Μπορεί η Δικαιοσύνη να είναι «φιλική» απέναντι στα παιδιά που παραβίασαν τον νόμο και οι πράξεις τους θεωρήθηκαν «εχθρικές» προς την ομαλή λειτουργία της κοινωνίας;
Μπορεί η ελληνορωμαϊκή πάλη, το ποδόσφαιρο, η ποδηλασία και η ξιφασκία να αποτελέσουν το ευεργετικό αντίδοτο απέναντι στον θυμό, τα οικογενειακά προβλήματα και τις κοινωνικές δυσλειτουργίες που έσπρωξαν κάποιους ανηλίκους σε λανθασμένες και επιζήμιες επιλογές;
Η απάντηση είναι θετική αν σκεφτεί κανείς ότι ήδη σε ορισμένα από αυτά δεν δίνεται μια τιμωρία αλλά, ουσιαστικά, μια ευκαιρία.
Ετσι, αντί της επιβολής ενός συμβατικού αναμορφωτικού μέτρου, ανήλικοι που έχουν διαπράξει αδικήματα ήπιας παραβατικότητας έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν σε ένα αθλητικό σωματείο, να νιώσουν ισότιμα μέλη μιας ομάδας και να αγωνιστούν για καλύτερες μέρες μακριά από τις κακοτοπιές.
To πιλοτικό αυτό πρόγραμμα ξεκίνησε να εφαρμόζεται στα μέσα Δεκεμβρίου 2024 με την υπογραφή της ΚΥΑ 6288 (ΦΕΚ 6831/13-12-2024) από τα υπουργεία Δικαιοσύνης και Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και δείχνει πως κάτι αλλάζει στην ποινική αντιμετώπιση της παραβατικότητας των ανηλίκων.
«Δεν θέλουμε πρωταθλητές».
Τα αθλητικά σωματεία λειτουργούν ως «καταφύγια» και οι προπονητές ως πρόσωπα αναφοράς για τα παιδιά. Στα «ΝΕΑ» μιλούν αποκλειστικά δύο ανήλικοι που δέχτηκαν το μέτρο αλλά και οι άνθρωποι που τους υποδέχτηκαν εγκάρδια δίνοντάς τους τη δεύτερη ευκαιρία που άξιζαν.
«Ηρθα αντιμέτωπος με τη Δικαιοσύνη από επιπολαιότητα και επέλεξα να λάβω το συγκεκριμένο αναμορφωτικό μέτρο γιατί μου άρεσε η ιδέα της συμμετοχής μου στο αθλητικό σωματείο και ήταν μια ελεύθερη επιλογή» εξηγεί ο 17χρονος Π.Α., ο οποίος έχει τοποθετηθεί σε αθλητικό σωματείο της πόλης του Αγίου Νικολάου.
Ο Αρτέμιος Κοκολάκης, εποπτεύων και πρόεδρος του Αθλητικού Σωματείου Ελληνορωμαϊκής Πάλης & Αρσης Βαρών «Ο Αλμυρός», μιλώντας για τον νεαρό αθλητή σημειώνει πως «δεν με ενδιέφερε σε τι παράπτωμα είχε υποπέσει ο νεαρός.
Είπα στο παιδί ότι εδώ η πόρτα είναι ανοιχτή. Είναι γεγονός πως συμμετέχει, προσπαθεί να εγκλιματιστεί και τα πράγματα πάνε πάρα πολύ καλά και είμαι αισιόδοξος ότι θα πάνε ακόμη καλύτερα».
Οπως μας εξομολογείται ο Π.Α., νιώθει πως ήδη αλλάζει: «Από όταν ξεκίνησα είμαι πιο κοινωνικός και κάθε μέρα μαθαίνω καινούργια πράγματα», με τον Αρτέμιο Κοκολάκη να συμπληρώνει πως «είναι ένα παιδί που έχει πλάνα και στόχους και νομίζω ότι όλο αυτό είναι κάτι που θα τον βοηθήσει», υπογραμμίζοντας παράλληλα «πως εδώ δεν μας ενδιαφέρει να παράγουμε πρωταθλητές αλλά καλούς ανθρώπους».
Ο Π.Α στέλνει το δικό του μήνυμα αισιοδοξίας: «Εχω αφήσει πίσω μου τις δύσκολες μέρες κι έχω εγώ τώρα τον έλεγχο της ζωής μου. Θέλω να πω σε όλους να γυμνάζονται γιατί βοηθάει να σταματήσουν τις βλαβερές συνήθειες που τους κρατούν πίσω».
Ο Τ.Κ. είναι ένας ανήλικος νεαρός που στράφηκε στην ποδηλασία για να ξεπεράσει το δύσκολο παρελθόν του.
«Ηρθα αντιμέτωπος με τη Δικαιοσύνη από απερισκεψία, το συγκεκριμένο μέτρο ήταν βοηθητικό για μένα και το επέλεξα, έκανα και παλιότερα ποδήλατο και το αγαπούσα, συμμετείχα στον όμιλο, είχα σταματήσει περίπου τα τελευταία δυο χρόνια» μας εξηγεί.
Ο πρωταθλητής ποδηλασίας και προπονητής του ανηλίκου Χάρης Καστραντάς, μιλώντας για τον νεαρό αθλητή, υποστηρίζει πως «ήταν και είναι πολύ ευγενικός, ενώ ο αθλητισμός δείχνει να του έχει ανοίξει νέους ορίζοντες και νέα ενδιαφέροντα για τη ζωή του»
Ο Τ.Κ. αναγνωρίζει τη θετική επίδραση που του ασκεί το πρόγραμμα: «Παρόλο που είναι λίγο το διάστημα που συμμετέχω, αισθάνομαι να έχω κερδίσει στη φυσική μου κατάσταση και νιώθω πιο χαρούμενος».
Ο προπονητής δηλώνει πολύ αισιόδοξος για το μέλλον του νεαρού: «Είμαι σίγουρος ότι έχει πάρει το μάθημά του, έχει ξεχάσει τα πάντα και έχει ανοίξει νέους δρόμους μπροστά του».
Τέλος, ο ανήλικος αθλητής εξηγεί γιατί η ένταξη σε ένα αθλητικό σωματείο είναι τόσο ευεργετική καθώς «η συμμετοχή σε ένα αθλητικό πρόγραμμα μπορεί να βοηθήσει πολύ στην ελάττωση των εξαρτήσεων.
Είναι μια διαφορετική πρακτική στην αντιμετώπιση των δικαστηρίων και μπορεί επίσης κι έτσι να βοηθήσει πολύ».
Μακριά από επικίνδυνες επιλογές.
Οπως εξηγεί ο Αρτέμιος Κοκολάκης, «αυτός ο αναμορφωτικός – εκπαιδευτικός ρόλος των ερασιτεχνικών αθλητικών σωματείων επιτελείται διαχρονικά.
Τις δεκαετίες μάλιστα του 1980 και 1990, που δεν υπήρχαν τόσες δομές παιδικής προστασίας και κοινωνικοί λειτουργοί, τον ρόλο αυτόν τον έπαιζαν τα σωματεία και οι σύλλογοι».
Η ενασχόληση με τον αθλητισμό κάνει τα παιδιά να αποκτούν μια διαφορετική στάση ζωής μακριά από επικίνδυνες επιλογές.
Γνωρίζω παιδιά που είχαν εγκαταλείψει το σχολείο και ερχόμενα στον σύλλογο, μέσα από την επαφή τους με τον προπονητή και τον αθλητισμό, αποφάσισαν να ξαναγυρίσουν στο σχολείο.
Γνωρίζω παιδιά όπου ο προπονητής κλήθηκε από το Αστυνομικό Τμήμα γιατί ο αθλητής ήθελε να πάει εκεί ο προπονητής και όχι οι γονείς του.
Γνωρίζω περιπτώσεις όπου ο προπονητής πήγαινε στο σπίτι του παιδιού επειδή οι γονείς αδυνατούσαν να ελέγξουν το παιδί στην εφηβεία». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Χάρης Καστραντάς: «Τα παιδιά που εμφανίζουν μια παραβατική συμπεριφορά λογικά την εμφανίζουν γιατί κάτι τους λείπει, κάπου θέλουν να εκτονωθούν γιατί κάτι φταίει σίγουρα, δεν φταίνε μόνο αυτά. Ο αθλητισμός είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να ξεκινήσει ένα παιδί για να βγάλει από το μυαλό του την όποια ιδέα της παράβασης».
Στην Κρήτη, τα αθλητικά σωματεία που φιλοξενούν παιδιά αυτή την ώρα είναι ο Ποδηλατικός Ομιλος Αγίου Νικολάου, το ΑΣ Ελληνορωμαϊκής Πάλης και Αρσης Βαρών «Ο Αλμυρός», ο ΑΟ Σκοπής Σητείας, ο ΑΟ Κόρφος Ελούντας, Ο ΠΑΟ Κρούστα, ενώ επίσης έχουν δηλώσει τη συμμετοχή τους ο Ποσειδών Σητείας και η Αθλητική Ενωση Νεάπολης Λασιθίου.