Η ελληνική κοινότητα της Μελβούρνης είναι μία από τις μεγαλύτερες εκτός Ελλάδας και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα της πόλης. Το Φεστιβάλ Αντίποδες δεν είναι απλώς μια ετήσια γιορτή της ελληνικής κληρονομιάς· είναι ένας θεσμός που ενώνει τις γενιές των Ελληνοαυστραλών, δημιουργώντας έναν ζωντανό χώρο συνάντησης, έκφρασης και ανανέωσης της ταυτότητάς μας. Το μεγαλύτερο Ελληνικό Φεστιβάλ του πλανήτη αποτελεί μια ατράνταχτη απόδειξη πώς ο ελληνισμός διατηρείται, εξελίσσεται και αλληλεπιδρά με την ευρύτερη κοινωνία.
Για να κατανοήσω καλύτερα τη σημασία αυτού του φεστιβάλ και την επιρροή του στην πολυπολιτισμική ταυτότητα της Μελβούρνης, μίλησα με τον Δρ. Αντώνη Πιπερόγλου, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, με ειδίκευση στη μετανάστευση, την ταυτότητα και την πολυπολιτισμικότητα.
Το Φεστιβάλ και η Πολυπολιτισμικότητα
Ο Δρ. Πιπερόγλου πιστεύει ότι το Φεστιβάλ Αντίποδες είναι κάτι περισσότερο από μια ελληνική γιορτή. Είναι ένας τρόπος για να δούμε πώς οι πολιτισμοί αναμειγνύονται και αλλάζουν. «Αυτό το φεστιβάλ είναι ένας σημαντικός συντελεστής στο πώς οι κουλτούρες συγχωνεύονται στον δρόμο. Και επίσης, ενώ το φεστιβάλ αυτό έχει μια μακρά ιστορία, ξεκινώντας από το πολυπολιτισμικό κίνημα της δεκαετίας του ’70 και μετά, βλέπουμε σήμερα τις Αντίποδες ως μια σύγχρονη εκδήλωση της ελληνικής ποικιλομορφίας.»
Βλέπουμε πως το φεστιβάλ λειτουργεί σαν πλατφόρμα όπου η ελληνική ταυτότητα εκφράζεται και μέσα από το φαγητό, τον χορό και τις παραδόσεις. «Ο ελληνικός πολιτισμός είναι σωματοποιημένος» μας λέει, και εξηγεί: «με πολλούς τρόπους, ο ελληνικός πολιτισμός διατηρείται, αναπροσαρμόζεται και απορρίπτεται στη διασπορά με σωματοποιημένο τρόπο. Δηλαδή, αν χορεύουμε, αυτό αποτελεί μέρος της εκφραστικότητας του σώματός μας, είναι ένας τρόπος να σπάμε τους κανόνες, κάτι διαφορετικό από την πιο συντηρητική αγγλο-αυστραλιανή κουλτούρα. Ταυτόχρονα, τρώμε διαφορετικά φαγητά και κυριολεκτικά γευόμαστε διαφορετικές κουζίνες και προσφορές από διάφορα μέρη του ελληνόφωνου κόσμου. Παραδείγματως χάρην, το κυπριακό περίπτερο είναι από τα πιό δημοφιλή αυτό το Σαββατοκύριακο. Βλέπουμε λοιπόν μια έκφραση της πολιτιστικής ποικιλομορφίας της Ελλάδας και ταυτόχρονα μια εκπροσώπηση αυτού που θα μπορούσε να είναι μια παγκόσμια ελληνικότητα.»
Σημειώνει επίσης τη σημασία των τριών «C» όπως ονομάζονται ακαδημαικά οι τρεις παράγοντες της κουλτούρας: παραδοσιακές στολές (costume), φαγητό (cuisine) και εκκλησία (church). «Είναι ενδιαφέρον ότι και η αρχιεπισκοπή έχει τη δική της καντίνα με φαγητό,» αναφέρει.
Η Ελληνική Ταυτότητα στη Διασπορά
Ο Δρ. Πιπερόγλου μιλάει για το πώς η ελληνική ταυτότητα αλλάζει στο πέρασμα του χρόνου. «Η ελληνικότητα στη διασπορά δεν είναι σταθερή έννοια—αναδιαμορφώνεται, διατηρείται και μερικές φορές απορρίπτεται,» λέει. «Αυτή η σωματοποιημένη εμπειρία σημαίνει ότι εκφράζουμε τον ελληνικό πολιτισμό μέσω της κίνησης, του φαγητού και των αλληλεπιδράσεων. Αλλά ταυτόχρονα, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το πώς ο ελληνικός πολιτισμός γίνεται αντιληπτός και προσαρμόζεται εκτός Ελλάδας.»
Η γλώσσα παίζει σημαντικό ρόλο, αλλά αλλάζει με τον χρόνο. «Η γλώσσα αλλάζει με τον χρόνο και οι διασπορικές κοινότητες αναπτύσσουν τα δικά τους γλωσσικά μοτίβα. Ενώ κάποιοι νεαροί Ελληνοαυστραλοί δεν μιλούν άπταιστα ελληνικά, εξακολουθούν να ταυτίζονται έντονα με την ελληνική τους κληρονομιά. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι: Ποια στοιχεία του πολιτισμού επιλέγουμε να διατηρήσουμε και ποια αφήνουμε να αλλάξουν;»
Το αίσθημα του ανήκειν είναι σημαντικό για τους Έλληνες της διασποράς. «Πολλοί από εμάς στη διασπορά ζούμε σε αυτό που αποκαλώ ‘υγιής χώρος σύγχυσης’», λέει ο Δρ. Πιπερόγλου. «Διαρκώς διαπραγματευόμαστε τι σημαίνει να είσαι Έλληνας και τι σημαίνει να είσαι Αυστραλός. Δεν υπάρχει μια αυστηρή, στατική έννοια—είναι μια συνεχής διαδικασία που διαμορφώνει την ταυτότητά μας.»
Ο Ρόλος των Θεσμών και της Πολιτικής
Ο Δρ. Πιπερόγλου πιστεύει ότι η πολυπολιτισμικότητα πρέπει να εξεταστεί πιο σοβαρά από το κράτος. «Πρακτικά, πιστεύω ότι υπάρχει δουλειά που πρέπει να γίνει, και θα σταθώ σε δύο σημεία: Πρώτον, η διαγενεακή δυναμική είναι πολύ σημαντική όσον αφορά τη διασπορά. Είναι πιθανό να είσαι τρίτης ή τέταρτης γενιάς Αυστραλός, αλλά να ταυτίζεσαι με την Ελλάδα, την Ινδία, την Ιταλία κ.λπ. Αυτό, λοιπόν, πρέπει να ληφθεί υπόψη στις πολιτικές πολυπολιτισμικότητας. Η πολυπολιτισμικότητα δεν αφορά μόνο τη στήριξη των μεταναστών, αλλά και των παιδιών και εγγονιών τους. Το κράτος πρέπει να το αποδεχθεί αυτό ως μέρος μιας συνεκτικής πολυπολιτισμικής χώρας.»
Συνεχίζει: «Το άλλο σημείο είναι ότι πρέπει να γίνει πολύ περισσότερη δουλειά στις διαπολιτισμικές σχέσεις—στην ενίσχυση της πολιτισμικής αλληλεπίδρασης. Πρέπει να επενδυθούν περισσότεροι πόροι για να κατανοήσουν οι διαφορετικές πολιτιστικές ομάδες τι σημαίνει να ζουν μαζί και πως μοιράζονται τις εμπειρίες τους.»
Καθώς ολοκληρώνουμε τη συζήτησή μας, ο Δρ. Πιπερόγλου τονίζει τη σημασία φεστιβάλ όπως οι Αντίποδες στο να ξαναορίσουν το τι σημαίνει να είσαι Ελληνοαυστραλός. «Το αγαπημένο μου μέρος αυτού του φεστιβάλ είναι ότι σπάει τα όρια της πόλης. Μας επιτρέπει να βρισκόμαστε στους δρόμους. Μας επιτρέπει να ακουστούμε δυνατά. Αυτό το φεστιβάλ συνεισφέρει στον πολυπολιτισμό με τόσους πολλούς τρόπους: μας δίνει ζωντάνια, μας δίνει ζωή, μας διασκεδάζει και μας επιτρέπει να σκεφτούμε πώς υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι να είμαστε Αυστραλοί.»
The post Φεστιβάλ Αντιπόδων και Πολυπολιτισμικότητα: Μια Συζήτηση με τον Δρ. Αντώνη Πιπερόγλου appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.