Εν έτει 2025 συνεχίζεται η παραπληροφόρηση σχετικά με τις ασθένειες που μπορεί να κολλήσει ένας άνθρωπος από ένα ζώο συντροφιάς με τις εγκύους ιδίως να τρομοκρατούνται από διάφορες θεωρίες που κυκλοφορούν. Ο γνωστός μαιευτήρας – γυναικολόγος, διευθυντής στη Μονάδα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης και αντιπρόεδρος της κλινικής ΡΕΑ, Αλέξανδρος Τζεφεράκος, μιλάει στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» για τους μύθους που επικρατούν και εξηγεί τους πραγματικούς κινδύνους που υπάρχουν.
Από ποιες ασθένειες κινδυνεύουν οι έγκυοι από τους σκύλους ή τις γάτες;
Υπάρχουν όντως λίγες ασθένειες (ζωοανθρωπονόσοι) που μπορούν να μεταδοθούν από τις γάτες και τους σκύλους αλλά είναι σπάνια η μετάδοσή τους και ακόμη σπανιότερη η πιθανότητα να επηρεάσουν σε μία εγκυμοσύνη.
Τοξοπλάσμωση: Είναι ευρέως διαδομένη και προκαλείται από το παράσιτο Toxoplasma gondii. Εφόσον μεταδοθεί κατά της διάρκεια της κύησης δύναται να επιφέρει αποβολή ή πολλαπλές γενετικές ανωμαλίες. Μπορεί να μεταδοθεί μέσω των κοπράνων της γάτας, εφόσον φυσικά φέρει το παράσιτο. Μία εμβολιασμένη γάτα, κτηνιατρικά ελεγμένη που τρώει ξηρά τροφή και διαβιεί αμιγώς εντός σπιτιού είναι απίθανο να αποτελεί φορέα.
Τα ζώα, όπως το αρνί, ο χοίρος και τα βοοειδή, μπορεί να είναι φορείς του παρασίτου και αν το κρέας τους δεν μαγειρευτεί σωστά, το παράσιτο μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο. Η πιθανότητα μόλυνσης μέσω της κατανάλωσης ωμού ή ανεπαρκώς μαγειρεμένου κρέατος είναι περίπου 20-30% για τους ανθρώπους που καταναλώνουν ωμά ή μη καλά μαγειρεμένα κρέατα, ιδίως σε περιοχές όπου η μόλυνση του κρέατος είναι συχνή.
Λεπτοσπείρωση: Προκαλείται από βακτήρια του γένους Leptospira, τα οποία μπορεί να υπάρχουν στα ούρα των μολυσμένων σκύλων ή άλλων ζώων. Η μόλυνση μπορεί να συμβεί αν έρθει σε επαφή η έγκυος με μολυσμένα ούρα ή με το έδαφος και το νερό που έχουν μολυνθεί από αυτά τα ούρα. Μπορεί να προκαλέσει βαριά ασθένεια, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή ή πρώιμο τοκετό.
Λύσσα: Μεταδίδεται μέσω του δαγκώματος ενός ζώου που είναι μολυσμένο με τον ιό της λύσσας. Αν δεν αντιμετωπιστεί αμέσως, η λύσσα είναι πάντα θανατηφόρα. Ωστόσο, στη χώρα μας έχει να παρουσιαστεί λύσσα σε άνθρωπο από τη δεκαετία του 1970 και υπάρχουν εκτεταμένα προγράμματα αντιλυσσικού εμβολιασμού.
Καμπυλοβακτηρίωση: Προκαλείται από το βακτήριο Campylobacter. Μπορεί να μεταδοθεί μέσω της επαφής με τα περιττώματα των ζώων, κυρίως των σκύλων και των γατών. Συχνά προκαλεί διάρροια, πυρετό και κοιλιακούς πόνους. Στην περίπτωση εγκυμοσύνης, η λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό ή μόλυνση του εμβρύου.
Πόσα περιστατικά τοξοπλάσμωσης έχετε συναντήσει στην καριέρα σας;
Εχω πραγματοποιήσει πάνω από 5.500 γέννες, οι παλαιές μολύνσεις από τοξόπλασμα είναι κάτω από 15 στις χίλιες. Πρωτομολύνσεις σε εγκύους πρώτου τριμήνου 11 και 3 υποψίες εμβρυϊκής τοξοπλάσμωσης που αντιμετωπίστηκαν με φαρμακευτική αγωγή χωρίς περαιτέρω ευρήματα.
Γιατί υπάρχει μια υποβόσκουσα τρομοκρατία για τη μετάδοση της λεισμανίασης;
Από άγνοια. Η κύρια οδός μετάδοσης της λεισμανίασης είναι μέσω του τσιμπήματος μολυσμένων σκνιπών. Αν και τα σκυλιά μπορεί να φέρουν το παράσιτο, δεν μεταδίδεται άμεσα από τα σκυλιά στον άνθρωπο με επαφή. Το παράσιτο Leishmania μεταφέρεται όταν μια μολυσμένη σκνίπα τσιμπήσει έναν άνθρωπο ή έναν σκύλο.
Υπάρχουν κίνδυνοι στη συνύπαρξη εγκύων και παιδιών με τα ζώα;
Η συνύπαρξη εγκύων και παιδιών με τα ζώα (κυρίως σκύλους και γάτες) είναι κατά γενική ομολογία ευεργετική για την ψυχολογία και ασφαλής, εφόσον βέβαια – όπως και σε κάθε τι – τηρούνται οι βασικοί κανόνες υγιεινής και προστασίας.
Δυστυχώς συχνά δεν ακολουθούμε το πιο βασικό μέτρο υγιεινής, το καλό και συχνό πλύσιμο των χεριών. Είναι αυτονόητο π.χ. ότι μία έγκυος πρέπει να αποφύγει των καθαρισμό των αμμοδόχων ή την κατανάλωση τροφίμων που δεν είναι καλά μαγειρεμένα ή πλυμένα.
Τα ζώα προκαλούν αλλεργίες στα παιδιά;.
Ενα παιδί δεν θα εμφανίσει αλλεργία γιατί ήρθε σε επαφή με ένα ζώο, τουναντίον μελέτες δείχνουν ότι η επαφή των παιδιών με τα ζώα βοηθά στην προστασία τους ακόμη και από τροφικές αλλεργίες. Πρόκειται για παιδιά που είχαν εξαρχής προδιάθεση και την εμφανίζουν. Εάν υπάρχει ανησυχία για αλλεργία, ίσως να είναι καλύτερο να αποφύγετε την άμεση επαφή με τα ζώα και να συζητήσετε με τον γιατρό σας τις δυνατότητες πρόληψης ή θεραπείας. Η σχέση που μπορεί να αναπτυχθεί μεταξύ παιδιών και ζώων είναι αξιοζήλευτη και αναντικατάστατη.