Ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο πόλεμος στην Ουκρανία, το ΝΑΤΟ και αυτό που δεν είναι αρκετό για τη Ρωσία – Η ανάλυση του CNN
Τρία χρόνια από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τίποτα δεν είναι ίδιο στο μέτωπο του πολέμου και την παγκόσμια πολιτική σκακιέρα. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν μοιάζει να έχει ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο με τους διεθνείς αναλυτές να προσπαθούν να το αποκρυπτογραφήσουν…
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι πιστεύει πως ο ρώσος ομόλογός του θέλει την ειρήνη. Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της δεν το πιστεύουν ενώ ο ίδιος ο Ρώσος ηγέτης είπε ότι θέλει την ειρήνη, αλλά στη συνέχεια αρνήθηκε να υπογράψει όταν του παρουσιάστηκε η επιλογή. Το CNN επιχειρεί να «διαβάσει» πίσω από τις λέξεις αναλύοντας «αυτό που πραγματικά θέλει ο Πούτιν» το οποίο «είναι πολύ, πολύ μεγαλύτερο.
Ο Ρώσος πρόεδρος πιστεύει ότι η Ουκρανία δεν πρέπει να υπάρχει ως ανεξάρτητο κράτος και έχει επανειλημμένα πει ότι θέλει το ΝΑΤΟ να συρρικνωθεί. Αλλά περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, θέλει να δει μια νέα παγκόσμια τάξη – και θέλει η Ρωσία να παίξει τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή.
Ο Πούτιν και αρκετοί από τους πιο έμπιστους συνεργάτες τους προέρχονται από την KGB, της υπηρεσίας πληροφοριών της σοβιετικής εποχής. Δεν έχουν ξεχάσει ποτέ την ταπείνωση της πτώσης και δεν είναι ευχαριστημένοι με τον τρόπο που έχει διαμορφωθεί ο κόσμος από τότε. Ο Ρώσος ηγέτης ανήλθε στην εξουσία κατά τη διάρκεια της ταραγμένης δεκαετίας του 1990, όταν η ρωσική οικονομία κατέρρευσε και χρειάστηκε να διασωθεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα – άλλη μια ταπείνωση για την πρώην υπερδύναμη.
Από το 2000, όταν ο Πούτιν έγινε πρόεδρος, η σταθερή άνοδος των τιμών του πετρελαίου έκανε τη Ρωσία και πολλούς Ρώσους πλουσιότερους από ποτέ. Και η Ρωσία πλέον είχε φωνή. Προσκλήθηκε στην ομάδα G7, των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, η οποία μετονομάστηκε σε G8 μετά την ένταξη της Ρωσίας.
Αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για τον Ρώσο ηγέτη, δήλωσε στο CNN η Kristine Berzina, διευθύνουσα σύμβουλος στο German Marshal Fund of United States. Η Ρωσία αποβλήθηκε από την G8, της επιβλήθηκαν κυρώσεις από τη Δύση και εξοστρακίστηκε στην παγκόσμια σκηνή εξαιτίας της επιθετικότητάς της κατά της Ουκρανίας.
Η Berzina δήλωσε ότι ποτέ δεν ήταν αρκετό για τη Ρωσία να είναι η όγδοη χώρα στην ομάδα G7. «Αυτό δεν λειτουργεί στην αντίληψη της Ρωσίας… Είναι η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο, η πλουσιότερη σε (φυσικούς) πόρους, οπότε πώς μπορεί απλά να είναι ένας από τους παίκτες;», αναφέρει στην ανάλυσή της.
Τραμπ και Πούτιν
Για να καταλάβουμε τι θέλει ο Πούτιν από τις τρέχουσες συνομιλίες με τις ΗΠΑ, είναι βασικό να θυμόμαστε ότι οι δύο πλευρές συνομιλούν επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν στροφή πολιτικής υπό τον Τραμπ – όχι λόγω μιας θεμελιώδους αλλαγής στη ρωσική σκέψη.
Ο Τραμπ θέλει ο πόλεμος στην Ουκρανία να τελειώσει το συντομότερο δυνατό, ακόμη και αν αυτό σημαίνει περαιτέρω εδαφικές απώλειες για την Ουκρανία. Αυτό σημαίνει ότι ο Πούτιν έχει λίγα να χάσει… Ο Τραμπ έχει ισχυριστεί ότι «η Ρωσία κρατάει όλη την τράπουλα» στον πόλεμο με την Ουκρανία, αλλά στο πεδίο της μάχης έχει, ως επί το πλείστον, ακινητοποιηθεί τα τελευταία δύο χρόνια. Ενώ η Ρωσία σημειώνει κάποια σταδιακά κέρδη, σίγουρα δεν κερδίζει διαβάζουμε στην ανάλυση του CNN, αν και αυτό θα μπορούσε να αλλάξει σε περίπτωση που οι ΗΠΑ σταματούσαν να προμηθεύουν όπλα και πληροφορίες την Ουκρανία.
«Ο Πούτιν εισέβαλε στην Ουκρανία πιστεύοντας ότι θα είναι μια εύκολη, γρήγορη επιχείρηση. Τρία χρόνια μετά, ελέγχει το 20% της χώρας, αλλά με τρομερό κόστος. Θέλω να πω, ουσιαστικά οι Ρώσοι χάνουν. Το θέμα όμως είναι ότι οι Ουκρανοί χάνουν ταχύτερα», δήλωσε στο CNN ο κορυφαίος αναλυτής της Ρωσίας, Mark Galeotti.
Για τον Πούτιν και τους ανθρώπους γύρω του, η επιμονή του Τραμπ για κατάπαυση του πυρός αποτελεί απλώς μια ευκαιρία να εξασφαλίσουν μια γρήγορη νίκη, έχοντας παράλληλα το βλέμμα στους μακροπρόθεσμους στόχους, πρόσθεσε. «Ο Πούτιν είναι καιροσκόπος. Του αρέσει να δημιουργεί δυναμικές, χαοτικές καταστάσεις, οι οποίες προκαλούν ευκαιρίες. Και στη συνέχεια μπορεί απλώς να διαλέξει ποια ευκαιρία του αρέσει και μπορεί να αλλάξει γνώμη«, δήλωσε ο Galeotti.
Μακροπρόθεσμο σχέδιο
Ο Πούτιν και οι συνεργάτες του έχουν καταστήσει σαφές ότι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι τους δεν έχουν αλλάξει. Ακόμη και όταν μιλούν για ειρήνη οι Ρώσοι αξιωματούχοι συνεχίζουν να επιμένουν ότι οι «βασικές αιτίες» της σύγκρουσης στην Ουκρανία πρέπει να «εξαλειφθούν».
Κατά την άποψη του Κρεμλίνου, αυτές οι αιτίες αφορούν την κυριαρχία της Ουκρανίας και τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρό της Βολοντίμιρ Ζελένσκι, καθώς και την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά που συμβαίνει εδώ και 30 χρόνια.
Ο Πούτιν διέταξε την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 για να εξαναγκάσει σε αλλαγή καθεστώτος το Κίεβο, σχεδιάζοντας να εγκαταστήσει μια φιλο-Μοσχοβίτικη κυβέρνηση. Στόχος του ήταν να μετατρέψει την Ουκρανία σε ένα υποτελές κράτος όπως η Λευκορωσία και να την εμποδίσει να ενταχθεί στο μέλλον στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, γράφει το αμερικανικό δίκτυο. Δεν πέτυχε αυτόν τον στόχο με τη χρήση στρατιωτικής βίας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τον εγκατέλειψε.
Αντίθετα, μπορεί να προσπαθήσει να το πετύχει με άλλα μέσα.
Αμφισβήτηση του Ζελένσκι
«Ο ευκολότερος τρόπος για να πετύχει η Ρωσία αυτό που θέλει δεν θα έρθει με στρατιωτικά μέσα, αλλά μέσω της παρέμβασης και της εκλογικής διαδικασίας», δήλωσε η Berzina, προσθέτοντας ότι είναι πιθανό ότι αυτό θα προσπαθήσει να κάνει η Μόσχα μετά την κατάπαυση του πυρός.
Αυτός είναι πιθανότατα ο λόγος για τον οποίο η Ρωσία συνεχίζει να αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι και να πιέζει για εκλογές. Για αυτό το Κρεμλίνο πιθανότατα χάρηκε όταν ο Τραμπ υιοθέτησε αυτό το ρωσικό αφήγημα και αποκάλεσε τον Ουκρανό ηγέτη «δικτάτορα χωρίς εκλογές».
Ένας πόλεμος με τη Δύση
Ο Τραμπ και ο αντιπρόεδρός του, Τζέι Ντι Βανς, απέρριψαν την ιδέα ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ οποιαδήποτε στιγμή σύντομα και ο Πούτιν ζήτησε να αποτελέσει μέρος οποιασδήποτε συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός η δέσμευση των ΗΠΑ ότι αυτό δεν θα συμβεί.
Αλλά η Berzina δήλωσε ότι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας δεν «αγοράζουν» τις υποσχέσεις του Πούτιν ότι θα σταματήσει να πολεμά αν η Ουκρανία γίνει -όπως είπε- ουδέτερη.
«Ανεξάρτητα από το τι νομίζουν Τραμπ και Πούτιν, πολλοί άνθρωποι στην Ευρώπη θεωρούν πλέον τον ρώσο πρόεδρο αναξιόπιστο», είπε. «Θα μπορούσε να υπάρχει μια επιθυμία για τη Ρωσία να δοκιμάσει ξανά τις δυνάμεις της στρατιωτικά; Σίγουρα. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι Ευρωπαίοι είναι πολύ ξεκάθαροι ως προς το ενδεχόμενο μελλοντικής στρατιωτικής εμπλοκής».
Ο Αντρέι Σολντάτοφ, ένας Ρώσος δημοσιογράφος και ειδικός σε θέματα ασφάλειας που ζει εξόριστος στο Λονδίνο, δήλωσε ότι ο Πούτιν και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι μπορούν «να προσπαθήσουν να αποσπάσουν κάτι από τον Τραμπ στις εν εξελίξη διαπραγματεύσεις». Πιστεύουν, λέει «ότι μπορούν να κερδίσουν κάποιες τακτικές μάχες, αλλά ότι δεν θα τους δώσει αυτό που πραγματικά θέλουν, το οποίο είναι μια πλήρης αναδιάταξη των ρυθμίσεων ασφαλείας στην Ευρώπη».
«Είναι πολύ προσωπικό γι’ αυτούς…»
Για το Κρεμλίνο, «δεν είναι ένας πόλεμος με την Ουκρανία, είναι ένας πόλεμος με τη Δύση και πολλοί άνθρωποι στη Μόσχα δεν πιστεύουν πραγματικά ότι μπορούν να πετύχουν κάποιου είδους διαρκή συμφωνία με τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Σολντάτοφ στο CNN.
Η επιφυλακτικότητα της Ρωσίας απέναντι στις ΗΠΑ πηγαίνει πολύ πίσω.
«Είναι πολύ προσωπικό γι’ αυτούς, επειδή ήταν όλοι τους νεαροί αξιωματικοί της KGB τότε, και έχασαν την κοινωνική τους θέση, έχασαν μια θέση στη ρωσική κοινωνία, έχασαν τη χώρα, όπως την περιγράφουν τώρα, και αυτό ήταν εξαιρετικά ταπεινωτικό», δήλωσε.
«Πιστεύουν πραγματικά ότι η Δύση επιδιώκει την πλήρη καταστροφή και υποταγή της Ρωσίας εδώ και αιώνες. Δεν είναι απλώς προπαγάνδα, το πιστεύουν πραγματικά».
Στη διακυβέρνηση του κόσμου
Η πολυσέλιδη ανάλυση, μεταξύ άλλων, συνεχίζεται με την διαπίστωση πως η συντριπτική επιθυμία του Πούτιν είναι να επιστρέψει η Ρωσία στην παγκόσμια σκηνή δημιουργώντας μια «σφήνα» μεταξύ της Ευρώπης και των ΗΠΑ.
«Η Ρωσία θέλει να βρίσκεται σε όλα τα σημαντικά τραπέζια… Ίσως δεν χρειάζεται εδαφική κατάκτηση στην Ευρώπη, αλλά νομίζω ότι πρέπει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο (…), δήλωσε η Μόνικα Γουάιτ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ρωσικών και Σλαβικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ.
Ο Πούτιν πιστεύει ξεκάθαρα ότι η Ρωσία -η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο σε έκταση- πρέπει να συμμετέχει στη διακυβέρνηση του κόσμου με το δημοσίευμα να κάνει τη σύνδεση με τον μοϊδεάτη του στον Λευκό Οίκο. Ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι πιστεύει ότι οι μεγαλύτερες και ισχυρότερες χώρες πρέπει να παίρνουν αυτό που θέλουν – είτε πρόκειται για τη Γροιλανδία, είτε για τη διώρυγα του Παναμά, είτε για ένα κομμάτι της Ουκρανίας.