Σε πλήρη λειτουργία βρίσκεται εδώ και περίπου δύο εβδομάδες το Νέο Ταμείο Μικροπιστώσεων που υπάγεται στο Ταμείο Επιχειρηματικότητας ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ και θα χρηματοδοτήσει περίπου 3.300 μικρομεσαίες επιχειρήσεις με δάνεια μικρού ύψους, έως 25.000 ευρώ. Πρόκειται για δάνεια χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις, που απευθύνονται σε επιχειρήσεις και ιδιώτες, οι οποίοι αποκλείονται από τον τραπεζικό δανεισμό.
Σε χθεσινή εκδήλωση που διοργάνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) σε συνεργασία με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ) παρουσιάστηκαν οι κεντρικοί άξονες του Ταμείου, με τον Γιάννη Στουρνάρα να σημειώνει πως «στοχεύει στη διεύρυνση της περιμέτρου των επιχειρήσεων που έχουν πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, δίνοντας ταυτόχρονα ιδιαίτερη έμφαση στη στήριξη των ευάλωτων πολιτών και ιδίως στην ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας».
Τα δάνεια του Ταμείου Μικροπιστώσεων θα είναι χαμηλότοκα στο σύνολό τους, καθώς μεγάλο μέρος τους (από 60% έως 75%) θα είναι άτοκο, με την ΕΑΤ να παρέχει τη σχετική εγγύηση. Δηλαδή, θα ακολουθηθεί η ίδια προσέγγιση με άλλα κυβερνητικά προγράμματα για τη χρηματοδότηση της οικονομίας, όπως το «Σπίτι μου 2». Το υπόλοιπο μέρος του δανείου, που θα αντιστοιχεί στη χρηματοδότηση από την εταιρεία παροχής μικροπιστώσεων, θα έχει επιτόκιο (συνήθως σταθερό) κοντά στο 10% στις περισσότερες περιπτώσεις και δεν θα ξεπερνά το 16,5%.
Τη μεγαλύτερη επιδότηση του επιτοκίου (75%) δικαιούνται οι επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες, καθώς είναι ρητός στόχος του προγράμματος η ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Ετσι, ένα δάνειο 25.000 ευρώ με επιτόκιο 16% στο τοκιζόμενο μέρος του θα έχει τελικό επιτόκιο για το σύνολο του όγκου του δανείου 6,4% αν αφορά μια οποιαδήποτε επιχείρηση (επιδότηση 60%) και 4% αν αφορά τη γυναικεία επιχειρηματικότητα (επιδότηση 75%).
Τουλάχιστον το ένα τρίτο των πόρων θα κατευθυνθεί προς επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες. Ο συνολικός προϋπολογισμός του Ταμείου ανέρχεται σε 83 εκατ. ευρώ, με την ΕΑΤ να συμμετέχει με 60 εκατ. ευρώ και τις εταιρείες μικροπιστώσεων να βάζουν τα υπόλοιπα 23 εκατ. ευρώ.
Τα μικροδάνεια που θα δοθούν μέσω του Ταμείου έχουν διάρκεια αποπληρωμής από 12 έως 96 μήνες (1-8 έτη), ενώ προβλέπεται και περίοδος χάριτος 6 μηνών, κατά την οποία δεν είναι υποχρεωτική η πληρωμή της δόσης. Τέλος, στο πλαίσιο της χρηματοδότησης παρέχονται και υπηρεσίες συμβουλευτικής (mentoring) στις ωφελούμενες επιχειρήσεις από πιστοποιημένους επαγγελματίες. Η ΕΑΤ καλύπτει το κόστος του mentoring κατά 900 ευρώ ανά επιχείρηση.
Αδειοδότηση
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν στην Ελλάδα τρεις εταιρείες μικροπιστώσεων που έχουν λάβει τη σχετική αδειοδότηση από την ΤτΕ, βάσει του Νόμου 4701/2020. Αυτές είναι:
AFI Microfinance. Ιδρύθηκε το 2014 στην Αθήνα και έχει μέχρι σήμερα δώσει περισσότερα από 900 μικροδάνεια συνολικής αξίας περίπου 10 εκατ. ευρώ, που έχουν δημιουργήσει περισσότερες από 1.000 νέες θέσεις εργασίας. Η AFI διατηρεί πιστοληπτική γραμμή με τη Eurobank, η οποία συμμετέχει και στη μετοχική σύνθεση της εταιρείας.
Microsmart. Ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το 2015 και παρέχει τις υπηρεσίες της ψηφιακά, χρησιμοποιώντας μάλιστα καινοτόμες τεχνολογίες όπως η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη (Gen AI) και το blockchain. Η Microsmart λαμβάνει 10-15 νέες αιτήσεις κάθε μέρα για τη μέγιστη δυνατή χρηματοδότηση (25.000 ευρώ).
ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions. Ιδρύθηκε στην Αθήνα το 2023. Το ΤΜΕΔΕ έχει μπει δυναμικά στην αγορά των μικροπιστώσεων, έχοντας επεξεργαστεί ήδη 439 αιτήσεις, εκ των οποίων οι 355 οδήγησαν σε εκταμιεύσεις μικροδανείων συνολικού όγκου 7,4 εκατ. ευρώ. Η ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions έχει συνεργασία με την Attica Bank, στην οποία άλλωστε συμμετέχει το ΤΜΕΔΕ.
Σε αυτές αναμένεται να προστεθούν το επόμενο διάστημα ακόμα δύο επιχειρήσεις, που σύμφωνα με πληροφορίες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για να λάβουν τη σχετική άδεια λειτουργίας. Η αγορά των μικροπιστώσεων στην Ελλάδα εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει τα 550-750 εκατ. ευρώ ετησίως τα επόμενα χρόνια.
Τα 12 «SOS» του Ταμείου Μικροπιστώσεων
Ποιος μπορεί να λάβει δάνειο;
Τα μικροδάνεια του Ταμείου Μικροπιστώσεων μπορούν να λάβουν τόσο νομικά (επιχειρήσεις) όσο και φυσικά πρόσωπα (ιδιώτες), υπό την προϋπόθεση ότι τα κεφάλαια θα κινηθούν για την υποστήριξη μιας επιχειρηματικής ιδέας, στη βάση σχεδίου (business plan).
Μπορεί οποιαδήποτε επιχείρηση να λάβει δάνειο;
Οχι. Τα μικροδάνεια αφορούν πολύ μικρές επιχειρήσεις που πληρούν τουλάχιστον δύο εκ των τριών παρακάτω προϋποθέσεων: α) Προσωπικό έως 10 άτομα. β) Σύνολο ενεργητικού έως 450.000 ευρώ. γ) Καθαρός κύκλος εργασιών (τζίρος) έως 900.000 ευρώ. Χρηματοδότηση μπορούν να λάβουν και φυσικά πρόσωπα που ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα.
Γιατί τα μικροδάνεια δεν ξεπερνούν τα 25.000 ευρώ;
Οταν ψηφίστηκε ο νόμος που ρυθμίζει την αγορά των μικροπιστώσεων στην Ελλάδα, το σχετικό ευρωπαϊκό όριο ήταν στα 25.000 ευρώ, επομένως η ελληνική νομοθεσία ευθυγραμμίστηκε με αυτό. Εκτοτε έχει αυξηθεί στα 50.000 ευρώ, όμως στη χώρα μας παραμένει στα 25.000 ευρώ, αν και αυτό εκτιμάται ότι θα αλλάξει σύντομα.
Πρέπει τα χρήματα του μικροδανείου να κατευθυνθούν σε συγκεκριμένες δράσεις;
Οχι. Η χρηματοδότηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων ή/και την παροχή κεφαλαίου κίνησης. Περιορισμός υπάρχει σχετικά με τις πάγιες δαπάνες (π.χ. εξοπλισμός, λογαριασμοί κ.λπ.) που δεν θα πρέπει να ξεπερνούν το 40% της χρηματοδότησης.
Ποιες δαπάνες δεν είναι επιλέξιμες;
Απαγορεύεται η χρηματοδότηση δαπανών για πληρωμή τόκων χρέους, τελών, φόρων (με εξαίρεση τον ΦΠΑ), δασμών και εισφορών. Δεν είναι επιλέξιμα επίσης: τα έξοδα δανειακού φακέλου, οι δαπάνες για αγορά γης και ακινήτων, το κόστος μεταχειρισμένων αγαθών, η αγορά επίπλωσης, εξοπλισμού και οχημάτων, πέραν του ορίου του 40% της συνολικής χρηματοδότησης.
Δεν απαιτείται καμία εξασφάλιση για τη λήψη μικροδανείου;
Δεν απαιτείται καμία εμπράγματη εξασφάλιση, παρά μόνο ενοχική εξασφάλιση, δηλαδή η υπογραφή ενός συμβολαίου. Ωστόσο, οι εταιρείες παροχής μικροπιστώσεων ελέγχουν το πιστοληπτικό προφίλ των ενδιαφερομένων.
Μπορώ να λάβω χρηματοδότηση αν είμαι εγγεγραμμένος στον «Τειρεσία»;
Ναι, ωστόσο μπορεί να ζητηθούν από την εταιρεία παροχής μικροπιστώσεων περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την επένδυση και τον επιχειρηματικό σχεδιασμό.
Πόσο είναι το επιτόκιο στο έντοκο τμήμα του δανείου;
Το 40% (για τη γενική επιχειρηματικότητα) ή το 25% (για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα) του δανείου είναι έντοκο. Το επιτόκιο ορίζεται από την εταιρεία παροχής μικροπιστώσεων που θα δώσει το δάνειο. Κάθε εταιρεία έχει δική της τιμολόγηση, αλλά το μέγιστο επιτόκιο δεν ξεπερνά το 16,5%.
Πρέπει να πληρώσω έξοδα εξέτασης φακέλου;
Ανάλογα με την εταιρεία που θα παρέχει το δάνειο. Για παράδειγμα, η AFI θέτει ανώτατο όριο στο 4% της ζητούμενης χρηματοδότησης, όμως σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις το κόστος θα διαμορφώνεται στο 1% της χρηματοδότησης. Η Microsmart κοστολογεί την εξέταση φακέλου στα 50 ευρώ, όμως μόνο για όσα δάνεια συμβασιοποιηθούν. Η ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions παρέχει την εξέταση δωρεάν.
Πότε και πώς γίνεται η εκταμίευση του δανείου;
Το δάνειο εκταμιεύεται εφάπαξ ή τμηματικά εντός χρονικού διαστήματος δύο μηνών από την ημερομηνία υπογραφής της δανειακής σύμβασης και σε κάθε περίπτωση πριν από τη λήξη της περιόδου επιλεξιμότητας του Ταμείου (31/12/2029).
Τι είναι το mentoring και πώς παρέχεται;
Η ΕΑΤ επιδοτεί το ποσό των 900 ευρώ ανά ωφελούμενη επιχείρηση για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών (mentoring). Το mentoring γίνεται σε υποχρεωτικές για την επιχείρηση συνεδρίες που οργανώνονται από τις εταιρείες παροχής μικροπιστώσεων, είτε με πιστοποιημένους «in-house» επαγγελματίες είτε μέσω συνεργασίας με τρίτους (π.χ. πανεπιστήμια).
Πώς κάνω αίτηση για μικροδάνειο;
Η αίτηση μπορεί να γίνει με οποιονδήποτε από τους τρεις παρακάτω τρόπους: α) Στην πλατφόρμα KYC (Know Your Customer) της ΕΑΤ. β) Στην ιστοσελίδα του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΟΠΣΚΕ). γ) Στην εταιρεία μικροπιστώσεων της επιλογής του καθενός. Επιπλέον, η επιχείρηση συμπληρώνει ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης σε τρία βασικά κριτήρια: Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και Εταιρικής Διακυβέρνησης (ESG).