«Το πόρισμα της Ανεξάρτητης Αρχής καταλήγει σε σαφείς ενδείξεις για οκτώ (8) ανώτερους αξιωματικούς του ΛΣ – ΕΛΑΚΤ ως προς την εκ μέρους τους γνώση και παράβλεψη του κινδύνου για τη ζωή, την υγεία και τη σωματική ακεραιότητα των επιβαινόντων αλλοδαπών στο αλιευτικό Adriana, οι οποίοι κρίνονται ελεγκτέοι για θανατηφόρα έκθεση, καθώς και για έκθεση σε κίνδυνο της ζωής, υγείας και σωματικής ακεραιότητας των επιβαινόντων στο αλιευτικό Adriana, κατά το άρθρο 306 ΠΚ».
Αυτό είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα του πορίσματος του Συνηγόρου του Πολίτη για το ναυάγιο της Πύλου, στο πλαίσιο της ειδικής αρμοδιότητάς του ως Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας.
Να θυμίσουμε ότι ο Συνήγορος αποφάσισε να ασκήσει την αρμοδιότητα αυτή τον Νοέμβριο του 2023 μετά την άρνηση, δύο φορές, του αρχηγού του Λιμενικού να διενεργήσει ΕΔΕ για τις ενέργειες των εμπλεκόμενων λιμενικών στο τραγικό ναυάγιο.
Η αναγνώριση από τον Συνήγορο πιθανής ποινικής ευθύνης αξιωματικών του Λιμενικού δίνει μια τροπή στην υπόθεση του τραγικού ναυαγίου της Πύλου. Ηδη από τον Δεκέμβριο του 2023 το Γραφείο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex είχε αναδείξει την καθυστερημένη και ελλιπή παρέμβαση των ελληνικών αρχών, την άρνηση αποδοχής βοήθειας αλλά και την έλλειψη συνεργασίας, γεγονότα τα οποία συνέβαλαν στην τραγωδία.
Την ίδια έλλειψη συνεργασίας στην έρευνά του αναδεικνύει και στο πόρισμα ο Συνήγορος του Πολίτη, αφού δεν του δόθηκαν κρίσιμα στοιχεία τα οποία θα συνέβαλαν στη διερεύνηση και απόδοση ευθυνών. Αυτή η τακτική εκ μέρους των ελληνικών αρχών επαναλαμβάνεται λοιπόν και δημιουργεί εύλογα και κρίσιμα ερωτήματα. Το πόρισμα επιβεβαιώνει τις καταγγελίες των επιζώντων και ταυτόχρονα καλεί τις αρμόδιες αρχές να λάβουν μέτρα. Σε αυτό το πλαίσιο το πόρισμα παραδόθηκε στον υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, αρμόδιο για το Λιμενικό «για την άσκηση πειθαρχικής δικαιοδοσίας» και την εισαγγελία του Ναυτοδικείου «για την αξιολόγηση της αντικειμενικής και υποκειμενικής υπόστασης των σχετικών ποινικών αδικημάτων».
Οι ελληνικές αρχές βρίσκονται σε πολύ δύσκολη θέση και αυτό φαίνεται και από την ανακοίνωση-απάντηση του αρμόδιου υπουργείου, το οποίο επιλέγει να επιτεθεί σε μια συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή αφήνοντας υπονοούμενα για πολιτικά υποκινούμενη ανάληψη πρωτοβουλίας και αμφισβητώντας ευθέως τη νομιμότητα των ενεργειών σε μια πρωτοφανή αντιθεσμική αντίδραση. Το υπουργείο επιλέγει αντί να απαντήσει στα ευρήματα του πορίσματος ή έστω να αναλάβει τη θεσμική ευθύνη την οποία αρνήθηκε κατ’ επανάληψη να αναλάβει ο αρχηγός του Λιμενικού να αμφισβητήσει την ανεξαρτησία του Συνηγόρου.
Αυτό και μόνο πρέπει να μας προβληματίσει αφού δεν είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση επιλέγει να στοχοποιήσει τις ανεξάρτητες αρχές όταν η παρέμβασή τους τη φέρνουν σε δύσκολη θέση.
Το έκανε με το σκάνδαλο των υποκλοπών και πλέον μπορούμε να μιλάμε για σταθερή πολιτική επιλογή για την κυβέρνηση. Αυτό όμως βάζει σε κίνδυνο τη Δημοκρατία και το Κράτος Δικαίου και δεν μπορεί να είναι αποδεκτή επιλογή στο όνομα της πολιτικής επιβίωσης της κυβέρνησης.
Η πλήρης διερεύνηση του τραγικού ναυαγίου με τα εκατοντάδες θύματα είναι η μόνη επιλογή για τις Αρχές ώστε να μη μείνει μια ακόμα μαύρη σελίδα αβελτηρίας και συγκάλυψης.
Ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης είναι διευθυντής του Ελληνικού
Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες