Ο Τζακ Μα, το «μαύρο πρόβατο» μέχρι πρόσφατα του τομέα της τεχνολογίας της Κίνας για το Πεκίνο, φαίνεται ότι επανέρχεται σταδιακά στο προσκήνιο. Μετά την «εξαφάνισή» του από τον δημόσιο βίο το 2020 στο πλαίσιο των τότε προσπαθειών της Κίνας να καταστείλει ισχυρά πρόσωπα στον τομέα της τεχνολογίας, τώρα ο Μα δείχνει να επιστρέφει – με τις ευλογίες του προέδρου Σι Τζινπίνγκ.
Ο Σι συναντήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Πεκίνο με κορυφαίους επιχειρηματικούς ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου και του συνιδρυτή της Alibaba Τζακ Μα, ανέφεραν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης. Ο Σι, ο οποίος είχε προχωρήσει τα προηγούμενα χρόνια σε καταστολή των ιδιωτικών εταιρειών τεχνολογίας επιδιώκοντας σταθερά να ενισχύσει τον ρόλο των κρατικών επιχειρήσεων στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, τώρα φαίνεται ότι αλλάζει στάση και ο Μα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο μήνυμα που θέλει να στείλει. Ειδικά την ώρα που η Κίνα παλεύει με την επιβράδυνση της οικονομίας εν μέσω κρίσης ακινήτων, σταθερά χαμηλή κατανάλωση και υψηλή ανεργία των νέων.
H συνάντηση για πολλούς έμοιαζε με πολυαναμενόμενη αναβίωση των δεσμών μεταξύ του Σι και του ιδιωτικού τομέα της Κίνας, μια σχέση που επιδεινώθηκε πριν από πέντε χρόνια. Τώρα, υπό την εμπορική και οικονομική απειλή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και των πιο επιθετικών ΗΠΑ, οι δύο πλευρές φαίνεται να έχουν ξαναβρεί την ανάγκη τους η μια για την άλλη, σχολίαζε το περιοδικό «Fortune».
Η πτώση του Τζακ Μα από την κορυφή του επιχειρείν στην Κίνα σημειώθηκε στα τέλη του 2020. Τότε η κινεζική κυβέρνηση είχε ασκήσει βέτο στη μεγαλύτερη δημόσια εγγραφή της Ιστορίας, την οποία επιχείρησε να κάνει η χρηματοπιστωτική εταιρεία τεχνολογίας Ant Group του Μα. Με τον τρόπο αυτό ο Σι Τζινπίνγκ ήθελε να στείλει μήνυμα πως δεν επιτρέπει τη δημιουργία εταιρειών με μεγάλη ισχύ μέσα στη χώρα.
Στην παρέμβαση της κυβέρνησης συνέβαλε και ο ίδιος ο Τζακ Μα. Προκάλεσε την αντίδραση των Αρχών όταν σε δημόσια ομιλία του λίγες μέρες πριν από τη δημόσια εγγραφή άσκησε κριτική στο κανονιστικό πλαίσιο της χώρας χαρακτηρίζοντάς το παρωχημένο. Διεθνή μέσα ενημέρωσης έφεραν τότε τον ίδιο τον πρόεδρο της χώρας Σι Τζινπίνγκ να φρενάρει τη μεγαλύτερη δημόσια εγγραφή της Ιστορίας, συνολικού ύψους 37 δισ. δολ., που θα ξεπερνούσε ακόμη και αυτή της κρατικής πετρελαϊκής της Σαουδικής Αραβίας, της Aramco.
H Ant Group αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο στη λεγόμενη χρηματοοικονομική τεχνολογία και ειδικά στις ηλεκτρονικές πληρωμές. Η εταιρεία αυτή ανήκε κατά 33% στην Alibaba και ελεγχόταν από τον Τζακ Μα. Η Ant Group είχε μεταξύ άλλων τον έλεγχο στην πολύ δημοφιλή στην Κίνα εφαρμογή πληρωμών μέσω κινητών, την Alipay, την οποία χρησιμοποιούσαν κάθε μήνα πάνω από 700 εκατομμύρια ενεργοί χρήστες. Οσο η Ant Group βρέθηκε στο απόγειό της, το όνομα του Τζακ Μα συνδέθηκε άμεσα με τις ηλεκτρονικές πληρωμές στην Κίνα και αλλού. Αυτό ήταν ίσως που φόβισε το Πεκίνο προχωρώντας σε καταστολή της εταιρείας και του επιχειρηματία.
Στη συνέχεια και μετά την ακύρωση της δημόσιας εγγραφής, ο Μα εξαφανίστηκε από τον δημόσιο βίο. Νωρίτερα, στα τέλη του 2019, είχε ανακοινώσει την αποχώρησή του από τη θέση του επικεφαλής του κινεζικού κολοσσού στο ηλεκτρονικό εμπόριο Alibaba, σηματοδοτώντας το τέλος εποχής για τον ίδιο και την εταιρεία που βοήθησε να ιδρυθεί το 1999.
Ο 60χρονος πλέον επιχειρηματίας που είναι ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο με προσωπική περιουσία που εκτιμάται σήμερα στα 24 δισ. δολάρια, είχε παλιότερα υποσχεθεί ότι θα αφιερωθεί σε φιλανθρωπικό έργο ακολουθώντας το παράδειγμα του ιδρυτή της Microsoft Μπιλ Γκέιτς. Στο απόγειο της δόξας του το 2020 εκτιμάτο από το Bloomberg ότι είχε προσωπική περιουσία 60,7 δισ. δολαρίων, έχοντας φτάσει στη 17η θέση της λίστας με τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο.
Ο Μα έχει γεννηθεί στην πόλη Χανγκζού. Ξεκίνησε να εργάζεται ως καθηγητής Αγγλικών χωρίς ειδικές γνώσεις πληροφορικής, αλλά τελικά υπερίσχυσε το επιχειρηματικό του πνεύμα. Στην πορεία συνίδρυσε την Alibaba και κατάφερε να την κάνει μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις τεχνολογίας στον κόσμο.
Στην Κίνα έγινε διάσημος επειδή φρόντιζε να κάνει εντυπωσιακή την παρουσία του κατά τη διάρκεια δημόσιων εμφανίσεων και παρουσιάσεων της Alibaba, με αποτέλεσμα να αποκτήσει τη φήμη σόουμαν. Είχε δεχτεί όμως και κριτική καθώς δήλωνε πάντα υπέρμαχος των πολλών ωρών απασχόλησης, έχοντας αναφέρει πως προσωπικά τάσσεται υπέρ της δωδεκάωρης απασχόλησης εάν θέλει κανείς να πετύχει στον επιχειρηματικό στίβο.
Για τον εαυτό του είχε αναφέρει ότι στα πρώτα του επαγγελματικά βήματα είχε υποβάλει αίτηση για 30 διαφορετικές θέσεις εργασίας και ότι είχε απορριφθεί από όλες. Για αυτό, όπως είπε, δεν πρέπει να τα παρατά κανείς ποτέ. Στη συνέχεια στράφηκε στο Διαδίκτυο και θεωρείται από τους πρώτους που αναγνώρισαν το πόσο μεγάλη δύναμη αυτό έχει. Πέτυχε όταν κατάλαβε ότι το Διαδίκτυο της Κίνας δεν εμφάνιζε στις αναζητήσεις αποτελέσματα για κινεζικά εμπορικά προϊόντα και αποφάσισε να επικεντρωθεί εκεί, προσελκύοντας στο τέλος τεράστιο αριθμό από κινεζικές επιχειρήσεις οι οποίες βρήκαν βήμα για να πουλήσουν τα προϊόντα τους. Ετσι γεννήθηκε η Alibaba και στη συνέχεια ο Μα επέκτεινε τις δραστηριότητές του και σε άλλους τομείς.
Οπως είπε για αυτόν ο Ντάνκαν Κλαρκ, ο συγγραφέας του βιβλίου «Alibaba: The House that Jack Ma Built» (Alibaba: Ο οίκος που έχτισε ο Τζακ Μα), «η φιλοδοξία του ήταν πάντα πολύ μεγάλη. Ωστόσο, κατά κάποιον τρόπο, η προσωπική του γοητεία, η αίσθηση του χιούμορ, τον έκαναν διαφορετικό από άλλους που (απλά) μιλούσαν πολύ».