Ο Φάνης Κακριδής , ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, έφυγε από τη ζωή στις 8 Ιανουαρίου 2019, σε ηλικία 86 ετών. Ήταν γιος του διαπρεπούς κλασσικιστή Ιωάννη Θ. Κακριδή και της Όλγας Κομνηνού-Κακριδή
Ως μνημόσυνο στη μνήμη του και σε ένδειξη τιμής στην έγνοια του για την Ελληνική Γλώσσα στη Διασπορά, δημοσιεύουμε αποσπάσματα της ομιλίας του.
«Όπως οι κάτοικοι των συνοριακών περιοχών, έτσι και οι Έλληνες της διασποράς έχουν μιαν ιδιαίτερη αίσθηση του ελληνισμού, ξεχωριστή εγρήγορση απέναντι στα προβλήματά του». Στην περιφέρεια οι κίνδυνοι είναι πιο μεγάλοι, μεγαλύτερη η εγρήγορση, πιο μυτερό το αγκάθι της ανησυχίας στην καρδιά αποκάτω»
« Δεν είναι η υποβαθμισμένη γλώσσα και πολύ περισσότερο οι νέοι που την χρησιμοποιούν , η αιτία ή ο φόβος για μια μελλοντική υποτίμηση των αξιών , παρακμή των θεσμών , των ηθών κλπ. Η παροντική κοινωνική και ηθική κακοδαιμονία είναι που προκαλεί την υποβάθμιση της γλώσσας.
Πού πήγαν οι βεγγέρες και οι βίζιτες, και τα τραγούδια στις παρέες και οι συζητήσεις; Πού πήγαν οι επιστολές από τον καιρό που το τηλέφωνο κουδουνίζει στο κάθε σπίτι; Πού πήγε η αξία του καλού γραφικού χαρακτήρα;
Διωγμένη από το ρητορικό, το διηγηματικό , το συζητικό και ακόμα από τον υπηρεσιακό λόγο, η γλώσσα όλο και περιορίζεται στην απλή επικοινωνία , τη μεταβίβαση πληροφοριακών στοιχείων, γίνεται χρηστική , πρόχειρη, ανώνυμη, πληθωριστική, χαρτομάντηλο της αράδας αντί για το παλιό μεταξωτό και κεντητό μαντήλι με το μονόγραμμα. Αντίστοιχα ονομάσαμε και τη σύγχρονο μέθοδο της γλωσσικής μάθησης «επικοινωνιακή».
« Σε έναν κόσμο ισοπεδωτικό, όπου ο καθένας μας κινδυνεύει να ισοδυναμεί με έναν απλό κωδικό αριθμό και η κάθε ομάδα να εντάσσεται στατιστικά στην ισορροπία του συστήματος, σε έναν τέτοιο κόσμο, η κάθε ομάδα και το κάθε άτομο αρχίζει να καλλιεργεί υποσυνείδητα ή και ενσυνείδητα τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, προσπαθεί να διαφοροποιηθεί και να ξεχωρίσει, αρχίζοντας από την αναζήτηση της προσωπικής συμπεριφοράς και την πρωτότυπης σκέψης, και τελειώνει στο πράσινο χρώμα των μαλλιών και το εκκεντρικό ντύσιμο».
«Το έργο του δασκάλου δεν είναι ”μουσειακό” ή ”νοσταλγικό” και πολύ περισσότερο, η διδασκαλία και το περιεχόμενό της δεν είναι ”βάρος” που η κάθε γενιά βιάζεται να μεταβιβάσει στην άλλη.Φτερά είναι που πασχίζουμε να δώσουμε στα παιδιά, και τα μαθαίνουμε να πετάνε.
«Για να διδάξεις δέκα, δεν φτάνει να ξέρεις αυτά τα δέκα, αλλά και άλλα εκατό. Ο καλύτερος τρόπος ( είναι και φορές που πιστεύω ο μόνος τρόπος) διδασκαλίας είναι το ίδιο το παράδειγμα του δασκάλου. Πριν ανεβούμε στην έδρα πρέπει να προβληματιστούμε, να μελετήσουμε , να στοχαστούμε και να συσκεφτούμε πάνω στη γλώσσα. Καλλιεργώ τη γλώσσα σημαίνει ότι τη θησαυρίζω μέσα μου, την αφήνω να αναπτυχθεί σύμμετρα με την προσωπικότητά μου, τη δουλεύω και περιμένω καρπούς»
«Πιστεύω ότι αδικούμε τη γλώσσα μας όταν τη διδάσκουμε στα ελληνόπουλα σαν απλό τρόπο συνεννόησης. Να σκεφτούμε ότι ως μέσο συνεννόησης, οι εθνικές γλώσσες θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από μια παγκόσμια, την εσπεράντο, τα αγγλικά ή κάποιαν άλλη».
‘Οχι πια: ο ήλιος, του ήλιου , τον ήλιο , ώ ήλιε
Όμως ούτε: Πού είναι ο ήλιος; -Να ο ήλιος. –Είδες τον ήλιο;
Αλλά: « Ήλιε μου και Τρισήλιε μου…» (από δημοτικό τργούδι ή παραμύθι) όπου ο ήλιος κερδίζει πρόσωπο, το Τρισήλιε είναι μεγενθυντικό αλλά και τιμητικό – τρισευτυχισμένος, τρισχαριτωμένος κλπ. Μνημονέψτε την ετυμολογία από το αρχαίο ελληνικό επίρρημα τρις, που «σήμαινε τρεις φορές» και αν φανεί παράξενο, να θυμηθούμε άλλα παράλληλα παραδείγματα όπως, πεντανόστιμο, πεντάμορφη κλπ.»
«Ως φιλόλογος θα ήθελα να ξεχωρίζει ως στόχος η επαφή με τον έντεχνο λόγο, ιδιαίτερα με τον έντεχνο λαϊκό λόγο, την πιο ψηλή ίσως κορυφή που πάτησε το ελληνικό πνεύμα»
«Θα προτιμούσα να μην γίνεται λόγος για «κατανόηση» αλλά για «εμβάθυνση ή καλλιέργεια» της εθνικής κληρονομιάς, που βέβαια τα παιδιά των μεταναστών την πρωτογνωρίζουν στα σπίτια τους»
«Τα βιβλία που σας στελνουμε από την πατρίδα είναι απαραίτητα, δεν σας ικανοποιούν απόλυτα όχι γιατί είναι δύσκολα (αυτό εύκολα ξεπερνιέται) αλλά γιατί εσείς είστε υποχρεωμένοι και δίνετε στον τίτλο ”Η γλώσσα μου” ένα βαθύτερο λειτουργικό περιεχόμενο, που εμάς ακόμα μας ξεφεύγει.
Δίπλα στο βιβλίο του Οργανισμού, χρειάζεται και κάποιο ακόμα, όχι μόνο γέφυρα αλλά συμπλήρωμα, και νομίζω πως αυτά τα βιβλία εσείς μπορείτε να τα γράψετε, να τα δοκιμάσετε και να τα καταξιώσετε καλύτερα από κάθε άλλον.
Φίλοι- ερχόμουν να σπείρω αλλά θέρισα»
Στο ερώτημα του γράφοντος «Κύριε Κακριδή, ποια βιβλία νομίζετε πως είναι απραραίτητο να διαβάσει ένα ελληνόπουλο της διασποράς, ο αείμνηστος Φάνης Κακριδής απάντησε:
1. Η Ιλιάδα, 2. Η Οδύσσεια, 3.Τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη, 4. Η Ζωή εν τάφω, του Μυριβήλη.
ΚΥΠΡΟΣ ΚΥΠ
The post Η Ελληνική Γλώσσα μέσα και έξω από την Ελλάδα appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.