημονίου («Κοινή Δήλωση για τη Στρατηγική και Συνολική Εταιρική Σχέση ΕΕ – Αιγύπτου»), στο οποίο γίνεται αναφορά μεταξύ άλλων για τις «βαθύτερες αιτίες της παράτυπης μετανάστευσης, στην καταπολέμηση της διακίνησης, στην ενίσχυση της διαχείρισης συνόρων και στη διασφάλιση αξιοπρεπούς και βιώσιμης επιστροφής και επανένταξης» αλλά και για υποστήριξη στις «προσπάθειες της Αιγύπτου για υποδοχή προσφύγων».
Καλά όλα αυτά αλλά δεν νιώθει κανείς πως η ΕΕ ρίχνει χρήματα σε ένα βαρέλι δίχως πάτο που το κρατούν δυο χέρια αμφίβολης ηθικής και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου; Ας μη μιλήσω για το πώς μου φαίνεται η περιχαράκωσή μας πίσω από το προνόμιό μας να ζούμε σε μια πάμπλουτη και ειρηνική ήπειρο και να διώχνουμε όσους θέλουν να απολαύσουν μια ζωή κανονική. Και όχι μόνο αυτό, αλλά αν συνυπολογίσει κανείς πως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ και άλλων οργανισμών, ως το 2050 θα υπάρχουν πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια πρόσφυγες και εκτοπισμένοι λόγω της κλιματικής κρίσης, δεν μας φαίνεται τουλάχιστον μυωπική η ευρωπαϊκή στρατηγική; Θα πείτε «και τι να κάνουμε;». Δεν ξέρω. Αλλά οι ροές προσφύγων λόγω πολέμων και συγκρούσεων θα αποδειχθεί μια σταγόνα στον ωκεανό των ροών προσφύγων που θα προκαλέσει η ραγδαία αλλαγή του κλίματος τα επόμενα χρόνια. Και από το 2050 μας χωρίζει μονάχα μια ανάσα. 25 χρόνια.