Η πρόταση της Ρωσίας για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας
Αν και οι συζητήσεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, μια ιδέα που έχει διατυπωθεί από τη ρωσική πλευρά είναι να χρησιμοποιηθεί ένα μεγάλο μέρος των παγωμένων αποθεμάτων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας στο πλαίσιο μιας πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας.
Πριν από περίπου ένα χρόνο, η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγιζε ότι η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας θα κόστιζε περίπου 486 δισεκατομμύρια δολάρια. Η ιδέα ότι η Ρωσία μπορεί να συμφωνήσει να χρησιμοποιήσει τους ρωσικούς πόρους για να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας δεν έχει αναφερθεί στο παρελθόν και δίνει μια εικόνα για τις υποχωρήσεις που μπορεί να κάνει η ρωσική πλευρά.
Ποια είναι τα αιτήματα των δύο πλευρών
Τα κύρια αιτήματα της Ρωσίας για να σταματήσουν οι μάχες περιλαμβάνουν την απόσυρση των στρατευμάτων του Κιέβου από τα ουκρανικά εδάφη που διεκδικεί η Μόσχα και τον τερματισμό των φιλοδοξιών της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Η Ουκρανία λέει ότι η Ρωσία πρέπει να αποσυρθεί από το έδαφός της και θέλει εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση. Η Ομάδα των Επτά δήλωσε το 2023 ότι τα ρωσικά κρατικά κεφάλαια θα παραμείνουν παγωμένα έως ότου η Ρωσία πληρώσει για τις ζημιές που προκάλεσε στην Ουκρανία.
Τι περιλαμβάνει η ρωσική πρόταση
Μέχρι σήμερα, τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που παραμένουν παγωμένα έχουν αποτελέσει αντικείμενο έντονης συζήτησης, με πολλούς να προτείνουν να δοθούν στην Ουκρανία μέσω ενός πολύπλοκου «δανείου επαναπατρισμού».
Ρώσος Αξιωματούχος δήλωσε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να δεχθεί έως και τα δύο τρίτα των αποθεμάτων να πάνε στην αποκατάσταση της Ουκρανίας στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχουν εγγυήσεις λογοδοσίας.
Τα υπόλοιπα θα μπορούσαν να πάνε στα ελεγχόμενα από τη Ρωσία εδάφη στην ανατολική Ουκρανία, τα οποία η Ρωσία θεωρεί ότι αποτελούν μέρος της Ρωσίας.
Ακόμη, η Μόσχα θα συμφωνούσε να χρησιμοποιηθούν τα χρήματα για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, αλλά ήταν πολύ νωρίς για να πει κανείς ποια θα μπορούσε να είναι η πιθανή κατανομή. Δύο πηγές τόνισαν ότι είναι σημαντικό να συζητηθεί ποιες εταιρείες θα λάβουν μελλοντικά συμβόλαια για την ανοικοδόμηση.
Αρκετοί δυτικοί αξιωματούχοι, ιδίως στη γερμανική κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ήταν απρόθυμοι να κατασχέσουν απλώς τα κρατικά αποθεματικά, προειδοποιώντας ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να αντιμετωπίσει νομικές προκλήσεις και να υπονομεύσει το ευρώ ως αποθεματικό νόμισμα.
Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η κρατική κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων αντιβαίνει στις αρχές της ελεύθερης αγοράς, καταστρέφει την τραπεζική ασφάλεια και διαβρώνει την πίστη στα αποθεματικά νομίσματα.
Σε αντίποινα, η Ρωσία έχει καταρτίσει νομοθεσία για την κατάσχεση κεφαλαίων από εταιρείες και επενδυτές από τα λεγόμενα μη φιλικά κράτη, εκείνα δηλαδή που την έχουν πλήξει με κυρώσεις. Το νομοσχέδιο δεν έχει ακόμη ψηφιστεί στην κάτω βουλή της Κρατικής Δούμας της Ρωσίας.
H δέσμευση ρωσικών πόρων από την ΕΕ
Κατά τη στιγμή της δέσμευσης των περιουσιακών στοιχείων, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας δήλωσε ότι κατείχε περίπου 207 δισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία σε ευρώ, 67 δισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια ΗΠΑ και 37 δισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία σε βρετανικές λίρες.
Είχε επίσης καταθέσεις 36 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ιαπωνικά γεν, 19 δισεκατομμύρια δολάρια σε καναδικά δολάρια, 6 δισεκατομμύρια δολάρια σε αυστραλιανά δολάρια και 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια σε δολάρια Σιγκαπούρης. Οι καταθέσεις της σε ελβετικό φράγκο ήταν περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια.
Η Ρωσία αναφέρει ότι τα συνολικά αποθέματά της σε χρυσό και συνάλλαγμα ανέρχονται σε περίπου 627 δισεκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένων των δεσμευμένων κεφαλαίων. Η αξία των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας κυμαίνεται ανάλογα με τις τιμές των ομολόγων και τις κινήσεις των νομισμάτων.
Περίπου 159 δισεκατομμύρια ευρώ από τα περιουσιακά στοιχεία διαχειριζόταν ο βελγικός οργανισμός εκκαθάρισης Euroclear Bank στις αρχές του περασμένου έτους, σύμφωνα με την Euroclear.
Ενώ η δέσμευση των κεφαλαίων έχει εξοργίσει τη Μόσχα, ορισμένα από τα πιο ειλικρινή πολεμικά γεράκια της Ρωσίας έχουν προηγουμένως αναγνωρίσει ότι η Ρωσία μπορεί τελικά να αποχωριστεί τα δεσμευμένα αποθέματα, υπό την προϋπόθεση ότι τα ελεγχόμενα εδάφη θα παραμείνουν εντός της Ρωσίας. «Προτείνω μια λύση. Πληρώνουν αυτά τα χρήματα για την αγορά από εμάς αυτών των εδαφών, αυτών των εδαφών που θέλουν να είναι μαζί μας», δήλωσε η Μαργκαρίτα Σιμονιάν, επικεφαλής του ρωσικού κρατικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα RT, το 2023.
Τα ελεγχόμενα από τη Ρωσία εδάφη της Ουκρανίας αντιπροσωπεύουν περίπου το 1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Ρωσίας, αλλά ορισμένοι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι το μερίδιό τους θα μπορούσε να αυξηθεί γρήγορα εάν παραμείνουν με τη Ρωσία όταν τελειώσει ο πόλεμος. Οι περιοχές αυτές παρέχουν ήδη περίπου το 5% της συγκομιδής σιτηρών της Ρωσίας.