Χαράματα της δεκαετίας του ’70 και το Μουντιάλ του πολέμου του ποδοσφαίρου, στο Μέξικο Σίτι άνοιγε αυλαία το καλοκαίρι ίδια χρονιά. Για τους λιγόθυμους για ποδόσφαιρο σήμαινε πάπαλα άδειες, αναβολή των διακοπών και τα ταξιδάκια αναψυχής… στο ψυγείο.
Τα μανούλια στην κάργα γκρίνια, αλλά πού καιρός για καψουριλίκια. Ενας ο μέγας Ερως, η αυτού μεγαλειότης κυρία μπάλα! Πού καιρός για γλύκες και για όλα τα άλλα. Και ανάμεσα στα άλλα ένας ακόμη παράγων καταλυτικός: τηλεόραση για τον άλλο πλανήτη έγχρωμη για πρώτη φορά, για την ψωροκώσταινα για πρώτη φορά απολαμβάναμε Μουντιάλ στη μαυρόασπρη. Τέρμα τα ραδιόφωνα, πάπαλα ο θρυλικός γλωσσοπλάστης αναμεταδότης Γιαννακάκος. Τώρα ΤιΒι, και να τιτιβίζει ακατάπαυστα ο Κυριάκος Διακογιάννης… Κι εμείς, η παρέα του καφενείου του Τζανή, φιλοξενούμενοι στο τριάρι του κυρίου Ευάγγελου στην οδό Οικονόμου 10, απέναντι από τη Γαλάζια Πολυκατοικία….
Και 12 χρόνια στον Ολυμπιακό μπορεί να κέρδισε 10 πρωταθλήματα, 6 νταμπλ, αλλά από σπίτι… στο ενοίκιο ο κύριος Ευάγγελος. Και μόλις ανέλαβε τον Εθνικό με τον Γιάννη τον αδελφό του, ο Καρέλας του δώρισε διαμέρισμα στην Πλατεία Εξαρχείων. Εκεί λοιπόν φωλιάζαμε απολαμβάνοντας το θαύμα της επιστήμης, την ασπρόμαυρη τηλεόραση. Κι ο αγαθότατος, όσον αφορά τα θέματα υψηλής τεχνολογίας, κύριος Ευάγγελος αναρωτιόταν: «Καλά εμείς είμαστε Εξάρχεια και πίνουμε λεμονίτες, αυτοί τώρα είναι 15.000 χιλιόμετρα μακριά και παίζουν μπάλα, και τους βλέπουμε και μας χαιρετάνε. Με δουλεύετε ρε;». Κι αγρίευε, και τι να του εξηγήσεις… Οταν μια εβδομάδα πριν χάζευε το Φιατάκι του Βαγγέλη Τριανταφύλλου του υδραυλικού, ο οποίος, παρουσιάζοντάς το όλο καμάρι, του το προσφώνησε «Μικρούλι, αλλά θαυματουργό», και ο κυρ Ευάγγελος, αφού το περιεργάστηκε οπτικώς, απεφάνθη: «Βαγγελάκη, ωραίο, μικρούλι, όλα μια χαρά… εγώ όμως έχω ένα ερώτημα! Από πού κουρντίζει;». Αντε τώρα να εξηγήσεις στον σιδηρούν έφορον ότι αυτό που βλέπουμε ερχόταν κατευθείαν από το Μέξικο Σίτι!…
Στις µέρες µας το γήπεδο είναι ένα τεράστιο τηλεοπτικό στούντιο. Ο αγώνας διεξάγεται για την τηλεόραση, που σου τον προσφέρει στο σπίτι. Τον λόγο τον έχει η τηλεόραση. Στο Μουντιάλ του ’86 ο Βαλντάνο, o Μαραντόνα και άλλοι ποδοσφαιριστές διαμαρτυρήθηκαν γιατί τα σημαντικότερα παιχνίδια γίνονταν καταμεσήμερο, με τον ήλιο να τους ψήνει. Οταν είναι μεσημέρι στο Μεξικό, στην Ευρώπη βραδιάζει, ώρα που βόλευε την ευρωπαϊκή τηλεόραση. O γερμανός τερματοφύλακας Χάραλντ Σουμάχερ περιέγραψε τι συνέβαινε: «Ιδρώνω. Ο λαιμός μου έχει στεγνώσει. Το γρασίδι είναι σαν ξεραμένα σκατά σκληρό, περίεργο, εχθρικό. Ο ήλιος μάς χτυπάει κατακέφαλα. Δεν κάνουμε σκιά! Και λένε ότι αυτό είναι καλό για την τηλεόραση». Η πώληση του θεάματος άξιζε άραγε περισσότερο από την ποιότητα του παιχνιδιού; Οι παίκτες είναι για να κλωτσάνε, όχι για να γκρινιάζουν, και ο Χαβελάνζε έβαλε τέλος στην ενοχλητική υπόθεση: «Να παίζουν και να το βουλώσουν», αποφάνθηκε.
Ποιος διηύθυνε το Μουντιάλ του ’86; Η Μεξικανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου μήπως; Οχι, παρακαλώ, φτάνουν πια οι μεσάζοντες: κουμάντο έκανε o Γκιγέρμο Κανιέδο, ο αντιπρόεδρος της Televisa και πρόεδρος του διεθνούς καναλιού της εταιρείας. Αυτό ήταν το Παγκόσμιο Κύπελλο της Televisa. Η Televisa: το ιδιωτικό μονοπώλιο που είναι ιδιοκτήτης του ελεύθερου χρόνου των Μεξικανών και του μεξικανικού ποδοσφαίρου. Και τίποτα δεν ήταν πιο σημαντικό για την Televisa από το χρήμα που θα μπορούσε να εισπράξει, μαζί με τη FIFA, από τις αναμεταδόσεις στην ευρωπαϊκή αγορά.
Οταν ένας μεξικανός δημοσιογράφος είχε το θράσος να ρωτήσει για το κόστος και τα κέρδη του Μουντιάλ, ο Κανιέδο τον έκοψε απότομα:
«Αυτή είναι μια ιδιωτική επιχείρηση και δεν είναι υποχρεωμένη να δίνει λογαριασμό σε κανέναν».
Οταν τελείωσε το Μουντιάλ, ο Κανιέδο συνέχισε να είναι στην αυλή του Χαβελάνζε, σε μια από τις αντιπροεδρίες της FIFA, μιας άλλης ιδιωτικής επιχείρησης που επίσης δεν δίνει λογαριασμό σε κανέναν. Η Televisa δεν ελέγχει μόνο τις εθνικές και διεθνείς αναμεταδόσεις των αγώνων του μεξικανικού ποδοσφαίρου αλλά είναι και ιδιοκτήτρια τριών ομάδων της πρώτης κατηγορίας, της Αμέρικα (της ισχυρότερης), της Νεκάξα και της Ατλάντε.
Το 1990 η Televisa έκανε μια άγρια επίδειξη ισχύος στο μεξικανικό ποδόσφαιρο. Εκείνη τη χρονιά, ο πρόεδρος της Πουέμπλα, o Εμίλιο Μάουρερ, είχε μια θανατηφόρα ιδέα: σκέφτηκε ότι η Televisa θα μπορούσε να πληρώνει κάτι παραπάνω τις ομάδες για τα αποκλειστικά δικαιώματα αναμετάδοσης των αγώνων. Η πρωτοβουλία του Μάουρερ είχε απήχηση σε ορισμένα διευθύνοντα στελέχη της Μεξικανικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου. Στο κάτω κάτω, το μονοπώλιο πλήρωνε μόνο χίλια δολάρια την κάθε ομάδα, ενώ κέρδιζε περιουσίες πουλώντας τους διαφημιστικούς χώρους.
Τότε η Televisa έδειξε ποιος είναι το αφεντικό. O Μάουρερ άρχισε να βομβαρδίζεται αλύπητα: από τη μια στιγμή στην άλλη οι επιχειρήσεις και το σπίτι του βρέθηκαν υποθηκευμένα για χρέη, δέχθηκε απειλές, επιθέσεις, κηρύχθηκε παράνομος και εκδόθηκε εις βάρος του ένταλμα σύλληψης. Επιπλέον, μια ωραία ημέρα, το γήπεδο της ομάδας του, της Πουέμπλα, σφραγίστηκε απροειδοποίητα. Ομως οι γκανγκστερικές μέθοδοι δεν ήταν αρκετές για να τον κάνουν να σωπάσει, κι έτσι δεν έμενε άλλη λύση από το να τον φυλακίσουν και να τον διαγράψουν από την εξεγερμένη ομάδα και τη Μεξικανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, τον ίδιο και τους συμμάχους του.
Σε ολόκληρο τον κόσμο αυτή που αποφασίζει, άμεσα ή έμμεσα, πότε και πώς θα γίνει o αγώνας είναι η τηλεόραση. Το ποδόσφαιρο – η ψυχή, το σώμα και τα ρούχα του – έχει πουληθεί στη μικρή οθόνη. Οι ποδοσφαιριστές είναι σήμερα τηλεοπτικοί αστέρες. Ποιος μπορεί να τους συναγωνιστεί στο θέαμα που προσφέρουν;
Η εκπομπή με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση στη Γαλλία και την Ιταλία το 1993 ήταν η αναμετάδοση του τελικού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης μεταξύ της Ολιμπίκ Μαρσέιγ και της Μίλαν. Η Μίλαν, ανήκε στον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, τον τσάρο της ιταλικής τηλεόρασης. O Μπερνάρ Ταπί δεν ήταν ιδιοκτήτης της γαλλικής τηλεόρασης, αλλά η ομάδα του, η Μαρσέιγ, είχε εισπράξει το 1993 από τη μικρή οθόνη τριακόσιες φορές περισσότερα χρήματα απ’ ό,τι το 1980. Δεν έλειπαν οι λόγοι για τέτοια αγάπη μεταξύ τους. Σήμερα τους αγώνες μπορούν να τους δουν εκατομμύρια άνθρωποι, και όχι μόνο οι χιλιάδες που χωρούν στα γήπεδα. Οι οπαδοί έχουν πολλαπλασιαστεί και έχουν μετατραπεί σε πιθανούς καταναλωτές οποιουδήποτε προϊόντος θέλουν να πουλήσουν οι χειραγωγοί της εικόνας. Ομως, σε αντίθεση με το μπέιζμπολ και το μπάσκετ, το ποδόσφαιρο είναι ένα συνεχές παιχνίδι και δεν επιτρέπει πολλές διακοπές για διαφημίσεις. Ενα μόνο διάλειμμα δεν αρκεί…