Πολλές οι προοπτικές της πολιτιστικής διπλωματίας στην Κύπρο, λέει ο Καψάσκης – “Η τέχνη της πολιτιστικής διπλωματίας – Η ήπια ισχύς στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής”
H πολιτιστική διπλωματία στην Κύπρο έχει πολλές προοπτικές, όπως πολλές προοπτικές θα είχε κάθε τι που έχει ως βάση τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, δήλωσε σε συνέντευξή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο ιδρυτής και Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτιστικής Διπλωματίας, Πέτρος Καψάσκης ο οποίος βρίσκεται στην Λευκωσία για την παρουσίαση την Πέμπτη το βράδυ του βιβλίου του με τίτλο “Η τέχνη της πολιτιστικής διπλωματίας – Η ήπια ισχύς στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής”.
O κ. Καψάσκης επεσήμανε ότι παράλληλα «χρειάζεται να βρεθεί η γέφυρα με το χτες, μια κουλτούρα τέτοια δηλαδή που να στρέψει τον Έλληνα άνθρωπο προς την προκοπή και τη δημιουργία, κάτι που απαιτεί ξερίζωμα πολλών από αυτά που θεωρούμε σήμερα ως δεδομένα στη συμπεριφορά και πρακτικές μας».
Πρόσθεσε ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι «για να προτάξει κανείς την ήπια ισχύ του έξω, πρέπει να έχει πραγματική ελκυστικότητα στο εσωτερικό και να θέλει με κάθε τρόπο ο τρίτος να τον μιμηθεί».
Ο κ. Καψάσκης κάλεσε όλους μας «να διερωτηθούμε για ποιο πράγμα να θέλει κάποιος ξένος να μας μιμηθεί σήμερα, ώστε να απαντήσουμε επαρκώς για το τι προοπτικές έχει η ελληνική και κυπριακή πολιτιστική διπλωματία σήμερα».
Συνέχισε λέγοντας ότι «αφού όμως λύσουμε αυτό το ζήτημα με μια διαφορετική παιδεία στο εσωτερικό, θα πρέπει στο στρατηγικό επίπεδο, να δημιουργήσουμε ένα ενιαίο πολιτισμικό δόγμα μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου».
Όπως είπε ο Πέτρος Καψάσκης «προϋπόθεση αυτής της στρατηγικής είναι να δημιουργηθεί μια διοίκηση αποκεντρωμένη, με συνέργειες μεταξύ κράτους και ιδιωτικού τομέα, αλλά και μια βούληση για συνέχεια του κράτους που εκτείνεται πέρα από τις αλλαγές των κυβερνήσεων».
Αναφερόμενος στη σημασία της πολιτιστικής διπλωματίας για την Ελλάδα, σημείωσε ότι « είναι κρίσιμη και οι κινήσεις για τη θεσμοποίησή της θα έπρεπε να είχαν γίνει νωρίτερα από το 2017» όταν ιδρύθηκε το Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας.
Πρόσθεσε ότι «το γεγονός ότι δεν υπάρχουν διδακτορικά στην πολιτιστική διπλωματία έως και σήμερα δεν αφήνει ιδιαίτερα περιθώρια αισιοδοξίας διότι ακριβώς δεν μπορείς να κάνεις πολιτιστική διπλωματία αν δεν γνωρίζεις το θεωρητικό υπόστρωμα της επιστήμης, τα εργαλεία και τη μεθοδολογία της και ως εκ τούτου το υπόβαθρο της πρακτικής της».
Ο κ. Καψάσκης είπε ότι «δυστυχώς οι πρωτοβουλίες των δράσεων στον πολιτισμό έως και σήμερα είναι εμπειρικές και ενστικτώδεις και ο καθένας ερμηνεύει τα πράγματα όπως ο ίδιος κρίνει και οι δράσεις μας αποφασίζονται με ατομικά ‘γιούρια’, χωρίς καμία πρότερη συνεννόηση μεταξύ των φορέων, δίχως οργάνωση, συνοχή στην αφήγηση και έρευνα για το τι εικόνα επιθυμούμε να εξάγουμε σε ποιον και με τι μέσα».
Εφερε ως παράδειγμα «της σύγχυσης αυτής, την κατάργηση στην Ελλάδα της θέσεως του μορφωτικού ακόλουθου στις κατά τόπους πρεσβείες, τη δουλειά του οποίου έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας ο ακόλουθος τύπου».
Ο κ. Καψάσκης διερωτήθηκε «τί δουλειά έχει ο ακόλουθος Τύπου με τον πολιτισμό;» λέγοντας ότι «αυτό είναι μόνο ένα μικρό δείγμα της σύγχυσης που επικρατεί στη σκέψη μας, χωρίς να πρέπει να επεκταθώ στη δυσλειτουργική διοικητική δομή άλλων αρμόδιων κρατικών φορέων, αλλά και στη στελέχωση κομματικών εγκάθετων, άσχετων με το αντικείμενο σε θέσεις κλειδιά».
Πρόσθεσε ότι «για αυτούς και πολλούς ακόμα λόγους, αποφάσισα να ιδρύσω, το 2017, το Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας και να θεραπεύσω το αντικείμενο της πολιτιστικής διπλωματίας και της ήπιας ισχύος στη διδακτορική μου διατριβή».
Ερωτηθείς ποια είναι τα κυριότερα επιχειρήματα που προτάσσει ώστε η πολιτιστική διπλωματία να αποκτήσει ιδιαίτερο έρεισμα ως μέσο διεκδίκησης κεκτημένων, έναντι της άσκησης της συμβατικής διπλωματίας, ο κ. Καψάσκης απάντησε ότι «η πολιτιστική διπλωματία δεν έρχεται να αντικαταστήσει σε καμία περίπτωση την παραδοσιακή διπλωματία, αλλά να τη συμπληρώσει, να ανοίξει δρόμους εκεί που οι πόρτες στις επίσημες σχέσεις μεταξύ των κρατών είναι ερμητικά κλειστές».
Ανέφερε πως «η διαφορά εδώ είναι ότι ο πρωταγωνιστής είναι η κοινωνία και η δράση παραμένει πολιτισμική και όχι πολιτική και με αυτόν τον τρόπο η διπλωματία αποκεντρώνεται και γίνεται εξυπνότερη, αλλά και αποτελεσματικότερη, αφ’ης στιγμής καλλιτέχνες, σεφ, αθλητές, ακαδημαϊκοί και μη κυβερνητικοί οργανισμοί παράγουν σημαντικά περισσότερη επιρροή από ότι οι διπλωμάτες».
Σε ερώτηση κατά πόσον είναι αρκετά ώριμο το ελληνικό πολιτικό σύστημα να δώσει στην πολιτιστική διπλωματία τον ρόλο και την θέση που της ανήκουν, ο κ. Καψάσκης είπε ότι «περισσότερο και από ωριμότητα θα μιλούσα για τη δομή και η δομή της διοίκησης μας είναι συγκεντρωτική και γραφειοκρατική, αυθεντικός κληρονόμος του Βυζαντίου με την πολιτιστική διπλωματία να είναι εκ της φύσεως της αποκεντρωμένη και πολυσχιδής».
Πρόσθεσε ότι «η συγκεντρωτική αυτή δομή στη διοίκηση του τόπου είναι δύσκολο να αλλάξει στον ελλαδικό χώρο και αυτό διότι η ψυχή μας είναι πρωτίστως συγκεντρωτική». Δεν είναι συμπτωματικό, είπε ο κ. Καψάσκης, « ότι τα ίδια προβλήματα έχουν όλες οι ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, από την Κύπρο μέχρι το Βλαδιβοστόκ».
«Μέσα μας ζει ακόμα ο Ελέω Θεού βασιλιάς. Αυτόν που ο Πλάτωνας αποκαλούσε φιλόσοφο βασιλιά και λογοδοτούσε μόνο στον εαυτόν του και στον Θεό», επεσήμανε, σημειώνοντας ότι ο γέρος του Μωριά το έλεγε αλλιώς: «πέντε Γραικοί, έξι αρχηγοί». Με τέτοια κουλτούρα, «κράτος δεν φτιάχνεις», ανέφερε περαιτέρω.
Ανατρέχοντας στην ιστορία, ο κ. Καψάσκης είπε ότι «ο μόνος που έδωσε λύση σε αυτή τη νοοτροπία ήταν ο Μέγας Αλέξανδρος τα αποτελέσματα της οποίας είδαμε στην πόλη της Θήβας η οποία και ισοπεδώθηκε ως προειδοποίηση, κι έτσι ενώθηκε τότε ο Ελληνισμός».
Πρόσθεσε ότι αυτό επιτεύχθηκε «συμβολικά και χωρίς βία, αλλά με δικαιοσύνη άπλετη». Με αυτά τα χαρακτηριστικά, συνέχισε, «θα μπορούσε να ενωθεί ο λαός μας και σήμερα, αν τη θέση των τότε Θηβαίων έπαιρναν όσοι ασελγούν καθημερινά πάνω στο σώμα των αθώων και των αδυνάμων, είτε αυτοί είναι άνθρωποι, είτε ζώα, είτε δέντρα».
Τέλος και ερωτηθείς πότε θα αισθανθεί ότι το βιβλίο και η μελέτη του έχουν εκπληρώσει τον σκοπό τους, ο Πέτρος Καψάσκης απάντησε ότι «αισθάνομαι ήδη ικανοποιημένος στον βαθμό που έχω καταφέρει να φέρω στον δημόσιο διάλογο την Πολιτιστική Διπλωματία».
Πρόσθεσε ότι το Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας Ελλάδος, «έχει σημαντική δουλειά επ’ αυτού καθότι έχει διευρύνει τον διάλογο αυτόν και στο εξωτερικό με τα δεκαπέντε παραρτήματα του».
Από την άλλη, είπε, κλείνοντας, «το βιβλίο που μόλις εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο Σιδέρης, αναμένεται να προσδώσει βάθος στο όλο εγχείρημα ανοίγοντας τον δρόμο στους νέους μελετητές για τον εμπλουτισμό και την ανακάλυψη νέων διαδρομών στην επιστήμη».
Σημειώνεται ότι η εκδήλωση στο Παγκύπριο Γυμνάσιο σηματοδοτεί και την έναρξη των δραστηριοτήτων του Κυπριακού Ινστιτούτου Πολιτιστικής Διπλωματίας του οποίου Πρόεδρος είναι η Χριστίνα Βωνιάτη.