1
Απόσπασμα από το:
Angela Merkel,
«Ελευθερία»,
εκδ. Μεταίχμιο, μτφ. Εμη Βαϊκούση
«Εμεινα με το στόμα ανοιχτό»
Οταν συγκεντρωθήκαμε ξανά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το πρωί της δεύτερης ημέρας (σ.σ.: 26 Ιουνίου 2015), ο Τουσκ παρουσίασε τα αποτελέσματα των συζητήσεων της προηγουμένης νύχτας.
Ο Τσίπρας παρέμενε σιωπηλός.
Αυτό με παραξένεψε. Σηκώθηκα, τον πλησίασα και του είπα ήρεμα: «Αλέξη, δεν είπες τίποτα ακόμη. Σκοπεύεις να πάρεις τον λόγο;»
«Οχι, ο Ντόναλντ έχει ήδη εξηγήσει τα πάντα».
«Και τι σκοπεύεις να κάνεις τώρα;» ρώτησα έκπληκτη.
«Θα πάρω αμέσως το αεροπλάνο για Αθήνα και θα συσκεφτώ με το υπουργικό μου συμβούλιο για το τι θα κάνουμε» απάντησε ήρεμα.
Εμεινα με το στόμα ανοιχτό. Εκανα τον γύρο του τραπεζιού και πλησίασα τον Ολάντ. Ηταν κι εκείνος έκπληκτος. Και οι δυο μας, όπως άλλωστε και οι άλλοι, είχαμε αποκομίσει σαφώς την εντύπωση πως ο Τσίπρας είχε αποδεχτεί το αποτέλεσμα των νυχτερινών διαπραγματεύσεων. Ο Τουσκ είχε επίσης μιλήσει στο ίδιο μήκος κύματος.
Επέστρεψα στον Τσίπρα και τον ρώτησα: «Και τι φαντάζεσαι πως θα προκύψει από τις διαβουλεύσεις;».
«Δεν ξέρω» απάντησε.
«Πότε θα ξέρεις;» επέμεινα.
«Αυτό θα σου το πω σήμερα, νωρίς το βράδυ».
Ο Ολάντ κι εγώ κανονίσαμε να γίνει μια τριμερής τηλεφωνική επικοινωνία.
Μετά το τέλος της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επέστρεψα στο Βερολίνο και πήγα κατευθείαν στο Χοενβάλντε. Από ‘κεί έκανα το τηλεφώνημα. Ο Τσίπρας μάς είπε, στον Ολάντ και σ’ εμένα, ότι το υπουργικό του συμβούλιο αποφάσισε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το συμφωνηθέν πρόγραμμα. Για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα έπρεπε να αποφασίσει ο λαός. Θα το ανακοίνωνε στους πολίτες του σε τηλεοπτικό διάγγελμα το ίδιο βράδυ. Μέχρι εδώ, όλα καλά, σκέφτηκα. Στη συνέχεια ρώτησα ποια ήταν η σύσταση της κυβέρνησής του προς τον λαό. «Οχι, φυσικά» είπε νέτα σκέτα.
Απ’ όλα τα τηλεφωνήματα που έχω κάνει ποτέ στην πολιτική μου ζωή, αυτό εδώ μου επιφύλαξε ίσως τη μεγαλύτερη έκπληξη. Προς στιγμήν ο Ολάντ κι εγώ μείναμε άφωνοι. Κλείσαμε γρήγορα το τηλέφωνο. Τα πράγματα θα έπαιρναν τον δρόμο τους· εγώ τουλάχιστον δεν είχα τίποτε άλλο να κάνω προς το παρόν.
2.
Απόσπασμα από το:
Wolfgang Schauble,
«Η ζωή μου στην πολιτική»,
εκδ. Κλειδάριθμος, μτφ. Μαριάννα Χάλαρη
«Συγκράτησα την πρωτόγνωρη απερισκεψία του Τσίπρα»
Τον Τσίπρα τον είχα γνωρίσει προσωπικά ήδη από το 2013, όταν ήταν ακόµη πολιτικός στην αντιπολίτευση. Με ενδιέφερε αυτός ο άντρας από το ανερχόµενο κίνηµα το οποίο µαινόταν λάβρο εναντίον της ευρωπαϊκής πολιτικής. Πώς πίστευε πως θα µπορούσε να βρεθεί λύση στην κρίση; Ενώ τότε δεν ήθελε σχεδόν κανείς στο Βερολίνο να τον υποδεχτεί, εγώ τον προσκάλεσα στο υπουργείο Οικονοµικών, για να ανταλλάξουµε απόψεις. Κατά τη διάρκεια της ωριαίας συνοµιλίας µας, στην οποία εκείνος προσπάθησε αρχικά να µου εξηγήσει πόσο εσφαλµένη ήταν η πολιτική της λιτότητας, µου δήλωσε µε αφοπλιστική ειλικρίνεια ότι στην επικείµενη εκλογική αναµέτρηση επρόκειτο να δώσει την υπόσχεση πως θα κρατούσε την Ελλάδα οπωσδήποτε στην Ευρωζώνη, χωρίς όµως να δέχεται πλέον κανέναν όρο, δηλαδή κανένα µεταρρυθµιστικό πρόγραµµα, εφόσον αναλάβει εκείνος αρχηγός της κυβέρνησης. Του απάντησα µε την ίδια ειλικρίνεια ότι προσωπικά θα του ευχόµουν προς το δικό του συµφέρον να µην κερδίσει τις εκλογές, διότι αυτή η υπόσχεση, η οποία θα του εξασφάλιζε βέβαια τη νίκη στις εκλογές, δεν µπορούσε σε καµία περίπτωση να τηρηθεί. Η Ελλάδα δεν µπορούσε να παραµείνει µέλος της Ευρωζώνης χωρίς ανάλογες δεσµεύσεις για µεταρρυθµίσεις. Αυτό το ήξερε και ο Τσίπρας. Η απόκρισή µου, εντούτοις, δεν τον εντυπωσίασε. Από αυτή τη συνοµιλία συγκράτησα στη µνήµη µου την πρωτόγνωρη απερισκεψία µε την οποία σκόπευε ο Τσίπρας να επιβάλει τη θέση του, όσο αδύναµη κι αν ήταν. Από εκείνη τη στιγµή κι έπειτα ήξερα ότι µε εκείνον θα τα έβγαζε πέρα µόνο όποιος έδειχνε πυγµή. Με υποχωρητικότητα δεν υπήρχε περίπτωση να καταφέρουµε το παραµικρό.
3.
Απόσπασμα από το:
Ευάγγελος Βενιζέλος
«Εκδοχές πολέμου»
(εκδ. Πατάκη, 2022, υπό μορφή συνέντευξης με τον Γιώργο Κουβαρά)
Από το «Go back» στα χαμόγελα με την Καγκελάριο
Είναι τραγική η εξέλιξη αυτή για όλους εκείνους που ως πολιτικά πρόσωπα και ως συλλογικό πολιτικό υποκείμενο υποστήριζαν μία αντιμνημονιακή πολιτική, μία δήθεν διαθέσιμη εναλλακτική λύση, και στη συνέχεια έγιναν οι κήρυκες ενός μνημονιακού μονόδρομου, τον οποίο δεν ήταν προετοιμασμένοι, εκπαιδευμένοι και ικανοί να τον διαχειριστούν. Τον διαχειρίστηκαν αναγκαστικά με τον χειρότερο δυνατό τρόπο και με αποτελέσματα τα οποία, εν τέλει, υπαγορεύτηκαν πλήρως από τους εταίρους, στους οποίους η υποταγή ήταν απόλυτη. Από το «Go back madame Merkel» μέχρι τα χαμόγελα στο μπαλκόνι της Καγκελαρίας, όταν η Καγκελάριος Μέρκελ έδειχνε τη θέα του Βερολίνου στον κ. Τσίπρα, η απόσταση είναι πάρα πολύ μικρή.
Γιώργος Κουβαράς: Είχατε κάποιες προσωπικές επαφές με τον κ. Τσίπρα την περίοδο εκείνη ως Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ;
Ευ. Β.: Μετά τις εκλογές επισκέφθηκα μία και μόνη φορά επισήμως ως αρχηγός του ΠΑΣΟΚ τον Αλέξη Τσίπρα στο Μέγαρο Μαξίμου, στις 18 Φεβρουαρίου του 2015, εν όψει του Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου και εν όψει του γεγονότος ότι μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2015 έπρεπε να ολοκληρωθεί η διαδικασία για το δεύτερο πρόγραμμα στο πλαίσιο αυτών που είχαμε συμφωνήσει εμείς με τους εταίρους στις Συνόδους του Eurogroup του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου 2014. Του είχα πει ότι «σου φέρνω τα χαρτιά, σου φέρνω τα σχέδια των αποφάσεων για να τα έχεις, γιατί μπορεί να μην τα έχεις δει, μπορεί να μη σου τα έχει δώσει το Υπουργείο Οικονομικών το δικό σου, πάρε τα και σου συνιστώ εκθύμως να κάνεις την καλύτερη δυνατή διαπραγμάτευση από τώρα έως τις 28 Φεβρουαρίου 2015, αλλά κλείσε τη συμφωνία τώρα, μην αφήνεις να παραταθεί η εκκρεμότητα αυτή. Γιατί η παράταση της εκκρεμότητας σημαίνει ότι αποστέλλεται ένα λανθασμένο μήνυμα προς τις αγορές και ό,τι γίνει στη συνέχεια θα είναι βλαπτικό για τη χώρα».
Γ. Κ.: Τότε τι αντίδραση είχε;
Ευ. Β.: Ηταν ευγενικός, αλλά δεν έκανε απολύτως τίποτα. Σας θυμίζω ότι υπήρξε μία συμφωνία στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου 2015, στο οποίο μετείχε ο κ. Βαρουφάκης, η οποία ουδέποτε κατατέθηκε στη Βουλή, ουδέποτε κυρώθηκε από τη Βουλή και ουδέποτε τηρήθηκε, και η πορεία είναι γνωστή.