ΕΑΝ καλοσκεφτούμε «όλη την αγάπη» που μπορεί να νιώσει κανείς για πολλά πράγματα στη ζωή του μπορούμε κάλλιστα να φτάσουμε στο συμπέρασμα πως δεν υπάρχει μία μόνο απάντηση στο ερώτημα: Τι είναι η αγάπη. Η ελληνική γλώσσα που πέρασε από πολλά στάδια «ενηλικίωσης», δημιούργησε λέξεις για όλες τις διαφορετικές «αποχρώσεις» αγάπης που μπορεί να υπάρχουν και φρονούμε πως αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αρκετές διαφορετικές λέξεις για να περιγράψουν την κάθε αγάπη.
Στην αγγλόφωνη γραμματεία έχουμε διαπιστώσει πως πολλοί συγγραφείς επαινούν την ελληνική γλώσσα για την ποικιλία αυτών των λέξεων και λένε πως οι αρχαίοι Έλληνες είχαν έξι τύπους αγάπης και περιγράφουν την κάθε μία ως ελληνική γλωσσική «εφεύρεση». Διαπιστώνουμε εδώ πως αλληθωρίζουν προς την ελληνική, γιατί εντυπωσιάζονται από τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας, ενώ στα αγγλικά έχουμε μόνο μία τη λέξη Love!
Τι είναι η αγάπη; Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει μία μόνο απάντηση σε αυτό το ερώτημα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες είχαν έξι διαφορετικές λέξεις για να περιγράψουν την αγάπη.
Και η σημερινή μας ελληνική γλώσσα έχει ένα αξιοζήλευτο και πολύ εξελιγμένο λεξιλόγιο. Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν εξίσου εξελιγμένοι στον τρόπο που μιλούσαν για την αγάπη, αναγνωρίζοντας διαφορετικές ποικιλίες αυτού του πιο σημαντικού ανθρώπινου συναισθήματος.
Για τους αρχαίους μας το πρώτο είδος αγάπης ήταν ο Έρωτας, που πήρε το όνομά του από τον Έλληνα θεό της γονιμότητας, και αντιπροσώπευε την ιδέα του σεξουαλικού πάθους, αλλά και τη μεγάλη επιθυμία της διαιώνισης του είδους τους.
Δίπλα του στέκεται η βαθιά Φιλία που αφορούσε τη βαθιά συντροφική φιλία που αναπτύχθηκε μεταξύ αδελφών στα όπλα που είχαν πολεμήσει δίπλα-δίπλα στο πεδίο της μάχης. Ήταν για να δείξει πίστη στους φίλους και να είναι πρόθυμοι να θυσιαστούν για αυτούς, καθώς και να μοιραστούν τα συναισθήματά τους μαζί. Ένα άλλο είδος φιλίας, που μερικές φορές ονομάζεται και στοργή, ενσάρκωνε την αγάπη μεταξύ των γονέων και των παιδιών τους.
Όταν νοιαζόμαστε για τους ξένους σήμερα το ονομάσαμε ενσυναίσθηση και αποτελεί μία επιπρόσθετη αγάπη που ενσωματώσαμε για την έννοια της αγάπης. Ο Αριστοτέλης συνόψισε όλα αυτά τα συναισθήματα ως εξής: «Όλα τα φιλικά συναισθήματα για τους άλλους είναι μια επέκταση των συναισθημάτων ενός ανθρώπου για τον εαυτό του».
Να παρατηρήσουμε εδώ πως Αριστοτέλης αναζητεί για κάθε κατάσταση μία ονομασία κατάλληλη να φανερώνει και να ξεχωρίζει από τις άλλες καταστάσεις. Δηλώνει εμφατικά πως η απουσία ονόματος δυσκολεύει την κατανόηση.
Έτσι την αγάπη εάν την αναπτύξουμε στις διάφορες λεπτομέρειες μπορούμε να πούμε πως σε σχέση με την τιμή η αγάπη είναι Φιλοτιμία, σε σχέση με το θυμό είναι η πραότητα. Σκεφτείτε τη θρησκευτική αγάπη των πρώτων χριστιανών. Αυτή η προέκταση έδωσε στην αγάπη πολλά άλλα ονόματα.
Το θέμα μπορούμε να το αναλύσουμε περαιτέρω όταν το γράψουμε στον πίνακα, ο δάσκαλος και οι μαθητές μπορούν να αναπτύξουν το θέμα με νέες αποχρώσεις που μπορούμε να δώσουμε στη αγάπη. Αυτή είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα φιλοσοφική συζήτηση. Έτσι μπορούμε καλλιεργήσουν τις διαφορετικές ποικιλίες αγάπης και να αξιοποιήσουν τις πολλές πηγές και τα πολλά ονόματα.
Θα τελειώσω εδώ το μεγάλο μας αυτό θέμα με το πασίγνωστό μας τραγούδι που το τραγούδησε τόσο μελωδικά η Σοφία Λόρεν στο κινηματογραφικό έργο «Το παιδί και το Δελφίνι», όπου έμεινε με την ερώτηση: Τι είναι αυτό που το λέμε αγάπη! Μία ιταλική εφημερίδα της εποχής εκείνης έγραψε πως η Σοφία Λόρεν τραγουδούσε το «Τηναυτό της». Ωρίστε μία νέα λέξη για τη Αγάπη.
Παραθέτω τα λόγια για μία νοσταλγική νότα για όλους μας.
Εάν θέλετε το τραγουδάτε κιόλας:
Τι είν’ αυτό που το λένε αγάπη
τι είν’ αυτό, τι είν’αυτό
που κρυφά τις καρδιές οδηγεί
κι όποιος το `νιωσε το νοσταλγεί
Τι είν’ αυτό που το λένε αγάπη
τι είν’ αυτό, τι είν’αυτό
γέλιο, δάκρυ, λιακάδα, βροχή
της ζωής μας και τέλος κι αρχή
Ποτέ ποτέ κανένα στόμα
δεν το `βρε και δεν το `πε ακόμα
Τι είν’ αυτό που το λένε αγάπη
τι είν’ αυτό, τι είν’αυτό
που σε κάνει να λες το σκοπό
σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ
Τι είν’ αυτό που το λένε αγάπη
τι είν’ αυτό, τι είν’αυτό
στο λεπτό που σου δίνει φτερά
κι είναι λύπη μαζί και χαρά
Τι είν’ αυτό που το λένε αγάπη
τι είν’ αυτό, τι είν’αυτό
γέλιο, δάκρυ, λιακάδα, βροχή
της ζωής μας και τέλος κι αρχή.
Ποτέ ποτέ κανένα στόμα
δεν το `βρε και δεν το `πε ακόμα
Τι είν’ αυτό που το λένε αγάπη
τι είν’ αυτό, τι είν’αυτό
που σε κάνει να λες το σκοπό
σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ.
The post Αγάπη: το πιο σημαντικό ανθρώπινο συναίσθημα appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.