Η τεχνολογία έχει ιστορικά συμβάλει στην απελευθέρωση και ενδυνάμωση των γυναικών. Σήμερα, η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται στο προσκήνιο, με τη συζήτηση να επικεντρώνεται στην καταπολέμηση των προκαταλήψεων.
Αν και αναμένεται να έχει θετικές επιπτώσεις για τις γυναίκες στον εργασιακό χώρο, η πορεία δεν ήταν χωρίς εμπόδια, καθώς αρκετά εργαλεία AI έχουν κατηγορηθεί για διαιώνιση προκαταλήψεων.
Μελέτη του Stanford Law School το 2024 ανέδειξε ανισότητες στα αποτελέσματα chatbots όπως το PaLM-2 της Google AI και το ChatGPT-4 της OpenAI, αποδεικνύοντας ότι το ζήτημα παραμένει ανοιχτό.
Για παράδειγμα, αν μια υποψήφια για μια θέση έχει γυναικείο όνομα, ένα chatbot μπορεί να συμβουλεύσει ότι θα πρέπει να αμείβεται με 79.375 δολάρια ως δικηγόρος, αλλά, αν ο υποψήφιος έχει αντρικό όνομα, η προτεινόμενη προσφορά αμοιβής αυξάνεται σε 82.485 δολάρια.
Μειώνοντας τις διακρίσεις
Τα σύγχρονα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, όπως το Robin, έχουν εκπαιδευτεί σε μεγάλα και ποικίλα σύνολα δεδομένων ώστε να μην επηρεάζονται από προκαταλήψεις που συνήθως υπάρχουν στις προσλήψεις. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές μεθόδους, όπου οι ανθρώπινες αποφάσεις μπορεί να επηρεάζονται από υποσυνείδητες προκαταλήψεις σχετικά με το φύλο, τη φυλή ή το κοινωνικό υπόβαθρο, τα νέα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης αξιολογούν αποκλειστικά αντικειμενικά κριτήρια, όπως οι δεξιότητες και η εμπειρία, σύμφωνα με το The Hill.
Έτσι, παράγοντες όπως το όνομα, η διεύθυνση ή το πανεπιστήμιο που έχει φοιτήσει κάποιος δεν επηρεάζουν τη διαδικασία επιλογής, μειώνοντας τις διακρίσεις και προσφέροντας ίσες ευκαιρίες σε όλους τους υποψηφίους.
Αυτά είναι καλά νέα για τις γυναίκες, διότι σύμφωνα με μια μελέτη του 2022 από τρεις αμερικανούς ακαδημαϊκούς με τίτλο «Potential» and the Gender Promotion Gap, οι άνδρες συχνά προάγονται στη δουλειά τους επειδή δείχνουν δυναμική και προοπτική, ακόμα κι αν δεν έχουν αποδείξει ακόμα την ικανότητά τους μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα. Αντίθετα, οι γυναίκες συνήθως πρέπει πρώτα να έχουν καταφέρει κάτι σημαντικό για να λάβουν προαγωγή. Δηλαδή, ενώ στους άνδρες δίνεται περισσότερη εμπιστοσύνη και ευκαιρίες με βάση το «τι μπορούν να καταφέρουν στο μέλλον», οι γυναίκες αξιολογούνται αυστηρότερα και πρέπει να αποδείξουν την αξία τους με απτά αποτελέσματα πριν προχωρήσουν στην ιεραρχία.
Οι επιπτώσεις του αυτοματισμού
Η γενιά της τεχνητής νοημοσύνης επαινείται πολύ για την ικανότητά της να αναλαμβάνει κουραστικές εργασίες, πράγμα που σημαίνει τεχνικά ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να έχουν περισσότερο χρόνο για επιμόρφωση, στρατηγικές, δικτύωση και καθοδήγηση.
Όλοι αυτοί είναι τομείς που προσδιορίζονται από τη McKinsey ως αντιμέτωποι με το «σπασμένο σκαλοπάτι», το οποίο εμποδίζει την πρόοδο της σταδιοδρομίας των γυναικών προς τα κατώτερα διοικητικά στελέχη, όπου συνήθως ακονίζονται οι ηγετικές δεξιότητες.
Ωστόσο, μεγάλο μέρος της εργασίας που μπορεί να αναλάβει η τεχνητή νοημοσύνη είναι σε τομείς όπως η διοικητική υποστήριξη, το λιανικό εμπόριο και η εξυπηρέτηση πελατών, όλοι τομείς στους οποίους οι γυναίκες κυριαρχούν στο εργατικό δυναμικό.
Οι γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο να χάσουν τις δουλειές τους λόγω της αυτοματοποίησης και της τεχνητής νοημοσύνης, επειδή εργάζονται σε μεγαλύτερο ποσοστό σε θέσεις που η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να επηρεάσει ή να αντικαταστήσει. Η μελέτη της Mercer το 2024 επιβεβαιώνει αυτή τη θεωρία, δείχνοντας ότι οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες σε επαγγελματικές ανατροπές που προκαλεί η τεχνολογία. Αυτή η ανισορροπία είναι ακόμη πιο εμφανής στις ανεπτυγμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, όπου οι αλλαγές αυτές έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στη διαφορά εργασιακής ασφάλειας μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Τεχνητή νοημοσύνη: Δεν είναι πάντα ο καλύτερος φίλος μας
Η μελέτη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) δείχνει ότι οι γυναίκες στις ανεπτυγμένες χώρες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν τη δουλειά τους λόγω αυτοματοποίησης από την τεχνητή νοημοσύνη, με ποσοστό 7,9%, σε σύγκριση με μόλις 2,9% για τους άνδρες. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, η διαφορά είναι μικρότερη, αλλά οι γυναίκες εξακολουθούν να κινδυνεύουν περισσότερο (2,7% έναντι 1,3% για τους άνδρες).
Ωστόσο, όταν οι γυναίκες καταφέρουν να φτάσουν σε ηγετικές θέσεις, μπορεί να έχουν σημαντικό πλεονέκτημα στη νέα εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) επισημαίνει ότι οι “soft skills” – όπως η ομαδική και στρατηγική ηγεσία και η συνεργασία – θα αποκτήσουν μεγαλύτερη αξία, καθώς είναι δεξιότητες που η ΤΝ δεν μπορεί να αναπαράγει. Οι γυναίκες φαίνεται να υπερέχουν σε αυτές, έχοντας κατά 28% περισσότερες “soft skills” από τους άνδρες, σύμφωνα με στοιχεία του LinkedIn.
Επιπλέον, οι γυναίκες ενισχύουν τις τεχνικές τους δεξιότητες, με το ποσοστό όσων διαθέτουν γνώσεις τεχνητής νοημοσύνης και απασχολούνται στον τομέα της AI Engineering να έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2016. Το WEF τονίζει ότι η νέα γενιά AI (GenAI) θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση του χάσματος των φύλων στην αγορά εργασίας.
Αυτή η ευκαιρία απαιτεί οργανισμούς που υποστηρίζουν ενεργά την ισότητα των φύλων, προωθώντας τις γυναίκες εσωτερικά και προσλαμβάνοντας γυναίκες σε ηγετικές θέσεις. Επιπλέον, απαιτεί επίσης συνεχή εστίαση στις εταιρείες τεχνολογίας στην προκατάληψη, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα εργαλεία και τα προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης είναι και παραμένουν απαλλαγμένα από προκαταλήψεις.