Την ανεξαρτησία ως ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο μελετά η Γροιλανδία
Η ανεξαρτησία αποτελεί κεντρικό σημείο της προεκλογικής εκστρατείας ενόψει των βουλευτικών εκλογών της Γροιλανδίας την Τρίτη, μια προοπτική που προβλέπεται από το δανικό σύνταγμα.
Ολα τα κύρια πολιτικά κόμματα της Γροιλανδίας υποστηρίζουν την ανεξαρτησία, με τη συζήτηση να επικεντρώνεται στο πότε – όχι αν – θα διακοπούν οι δεσμοί με τη Δανία.
Το άρθρο 19 του δανικού συντάγματος επιτρέπει στη δανική Κυβέρνηση να παραχωρήσει μέρος της επικράτειάς της με την έγκριση του κοινοβουλίου, ενώ ο νόμος αυτοδιοίκησης της Γροιλανδίας του 2009 καθορίζει τον οδικό χάρτη για την ανεξαρτησία.
Νομικό πλαίσιο
Σύμφωνα με το άρθρο 21 του νόμου, «η απόφαση για την ανεξαρτησία της Γροιλανδίας θα ληφθεί από τον λαό της». Ακολουθούν συνομιλίες μεταξύ των κυβερνήσεων Δανίας και Γροιλανδίας, με τη συμφωνία να χρειάζεται έγκριση από το κοινοβούλιο της Γροιλανδίας, επικύρωση μέσω δημοψηφίσματος και συγκατάθεση του δανικού κοινοβουλίου.
Η Δανή Πρωθυπουργός Mette Frederiksen έχει αναγνωρίσει ότι «το μέλλον της Γροιλανδίας πρέπει να καθοριστεί από τους Γροιλανδούς», ενώ ακόμη και ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλτ Τραμπ αναγνώρισε το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των κατοίκων.
Το ζήτημα της ιθαγένειας
Ωστόσο, ο νόμος δεν καθορίζει ποιοι ακριβώς θα έχουν δικαίωμα ψήφου σε ένα δημοψήφισμα ανεξαρτησίας, προκαλώντας συζητήσεις για τη δημιουργία «μητρώου Ινουίτ» με αποκλεισμό των Δανών.
Ο Jorgen Albaek Jensen, ομότιμος καθηγητής νομικής, επισημαίνει τη δυσκολία δημιουργίας τέτοιου μητρώου λόγω των πολλών μικτών γάμων μεταξύ Γροιλανδών και Δανών.
Χρονοδιάγραμμα και προκλήσεις
Η απερχόμενη κυβέρνηση συγκρότησε επιτροπή για μια πλήρη νομική αναθεώρηση της διαδικασίας ανεξαρτητοποίησης, με τα συμπεράσματα να αναμένονται στα τέλη του 2026. Κανένα κόμμα δεν σχεδιάζει να ξεκινήσει τη διαδικασία πριν από αυτή την ημερομηνία.
«Μόλις ξεκινήσει η διαδικασία, θα χρειαστούν τουλάχιστον αρκετά χρόνια», τονίζει ο Albaek Jensen, αναφέροντας τις πολύπλοκες ρυθμίσεις που απαιτούνται, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεων με τρίτες χώρες.
Ο καθηγητής Waage χαρακτηρίζει την ανεξαρτητοποίηση «μακροπρόθεσμο σχέδιο», σημειώνοντας ότι «η πλήρης ανεξαρτησία δεν θα επιτευχθεί όσο ο Τραμπ είναι Πρόεδρος».
Πρόσφατη δημοσκόπηση του ινστιτούτου Verian έδειξε ότι το 56% των Γροιλανδών τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, αλλά το 45% αντιτίθεται αν αυτό σημαίνει επιδείνωση του βιοτικού τους επιπέδου.
Πηγή: ΚΥΠΕ