Από το «America First» στο «America More» – Οι φιλοδοξίες του Τραμπ και η Γάζα

Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν κρύβει τις επιδιώξεις του για την απόκτηση νέων εδαφών παρά τις προεκλογικές υποσχέσεις του για απεμπλοκή των ΗΠΑ από «ξένους πολέμους»

Ηανακοίνωση του  Ντόναλντ Τραμπ ότι σκοπεύει να θέσει υπό τον έλεγχό των ΗΠΑ τη Γάζα, να εκτοπίσει τον παλαιστινιακό πληθυσμό και να μετατρέψει τον παράκτιο θύλακα σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής», μπορεί να ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, αιφνιδιάζοντας ακόμα και αξιωματούχους της κυβέρνησής του, ήταν, ωστόσο, σύμφωνη με τις επεκτατικές φιλοδοξίες της νέας κυβέρνησής του, αναφέρουν σε αναλύσεις τους αμερικανικά μέσα.

Από την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η προσέγγισή του «Πρώτα η Αμερική» φαίνεται να έχει δώσει τη θέση της σε μια άλλη στρατηγική που προτάσσει το «Περισσότερη Αμερική», καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος δεν κρύβει τις επιδιώξεις του για την  απόκτηση νέων εδαφών παρά τις προεκλογικές υποσχέσεις του για απεμπλοκή των ΗΠΑ από «ξένους πολέμους».

Η πρότασή του αν και προκάλεσε διπλωματικά κύματα σοκ σε όλη τη Μέση Ανατολή και σε όλο τον κόσμο, είναι ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο ο Τραμπ θέτει σε τροχιά τη δεύτερη θητεία του, αντιμετωπίζοντας τις σχέσεις με τους στενούς συμμάχους των ΗΠΑ όπως ο Καναδάς και το Μεξικό σε ένα μεγάλο βαθμό ως συναλλακτικές και θεωρώντας τον κόσμο ως μια μεγάλη επιχειρηματική ευκαιρία. Αυτή η άποψη υπογραμμίστηκε από την πρότασή του τη Δευτέρα να ξεκινήσει ένα κρατικό επενδυτικό ταμείο των ΗΠΑ .

Όπως σημειώνουν οι New York Times, ο Τραμπ καταθέτει ολοένα και πιο προκλητικές ιδέες για την επανασχεδίαση του παγκόσμιου χάρτη, σύμφωνες με την παράδοση του ιμπεριαλισμού του 19ου αιώνα. Πρώτα ήταν η αγορά της Γροιλανδίας, μετά η προσάρτηση του Καναδά, η ανάκτηση της Διώρυγας του Παναμά και η μετονομασία του Κόλπου του Μεξικού. Και τώρα οραματίζεται να καταλάβει μια κατεστραμμένη εμπόλεμη ζώνη στη Μέση Ανατολή που κανένας άλλος Αμερικανός πρόεδρος δεν θα ήθελε.

Δεν τον πειράζει που δεν θα μπορούσε να κατονομάσει καμία νομική αρχή που θα επέτρεπε στις Ηνωμένες Πολιτείες να διεκδικήσουν μονομερώς τον έλεγχο κάποιου άλλου εδάφους ή ότι η βίαιη απομάκρυνση ολόκληρου του πληθυσμού θα ήταν παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Δεν τον πειράζει το γεγονός ότι η επανεγκατάσταση δύο εκατομμυρίων Παλαιστινίων θα ήταν μια τεράστια υλικοτεχνική και οικονομική πρόκληση, πέραν της πολιτικής αναταραχής που θα προκαλούσε. Δεν τον πειράζει ότι η εφαρμογή της πρότασής του θα απαιτούσε σίγουρα πολλές χιλιάδες στρατεύματα των ΗΠΑ και πιθανώς θα πυροδοτούσε πιο βίαιη σύγκρουση.

Οι προεκλογικές δεσμεύσεις Τραμπ

Η εφαρμογή της ιδέας του Τραμπ θα απαιτούσε την πιο εκτεταμένη δέσμευση του αμερικανικού στρατού στη Μέση Ανατολή από την εισβολή και την ανοικοδόμηση του Ιράκ πριν από δύο δεκαετίες. Παράλληλα, θα επρόκειτο για μια εντυπωσιακή ανατροπή για έναν πρόεδρο που έθεσε υποψηφιότητα για πρώτη φορά το 2016, δεσμευόμενος να αποσύρει τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη Μέση Ανατολή.

«Αυτή είναι κυριολεκτικά η πιο ακατανόητη πρόταση που έχω ακουστεί ποτέ από Αμερικανό πρόεδρο», είπε ο Άντριου Μίλερ, πρώην σύμβουλος πολιτικής για τη Μέση Ανατολή υπό τους Προέδρους Μπαράκ Ομπάμα και Τζο Μπάιντεν και τώρα ανώτερος συνεργάτης στο Κέντρο Αμερικανικής Προόδου.

Ο Τραμπ επέμεινε ότι εννοούσε στα σοβαρά την πρότασή του, ακόμη κι αν πολλοί αναρωτήθηκαν αν αυτό ήταν δυνατό. «Αυτή δεν ήταν μια απόφαση που πάρθηκε επιπόλαια», είπε.

Ο Τραμπ φαινόταν ότι είχε ήδη εξετάσει την πρότασή του. Νωρίτερα, πριν ο Μπένιαμιν Νετανιάχου φτάσει στον Λευκό Οίκο για να συναντηθεί μαζί του, βοηθοί του προέδρου είπαν στους δημοσιογράφους ότι θα χρειαστούν 15 χρόνια ή και περισσότερα για να ανοικοδομηθεί η Γάζα μετά τον καταστροφικό πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και ότι θα απαιτούσε συνεργασία με εταίρους στην περιοχή για να βρουν οι Παλαιστίνιοι ένα μέρος να ζήσουν προσωρινά.

Το απόγευμα, καθώς υπέγραφε ορισμένες εκτελεστικές διαταγές, ο  Τραμπ είπε στους δημοσιογράφους ότι οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν άλλη «εναλλακτική λύση» παρά να φύγουν από τη Γάζα καθώς είχε μετατραπεί πλέον σε «τόπο κατεδάφισης». Λίγο αργότερα, καλωσόρισε τον Νετανιάχου στο Οβάλ Γραφείο και προχώρησε ακόμη παραπέρα, λέγοντας ότι ήθελε να φύγουν «όλοι» και ότι οι κάτοικοι της Γάζας θα πρέπει να είναι «ενθουσιασμένοι» που θα ζήσουν κάπου καλύτερα.

Στη συνέχεια, σε μια επίσημη συνέντευξη Τύπου με τον ισραηλινό πρωθυπουργό στο East Room το βράδυ της Τρίτης, δήλωσε ότι «οι ΗΠΑ θα καταλάβουν τη Λωρίδα της Γάζας» και θα την μετατρέψουν σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».

Σύμφωνα με αναλυτές, η δήλωση δεν αναφερόταν σε μία προσωρινή εξαγορά, αλλά σε «μια μακροπρόθεσμη ιδιοκτησιακή θέση» ενώ καθιστούσε σαφές ότι δεν είχε καμία πρόθεση να επιστρέψει τη Γάζα στους Παλαιστίνιους, αλλά θα την έκανε ένα μέρος «για όλους τους ανθρώπους».

«Η αντίληψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρόκειται να καταλάβουν τη Γάζα, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης αμερικανικών στρατευμάτων, δεν είναι απλώς ακραία, είναι εντελώς αποκομμένη από την πραγματικότητα», δήλωσε η Χάλι Σόιφερ, διευθύνουσα σύμβουλος του Εβραϊκού Δημοκρατικού Συμβουλίου της Αμερικής. «Σε ποιο κόσμο συμβαίνει αυτό;»

Ο Khaled Elgindy, επισκέπτης μελετητής στο Κέντρο Σύγχρονων Αραβικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν, είπε ότι τα σχόλια του Τραμπ ήταν «πραγματικά παράξενα και ασυνάρτητα», και εγείρουν περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.

«Μιλάει με γεωπολιτικούς όρους ή απλώς βλέπει τη Γάζα ως ένα τεράστιο παραλιακό αναπτυξιακό έργο; Και προς όφελος ποιών; Ασφαλώς όχι για τους Παλαιστίνιους, που πρόκειται να «μετακινηθούν» μαζικά. Θα είναι οι ΗΠΑ ο νέος κατακτητής στη Γάζα, αντικαθιστώντας τους Ισραηλινούς; Ποιο συμφέρον των ΗΠΑ θα μπορούσε να εξυπηρετήσει αυτό;».

Ο Τραμπ δεν έκανε λάθος που είπε ότι η Γάζα είναι «μια κόλαση» μετά  έναν χρόνο πολέμου που προκλήθηκε από την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023. Οι ισραηλινές βόμβες έχουν ισοπεδώσει τα περισσότερα κτίρια και έχουν καταστρέψει μεγάλο μέρος της υποδομής που απαιτείται για τη διατήρηση ενός μεγάλου πληθυσμού. Κανείς άλλος δεν έχει καταθέσει  συγκεκριμένες ιδέες σχετικά με τον τρόπο ανοικοδόμησης της Γάζας.

Δεν ήταν ξεκάθαρο αν ο Νετανιάχου ανέμενε την ανακοίνωση του σχεδίου του Τραμπ, αλλά χαμογέλασε με ικανοποίηση όταν ο Αμερικανός πρόεδρος μίλησε για οριστική εκκαθάριση της Γάζας από όλους τους Παλαιστίνιους, μια ενέργεια που το ίδιο το Ισραήλ δεν τόλμησε να πράξει. Αφού ο Τραμπ πρόσθεσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα καταλάμβαναν τη Γάζα, ο Ισραηλινός ηγέτης είπε ότι η πρόταση ήταν «κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει την ιστορία» και ότι άξιζε «να επιδιώξουμε αυτήν την οδό», χωρίς να εγκρίνει ρητά την ιδέα.

Η ιδέα της κατοχής της Γάζας θα έθετε τις Ηνωμένες Πολιτείες στη μέση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης με τρόπο που οι προηγούμενοι Αμερικανοί πρόεδροι προσπάθησαν να αποφύγουν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν εδώ και καιρό όπλα στο Ισραήλ, το υποστηρίζουν διπλωματικά και μεσολαβούν σε ειρηνευτικές συμφωνίες. Αρκετές εκατοντάδες στρατιώτες των ΗΠΑ υπηρέτησαν ως ειρηνευτικές δυνάμεις στη χερσόνησο του Σινά για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, και ο Μπάιντεν διέταξε δύο φορές τις αμερικανικές αεροπορικές και θαλάσσιες δυνάμεις να υπερασπιστούν το Ισραήλ πέρυσι από τις ιρανικές πυραυλικές επιθέσεις.

Αλλά οι Αμερικανοί πρόεδροι απέφευγαν να αναπτύξουν πολλά   αμερικανικά χερσαία στρατεύματα στο Ισραήλ ή στα παλαιστινιακά εδάφη που πιθανώς θα απαιτούνταν για να καταλάβουν και να κρατήσουν τη Γάζα. Ακόμη και πέρυσι, όταν ο αμερικανικός στρατός έστησε μια προσωρινή πλωτή προβλήτα για να παραδώσει ανθρωπιστικές προμήθειες στη Γάζα, η κυβέρνηση Μπάιντεν φρόντισε να μην βγουν τα αμερικανικά στρατεύματα στη στεριά.

Πηγή: skai.gr